نصیحت سرزنش آمیز امام رضا از مأمون

حضرت رضا هنگامی که با مأمون خلوت میکرد او را بسیار موعظه مینمود و او را در مورد کارهای زشتش سرزنش می کرد و از عذاب الهی هشدار میداد مأمون در ظاهر می پذیرفت ولی در باطن ناراحت میشد.

روزی امام رضا بر مأمون وارد شد، دید او وضو می گیرد و غلامش به دست او آب میریزد امام رضا به او فرمود:

ای رئیس مؤمنان هیچ کس را در عبادت خدا شریک قرارنده (لا تُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ أَحَداً (اقتباس از آیه ۱۱۰ کهف))  غلام را رد کرد و خود وضویش را به پایان رسانید. مأمون همین تذکر امام بر کینه و خشم باطنی مأمون نسبت به امام افزود. (كشف الغمه، ج ۳، ص ۱۰۸ )

صص 136

تندی امام بر مأمون در مورد بی توجهی او به بینوایان حجاز

روزی مأمون با خوشحالی و شادی به محضر حضرت رضا آمد و نامه ای را خواند که در آن نامه از پیروزی لشگرش، و فتح یکی از

بلاد کابل، سخن به میان آمده بود.

امام رضا آیا فتح یکی از قریه های شرک، تو را شادمان ساخته است؟

مأمون آیا چنین فتحی مایه شادی نیست؟

امام رضا ای رئیس مؤمنان در مورد امت محمد و مسؤولیت زمامداری که خداوند آن را در اختیارت نهاده،از خدا بترس.

 فَإِنَّكَ قَدْ ضَيَّعْتَ أُمُورَ الْمُسْلِمِينَ، وَ فَوَّضْتَ ذَلِكَ إِلَى غَيْرِكَ، يَحْكُمُ فِيهِمْ بِغَيْرِ حُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَقَعَدْتَ فِي هَذِهِ الْبِلادِ وَ تَرَكْتَ بَيْتَ الْهِجْرَةِ وَ مَهْبَطَ الْوَحْيِ.....

همانا تو امور مسلمانان را تباه ساخته ای حکمرانی را به غیر خود واگذار نموده ای که در میان مسلمانان به غیر حکم خدا حکمرانی میکنند تو با نصب فرمانداری نالایق و ستمگر، حق مسلمانان بلاد را تباه نموده ای اکنون به خاطر فتح فلان قریه خوش رقصی میکنی؟ تو در این بلاد نشسته ای ولی خانه هجرت و محل فرود وحی (مدینه را ترک نموده ای و براثر ظلم حکمرانان ستمگرت به مسلمانان مهاجر و انصار ظلم می شود به طوری که مدتها بر بی نوایی و ستمدیدگی افرادی از آنها می گذرد، و دسترسی به تو ندارد و کسی به داد آنها نمی رسد از خدا بترس و به امور مسلمانان توجه داشته باش!

أَما عَلِمْتَ اَنَّ وَالِي المُسْلِمِينَ مِثْلُ الْعَمُودِ فِي وَسَطِ الْقِسْطَاطِ، مَنْ أَرَادَهُ أَخَذَهُ:

آیا نمی دانی که زمامدار مسلمانان مانند ستون وسط خیمه است که هر کسی در درون خیمه است بخواهد می تواند آن ستون را بگیرد. تو نیز باید به مسلمانان این گونه نزدیک باشی و مردم به تو دسترسی داشته باشند و شکایتهای خود را به تو برسانند...

بیانات امام بقدری قاطع بود که مأمون تسلیم شد و خود را آماده سفر به سوی عراق و سپس (حجاز کرد، ولی حوادثی پیش آمد که به این مقصود نرسید.... (عيون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۶۰ و ۱۶۱)

صص 140-142