فرزندان حضرت علی بن موسى الرضا عليه السلام

در مورد فرزندان امام على بن موسى الرضا عليه السلام ، اقوال و روایات متعددی در کتابهای تاریخ و حدیث آمده است .

بعضی از اقوال دلالت بر آن دارد که علی بن موسى الرضا عليه السلام دارای پنج یا شش فرزند پسر و یک فرزند دختر بوده اند که اسامی آنان در کتابهای مختلف صراحتاً ذکر شده است .(بحار الانوار: ج ۴۹ ص ۲۲۱ و ۲۲۲ ، دمعة الساكبة : ص ۸۹ و ۹۰ ، کشف الغمه : ج ۲ ص ۲۶۷ ، منتهى الآمال : ج ۲ ص ۵۴۸، ناسخ التواريخ : ج ۱۴ ص ۳۸۱.)

و بعضی از اقوال دلالت بر آن دارد که حضرت، فقط یک فرزند پسر داشت .

آنچه بر همگان واضح و روشن است این که حضرت جواد الائمه علیه السّلام در کاظمین مدفون است و حرم با شکوه آن حضرت ملجاء و پناهگاه خاص و عام می باشد.( ناسخ التواريخ : ج ۱۴ ص ۳۸۱ ، حياة الرضا عليه السلام : ص ۱۳ ، تاریخ گزیده : ۲۰۵ مینو در یا باب الجنة قزوين : ص ۶۵۱)

و اما حرم مطهر فرزند دیگر آن حضرت ، یعنی شاهزاده حسین بن رضا علیه السلام در قزوین و امام زاده علی بن رضا علیه السلام در اصفهان با سابقه بسیار کهن و تاریخی محل رفت و شد عاشقان و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بوده و کرامات زیادی از آن حرم های مطهر ظاهر گردیده است که همین کرامات و عنایات آن بزرگواران موجب رشد و رونق و توسعه آن مزارهای مقدس گردیده است ، البته بعضی قائلند که این امامزادگان محترم از احفاد امام علی بن موسى الرضا علیه السلام می باشند ولی آنچه که مهم است ، تمسک و اظهار ارادت به آستان مقدس نبی مکرم و فرزندان و وابستگان به آن حضرت است؛ چرا که خداوند متعال اجر و پاداشی را که مزد رسالت حضرت ختمی مرتبت محمد بن عبد الله صلى الله عليه وآله وسلم قرار داده است ، دوستی و اظهار محبت و مودت به آستان مقدس فرزندان و ذوی القربای آن حضرت میباشد که این مهم را به وسیله آیات متعددی در قرآن کریم سفارش و تأکید نموده است .

قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا المَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى )(سوره شوری : آیه ۲۳-عوالم العلوم ، جلد على بن موسى الرضا عليه السلام : ص ۳۷۰.)

در ضمن لازم به یادآوری است که احادیث متعددی از امام علی بن موسى الرضا عليه السلام نقل شده است که توسط دختر آن حضرت؛ یعنی فاطمه بنت الرضا علیه السلام روایت گردیده است ، لذا این احادیث شریفه نیز دلیلی است که قول به تعدد فرزندان حضرت علی بن موسی الرضا عليه السلام را تقویت می نماید.

قابل توجه است که علاوه بر سایر علمای تاریخ و حدیث که در کتابهای خود به تعداد فرزندان حضرت اشاره یا تصریح نموده اند ، در کتاب شریف کنز الانساب محقق محترم با تصریح به تعدد فرزندان امام علی بن موسى الرضا علیه السلام نام پنج فرزند پسر و یک دختر آن حضرت را ذکر می نماید. بعلاوه تمام اولاد هر یک از فرزندان امام رضا علیه السلام را نام می برد.(نسخه قدیمی و چاپ سنگی این کتاب شریف در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است و یک نسخه کپی آن نیز در نزد مؤلف است.)

در ضمن علامه محقق ، مدرس على الإطلاق ، مرحوم میرزا محمد رضا مؤمن (امامی) خاتون آبادی (علامه محقق میرزا محمدرضا مؤمن (امامی) خاتون آبادی از علمای معاصر علامه بزرگوار ملا محمد باقر مجلسي أعلى الله مقامه بوده و علامه بزرگوار آقا بزرگ تهرانی در موسوعه بزرگ «الذريعة» حدود یک صفحه در تجلیل از کتاب شریف جنات الخلود و نویسنده بزرگوار آن قلم فرسایی میکند و محدث كبير حاج شيخ عباس قمی رحمه الله در کتاب شریف منتهی الآمال وقتی به کتاب جنات الخلود استناد می کند در تجلیل از علامه خاتون آبادی از ایشان به عنوان متتبع ماهر یاد نموده است.) در کتاب نفیس «جنات الخلود» پس از نقل اقوال مختلف در مورد فرزندان حضرت رضا عليه السلام تصريح نموده که صحیح ترین قول در مورد فرزندان حضرت آن است که آن بزرگوار چهار فرزند پسر و یک فرزند دختر داشته اند.

و همچنین جناب آقای علی اکبر مهدی پور در کتاب شریف اجساد جاویدان در بخش شاهزاده حسین بن رضا علیه السلام به صورت مبسوط دلایل مختلف روایی و تاریخی که تعدد فرزندان حضرت علی بن موسى الرضا علیه السلام را ثابت میکند بیان کرده است. و بعد از ذکر اسامی فرزندان امام رضا علیه السلام مینویسد: اسامی این پنج فرزند به ترتیب در منابع شیعه و سنی آمده است و در برخی منابع تصریح شده که آن حضرت پنج پسر و یک دختر داشتند ولی اسامی فرزندان نیامده است .

و همچنین علامه محمد علی مدرس در کتاب ریحانة الادب از علامه خاتون آبادی و کتاب شریف جنات الخلود تجلیل ارزنده ای نموده است که تمام این تجلیل ها از شخصیت والا و مقام علمی علامه خاتون آبادی حکایت می کند. (اجساد جاویدان : ص ۸۸)