فلسفه کلی عبادت

راز آفرینش انسان در شریعت اسلام بندگی و عبودیت او در برابر خدای متعال و سیر و سفر به سوی معبود و اثبات توحید در نهاد و شخصیت انسان است. گل وجود انسانیت آنگاه میشکند که در طریق الهی قرار گرفته و با تهجد و عبادت در پرتو نور توحید قرار گیرد و راز همه اعمال و مناسک عبادی در این نکته متبلور است. تمام سعی شرایع آسمانی بر این است که انسان را از قید و بندهای طاغوتی و هواهای نفسانی و اوهام شیطانی آزاد ساخته و به عبودیت و بندگی خداوند در آورند.

بندگان صالح خدا آن بیدار دلان آگاه همواره همت خود را بر آن داشته و میدارند که در سلک عابدان در آیند و به شرف قرب الهی نائل شوند و در محضر توحید با قلبی پر از یقین به لقای معبود رسند. آنان در طی مسیر عبادت به منزل یقین رسیده و اعبد رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَك اليقين حجر (۹۹) و در سجده عشق قرب خدا را مشاهده مینمایند سجده کن و نزدیک شو علق19)

رسول مبین حضرت محمد امین الله و ائمه معصومین اسلام، میدان دار عبادت خدا و پیشوایان بندگی خضوع و خشوع در پیشگاه پروردگار عالم اند.

اثر مهمی که بر عبادت مترتب میشود یقین پیدا کردن عابد است و این اصل از این مطلب بدست می آید که رسیدن به یقین به تمام انواع آن از راه عبادت و سلوک میباشد چون تعلیق حکم بر وصف مشعر به علیت آن وصف(1) ۱ - اسرار عبادات: ۲۰۷۱ )است و تنها وسیله شهود سالک و ظهور غیب، عبادت می باشد.

امام رضا می فرماید:

فَإِنْ قَالَ : فَلِمَ تَعبَّدَهُم ؟ قِيلَ لِئَلَّا يَكُونُوا نَا سِينَ لِذِكْرِهِ وَ لَا تَارِكِينَ لا دَبِهِ وَ لا لأهِينَ عَنْ أَمرِه وَ نَهْيِهِ إِذْ كَانَ فِيهِ صَلاحُهُم وَ قَوامُهُم فَلَو تَرَكُوا بِغَيْرِ تَعبُّدِ لطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُم.

چنانچه کسی بپرسد چرا خداوند بندگان را به عبادت خود فرمان داده است؟ در جواب گفته می شود

به جهت این که او را از یاد نبرند و آداب و آئین او را رها نکنند و امر و نهی او را به بازی نگیرند چون در آن صلاح و استواری و استحکام آنهاست اگر آنان بدون دستور عبادات رها می شدند روزگار بر آنان طولانی میشد در نتیجه قسی القلب و دل سنگ می شدند. (2) - علل الشرايع: ۲۵۶ و عیون اخبار الرضا: ۲۱۱٫۲ )