امام رضا در مدینه پس از امامت

مدت امامت حضرت رضا حدود ۲۰ سال طول کشید که 17 سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان گذشت.

امام رضا در مدینه پس از شهادت پدر امامت بر مردم را بر عهده گرفت و به رسیدگی امور پرداخت شاگردان پدر را به دور خودش جمع کرد و به تدریس و تکمیل حوزه علميه جدش امام صادق پرداخت و در این راستا گامهای بزرگ و استواری برداشت.

موقعیت امام رضا در مدینه همه علما و شخصیتهای سیاسی و اجتماعی حجاز را تحت الشعاع خود ساخت، مردم آن بزرگوار را در همه شؤون مادی و معنوی، مرجع و پناه خود می دانستند و نور وجود او چون خورشیدی بر قلبها می تابید و تاریکیها را از نظرات گوناگون روشن می ساخت.

آن حضرت برای رفع مشکلات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مردم در همه امور دخالت میکرد و در متن جامعه قرار داشت و در امور و مسائل مختلف اجتماعی هرگز لحظه ای بی تفاوت نزیست به ویژه در دو بعد فرهنگی و سیاسی تلاش فراوان داشت آن بزرگوار در گفتگویی با مأمون در خراسان، فرمود:

 و ما زادني هذا الامر الذى دخلت فيه، في النعمة عندى شيئاً ولقد كنتُ بالمدينة وكتابي ينفذ في المشرق والمغرب، و لقد كنتُ اركب حماری، وآمر فی سکک المدينه، و ما بها اعزّ مِنّى و ما كان بها احد يسألني حاجة يمكنني قضاؤها له الا قضيتها له:

اینکه من در اینجا (خراسان) به عنوان ولیعهد، شده ام از نظر من هیچ گونه بر موقعیت من افزوده نشده است، من در مدینه در موقعیتی بودم که نامه ام به مشرق و مغرب می رفت دست خطم را در همه جا میخواندند بر مرکب خود سوار می شدم و در راههای مدینه عبور می کردم هیچ کس در آنجا عزیزتر از من نبود، و هرکسی حاجتی داشت و آن را از من می طلبید تا حد توان نیازهای نیازمندان را تامین می کردم. (عيون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۵۵ )