چرا امام رضا خود را به دربار مأمون نزدیک کرد؟
در اینجا این سؤال میشود که اگر حضرت رضا به این سفر ناخشنود بود، چرا به آن اقدام کرد؟ و خود را به دربار طاغوتی مأمون نزدیک نمود؟ پاسخ این سؤال را میتوان از مطالب زیر به دست آورد:
۱ - آن حضرت مجبور بود و اگر ایستادگی میکرد پیش بینی می شد که بر اثر تهدیدهای مأمون به شهادت برسد، با توجه به اینکه نتیجه و آثار شهادت آن حضرت در مدینه در آن شرایط، کمتر از نتیجه و آثار مسافرت آن حضرت به خراسان و شهادتش در خراسان بود.
۲- سفر حضرت رضا به خراسان از جهت فرهنگی سیاسی و اجتماعی برای گسترش و تحکیم تشيع واحقاق حق و ابطال باطل و دفاع از حقوق مستضعفین نقش بسزایی داشت و از عوامل مهم تشیع ایرانیان و .... گردید.
3- مأمون که خود را شیعه می نامید به تشکیل مجالس مناظره با دعوت از علمای بزرگ اطراف و اکناف پرداخت و بیانات امام رضا در آن مجالس هویت و اساس عقاید اسلامی به ویژه تشیع را روشن مینموده و صحت عقاید شیعه دوازده امامی را تثبیت می کرد، و حقانیت اصل اسلام را در برابر غیر مسلمانان، و اصل تشیع را در برابر مخالفان روشن می ساخت.
4- گرچه مأمون میخواست از وجود مبارک حضرت رضا برای اهداف شوم سیاسی خود استفاده کند ولی شیوه زندگی امام رضا در خراسان، نقشه های مأمون را خنثی نمود، و چهره باطن پلید مأمون را در ماجرای نماز عید و تعطيل مجالس مناظره و سرانجام شهادتش) آشکار نمود.
5- حوادث و معجزاتی که در مسیر راه از مدینه تا خراسان و در خود خراسان از آن حضرت دیده شد پایگاه مردمی آن حضرت را چندان برابر نمود و موقعیت خاندان رسالت را در نظر مردم بسیار بالا برد و به عکس دشمنان و مخالفان را رسوا ساخت در صورتی که اگر آن حضرت در مدینه ماندگار میشد برکات وجودش این گونه جهانی نمی شد. ناخشنودی آن حضرت نیز از این سفر به خاطر آن بود که ناخشنودی خود را از مأمون آشکار کند، تا مردم فریفته چهره فریب نمای مأمون نگردند بنابراین آن حضرت از اصل مسافرت و آثار درخشان آن ناخشنود نبود در اینجا می توان هجرت آن حضرت به خراسان و برکات این هجرت را به هجرت پیامبراکرم ﷺ از مکه به مدینه و برکات آن تشبیه کرد از این رو که پیامبر از خروج از مکه ناخشنود بود ولی از سوی دیگر هجرت او دارای برکات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بسیار بود که هرگز آن برکات با ماندن آن حضرت در مکه برای او میسر نبود.