اصحاب و یاران امام
احمد بن محمد بن ابی نصر کوفی بزنطی از خواص اصحاب و مورد احترام بود - حسن بن على بن يقطين - حسن بن سهل - حماد بن - عثمان متوفی ۲۰۹ - زکریا بن آدم حضور امام واحد مقام معنوی و سفر حج در يك هودج با امام جلیس بود - فضل بن شاذان (حدود ۱۸۰ جلد کتاب در اخبار تألیف نموده امام حسن عسکری علیه السلام بر او رحمت فرستاده) - یونس بن عبد الرحمن - يونس بن يعقوب در مدینه در گذشت امام در تجهیز او شرکت فرمود - علی بن مهزیار اهوازی - معمر بن خلاد علی بن علی سنانی - حسن بن علی بن فضال، ؤلف زيارات و بشارات وغيره وقتی در صحرا سر بسجده میگذاشت پرندگان روی شانه او می نشستند و وحشيان صحرا با او مانوس بودند - حسن بن جهم - (خلاصه از شخصیت حضرت رضا ص ۱۵۶) دعبل خزاعی (اجمال احوال هر يك از اصحاب ائمه را در محل دفن آنها در تاليفات مزاریه خود نگاشته ام .) حسن بن على وشا وسبط الياس صیرفی از شیوخ حضرت صادق علیه السلام و همان کسی است که وقت احتضار گفت شاهد باشید این ساعت دروغ گفتن نیست از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود : والله بنده ای که خدا و رسول وائمه را دوست دارد پس از مرگ آتش او ر امس نمیکند - حسن بن محبوب زراد مؤلف كتاب مشيخه و حدود وفرائض و نوادر پدرش در ترغیب تربیت پسرش بفرا گرفتن هر حدیثی از استاد یگدرهم بوی میداد . با برادرش که از رؤسای خوارج بود سالی سه روز مناظره میکردند و تا سال بعد از هم دور حتی سلام هم بیکدیگر نمیکردند - صفوان بن یحیی کوفی عابد و فقیه بود - محمد بن اسماعیل بن نزيع نصر بن قابوس حضور حضرت صادق پیشوای هفتم و هشتم را درك و صاحب منزلت بود - محمد بن سلیمان دیلمی کتابی در رد (غلو) نوشته - علی بن حسن انبازی ۔ حسن بن سعيد - محمد بن سنان - بكر بن محمد - ابراهیم بن محمد اشعری قمی - داود بن كثير رقى حضور پنجتن از ائمه تا امام عصر درك نموده ـ محمد بن اسحق - ابو نواس مداح آنحضرت بوده (نقل باختصار از منتهی الاآمال ص ٣١٦ .)
از خدام آنحضرت - اباصلت - میگوید: بجرم تسلیم نکردن ادعیه جریان دفن امام را بمأمون یکسال زندانیم نمود ـ همان شب که با نوار مقدسه چهارده معصوم علیهم السلام خدا را خواندم امام جواد علیه السلام بزندان حاضر و نجاتم داد و فرمود امض في ودائع الله برو تو در امان خدائی... (ترجمه احوالش در اواخر کتاب میآید .)
معروف کرخی - مقال ظاهری صوفیه اینستکه (شخصیت حضرت رضا ص ١٦١ و حديقة الشيعه مقدس اردبيلي) دستوری از حضرت رضا (ع) بمعروف کرخی رسیده و از او بشیوخ بعد تا بما میرسد در حالیکه معروف که ۱۷ سال در مدینه دربانی آنحضرت را داشت روزی که امام بیار نشسته بود و شیعیان با ازدحام بحضور میشتافتند معروف در میان در و دیوار فشرده و دنده او شکست و رنجور شد و سال ۲۰۰ مرد در گورستان کرخ بغداد دفن شد این نسبت کذب و برای تدلیس است زیرا رئیس ایشان شاه نعمت الله در دیوان خود سلسله خویش را بنظم آورده که معروف کرخی از طرف داود طائی جانشین حبیب عجمی و او از طرف حسن بصری و او از طرف امير المؤمنين عليه السلام برقرار شده بی اساسی این حرف از خورشید روشن تر است که حسن
بصری از دشمنان امیر المؤمنين و اولاد طاهرینش بوده است (معنی در رد صوفی شیخ علی جنا بدى رحمة الله عليه ص ٣٥] ) .