(الف) توحيد (لا اله الا الله)
نیاز انسان به توحید شناخت خدا ایمان به خدا اطاعت خدا و تسلیم در برابر او مهم ترین نیاز انسان هاست بشر بدون معرفت اطاعت و ارتباط با خدا و عبادت او در ظلمات زندگی میکند. بدون توحید، انسان نه برای «از کجا آمده ام پاسخی می یابد نه برای به کجا میروم، جوابی دارد و نه به
آمدنم بهر چه بود، می تواند پاسخ دهد.
كلمه «لا اله الا الله» در امن الهی در برابر هجوم شیاطین و سلاطین است و چتر ایمن خدا بر سر جوامع بشری است. تلاش امام رضا الله در گسترش اندیشه توحیدی و آموزشی محتوای لا اله الا الله به افراد و امت اسلامی و تربیت جامعه ای خدا محور در صدر تمام تلاشهای آن بزرگوار است.
سیره قرآنی امام رضا تلاشهای تفسیری ایشان در زمینه دعا و نیایش آموزه های رضوی در باب دعا، استغفار، تسبیح و یاد خدا، تحمید و تهلیل و تکبیر اقدامات شب زنده داری و تهجد، نیایش های صبح و شام و نماز و تعقیبات نماز و ادعیه امام در ماه رجب و شعبان و رمضان و به ویژه دعای عمیق سحرهای ماه رمضان یکی از بهترین میراث فرهنگی امام رضا در باب توحید است.
امام رضا میفرمایند: هر کس سوره توحید (قل هو الله احد را بخواند و به آن ایمان داشته باشد. یقیناً توحید را شناخته است و به شناخت کامل خداوند نایل گشته است.» (۱)(اصول کافی، ج ۱، ص ۹۱ )
ایشان در طی خطبه ای میفرمایند: نخستین عبادت خدا معرفت اوست و اصل و ریشه معرفت خدا، توحید اوست. (۲)(تفسیر نور الثقلين، ج ۱، ص ۳۹، بحار الانوار، ج ۹۴، ص ۱۸۱ )
از نظر امام رضا مردم در شناخت مسئله توحید سه دسته اند و سه مذهب دارند:
۱- نفی توحید (انکار) (خداوند) که جایز و روا نیست.
۲- تشبیه شریک قائل شدن و این نیز جایز نیست زیرا که هیچ چیزی به خداوند متعال شبیه نیست.
۳-اثبات بدون تشبیه که مذهبی درست و حقیقی می باشد. (۳)(تفسير نور الثقلين، ج ۴، ص ۵۶۱)
امام رضا از پدران خویش نقل میکند که رسول خدا ﷺ فرمودند: اعتقاد به توحید بهای بهشت است. (۴)(آثار الصادقین، ج ۲۵، ص ۱۶۴ )
و در جایی دیگر نرمودند: شرک به خداوند گناهی بزرگ است. خداوند متعال تمام مردم را در قیامت محاسبه می کند، مگر مشرک را که او را حساب نمیکند و دستور میدهد که به آتش جهنم افکنده شود. (۵)(نور الثقلين، ج ۴، ص ۴۹۷)