گوشه ای از علم و دانش امام رضا (ع) 

(قطره در برابر اقیانوس)

امام علی (ع) دانش خود را از جدش پیامبر خدا (ص) به ارث برده و سرچشمه جوشانی از علم و فضیلت بود که تشنگان دانش و معرفت از فیض او بهره می بردند و تشنگی خود را برای فهم مشکلات و حل معضلات بدو فرو می نشاندند. 

از امام موسی بن جعفر (ع) روایت شده است که به فرزندان خود می فرمود: «این برادرتان، علی بن موسى عالم آل محمد (ص) است. مسائل دین خود را از او بپرسید و آنچه به شما میگوید نگهدارید زیرا من بارها از پدرم جعفر بن محمد، شنیدم که می فرمود: «عالم آل محمد در صلب تو است و ای کاش من او را دیدار میکردم و او با امیر المؤمنین علی همنام است. »»

از ابراهیم بن عباس صولی نقل شده که گفته است: من ندیدم از امام رضا (ع) پرسشی شود که او آن را نداند و داناتری از او به آنچه تا زمانش بر روزگار گذشته است ندیده ام مأمون با پرسش از هر چیزی آن حضرت را می آموزد و امام (ع) او را پاسخ می فرمود، در حالی که تمامی پاسخهای آن حضرت مأخوذ از قرآن و مستند به آن بود.»

«حاکم» در تاریخ نیشابور مینویسد: «امام رضا (ع) در مسجد پیامبر خدا (ص) می نشست و فتوا می داد در حالی که او بیست و چند ساله بود. 

در سنن ابی ماجه و همچنین در تهذیب الکمال است که: «او سرور بنی هاشم بود و مأمون او را بسیار بزرگ میداشت و احترام میکرد جانشینی خود را به او سپرد، و پیمان ولایت عهدی با او بست.

از اباصلت هروی نقل شده که گفته است: من از على بن موسى الرضا (ع) دانشمندتر و عالم تر ندیده ام و هیچ عالمی او را دیدار نکرد مگر اینکه همین را مانند من شهادت داد. مأمون گروهی از دانشمندان ادیان مختلف و فقها و متکلمان اسلام را در جلسات متعدد گرد آورد که همگی مغلوب علوم سرشار آن حضرت شدند. و به فضل و برتری او اقرار و به ناتوانی خود اعتراف کردند. 

از مأمون در داستان ولایت عهدی امام (ع) نقل شده که گفته است: «من کسی را در روی زمین دانشمندتر از این مرد نمیدانم.

صص 108-107

از اباصلت روایت شده است که گفت من اعلم تر از علی بن موسی الرضا (ع) ندیدم و هیچ عالمی را ندیدم مگر آنکه مثل من همین شهادت را می داد. و مأمون عباسی مجالس متعددی تشکیل میداد که علمای ادیان دیگر و فقهای شریعت اسلام را هم حاضر مینمود امام جواب تمام آنها را میداد و همگی شهادت به فضیلت او می دادند و خود را قاصر و بی اطلاع می دانستند. 

در آن تاریخ در مدینه منوره علمای بسیاری بودند و هر وقت آنها در مسأله ای عاجز می شدند بالاتفاق به حضرت ایشان مینوشتند و جواب می گرفتند. از اباصلت روایت شده که موسی بن جعفر به فرزندانش میگفت این برادر شما علی بن موسی (ع) عالم آل محمد (ص) است و از او در مسائل دین خود استعلام نمایید و آنچه به شما می گوید، به ذهن خود بسپارید زیرا من از پدرم جعفر بن محمد (ع) شنیده ام که می فرمود: «ای موسی، عالم آل محمد (ع) در صلب توست. ای کاش من او را می دیدم و زمان او را درک میکردم و او امیرالمؤمنین است. »»

صص162