ب شهادت برادران

مأمون علاوه بر کنترل و نظارت به همه امور امام رضا نیز از پیوستن برادران امام به او وحشت داشته و با توطئه هایی آنها را از سر راه برداشته و به شهادت می رساند. از جمله برادران آن حضرت که به دستور مأمون به شهادت رسیدند عبارتنداز: 

۱. احمد بن موسی مشهور به شاه چراغ که با گروهی از شیعیان و علویان در شیراز توسط سرسپرده اش قتلغ خان به شهادت رسید(1).(اجساد جاویدان، ص ۹۰ ؛ زندگانی کریمه اهل بیت، ص ۱۴۱ قیام سادات علوی، ص ۱۶۹ : تذكره جامع الانساب، ص ۴۰) 

۲. علاء الدین حسین که به همراه برادرش احمد بن موسی بود در آن حادثه خونین به شهادت رسید(2).(تذكره جامع الانساب، ص ۴۱ زندگانی کریمه اهل بیت ص ۱۴۱ ؛ اجساد جاویدان، ص ۹۳)

سید محمد عابد لله که او نیز به همراه برادرش احمد بن موسی الیه بود به شهادت رسید(3).(شد الازار، ص ۲۶۱؛ زندگانی کریمه اهل بیت، ص ۱۴۸ تذکره جامع الانساب، ص ۴۷)

هارون بن موسی که توسط سپاه مأمون در قریه ورزنه در ده کیلومتری ساوه به شهادت رسید(۴).(حضرت معصومه فاطمه دوم، ص ۱۵۱) 

۵ زید بن موسی را به وسیله زهر مسموم نموده و به شهادت رساند(۵).(عمدة الطالب، ص ۲۲۱ زندگانی کریمه اهل بیت ص ۱۴۰) 

۶. ابراهیم بن موسی را نیز به شهادت رساند(۶).(الحياة السياسية للأمام رضا ص ۴۲۷ زندگانی کریمه اهل بیت ص ۱۴۰) 

۸،۷، ۱۰،۹. فضل جعفر هادی قاسم و.... که به همراه حضرت معصومه به ایران آمدند در ساوه توسط مأموران حکومتی به شهادت رسیدند(۷).(حياة الست، ص ۱۹ زندگانی کریمه اهل بیت می ۱۴۳)

در کتاب تذکره جامع الانساب(1)(تذكره جامع الانساب في قبور الأولاد، ص ۵۱-۵۲) از قول شیخ ابوسعید خارزی در کتاب بحر الالقاب نقل شده که برادران امام رضا پس از هجرت امام از مدینه به خراسان مدتی در مدینه بودند ولی چون زمان مفارقت به طول انجامید و از فراق برادر دلتنگ شدند، به همراه دوازده هزار نفر اعم از اولاد امام هفتم و دیگر بنی هاشم و یاران نزدیکشان روانه ایران شدند - مأموران خلیفه عباسی - راه را بر آنها بسته و اکثر آنان را به شهادت رساندند. این خبرها به امام می رسید و خاطر شریفش را آزرده می ساخت و نیز در تاریخ آمده که امام به بعضی از یاران مورد اعتماد خویش از جمله سید جلال الدین(2)(سید جلال الدین اشرف کوچکترین برادر امام رضا الله است که آن حضرت بسیار به او علاقمند بود. (تذکره جامع الانساب، ص (۲۵۱) مأموریت داد تا در مسیر بصره با بسیاری از لشکریان عباسیان درگیر شده و از آنها انتقام گرفتند(۳).(تذکره جامع الانساب، ص ۵۲)