در ستایش تفکر

قابل توجه این که تفکر از ثمرهای عقل و فکر کردن شکر نعمت عقل است، چرا که خداوند عقل را برای تفکر به انسان مرحمت نموده که به واسطه آن راه صلاح و فساد را تشخیص دهد و معرفت حقیقی به ذات حق تعالی و آفرینش پیدا کند و با حقیقت معرفت به حقیقت تکامل دست یابد .

لذا على بن موسى الرضا علیه السّلام در بیان اهمیت تفکر می فرمایند : لَيْسَتْ الْعِبَادَةُ كَثْرَةَ الصِّيَامِ وَالصَّلَاةِ ، وَإِنَّمَا الْعِبَادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكَّرِ فِي أَمْرِ اللهِ. ( تحف العقول : ص ۴۶۶)

همانا عبادت زیادی روزه و نماز نیست، بلکه عبادت زیاد تفکر کردن در امر و معرفت الاهی است .

و مؤید فرمایش حضرت رضا علیه السلام ، حدیثی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که می فرمایند:

فِكْرَةُ سَاعَةٍ ، خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ .

ساعتی تفکر برتر از یک سال عبادت است .

و در واقع همین است؛ چه بسا شخصی یک عمر را عبادت کند ، اما خداوند ناقص موهومی را که در ذهن خود ساخته و پرداخته است؛ ولی شخص متفکر ، با معرفت کافی نسبت به ذات معبودش دو رکعت نماز کامل به جا می آورد که آن از هفتاد سال عبادت به مراتب برتر است و در واقع خداوند حقیقی را عبادت کرده نه مخلوق ذهنش را که چه بسا با یک بت چندان تفاوتی ندارد. ( بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۳۲۶. )