آیین زندگی از دیدگاه امام رضا (ع)  ( صص 84-83، 87 ) شماره‌ی 4338

موضوعات

معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > مفاهيم ويژه دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > نامگذاری > اهميت نام محمد و احمد يا حامد و محمود

خلاصه

امام رضا علیه السلام فرموده است :در هر خانه ای که کسی به نام «محمد» یا «احمد» یا «علی» یا «حسن» یا «حسین» یا«جعفر» یا «طالب» یا «عبدالله» و از زنان به نام «فاطمه» وجود داشته باشد، فقر و تنگدستی در آن خانه راه نخواهد یافت.خانه ای که در آن «محمد» باشد اهل آن خانه بامداد و شامگاهشان توأم با خیر و برکت خواهد بود.

متن

8- انتخاب نام نیک برای فرزندان

یکی از حقوق مسلم کودک بر والدین انتخاب نام نیک و شایسته برای اوست. (۳) 3-نام نیک بر اساس سه معیار شناخته میشود : (۱) شرع (۲) عقل سلیم (۳) عرف صحیح و مطلوب اجتماع . نخستین عطا و بخشش پدر و مادر نسبت به فرزند اسم خوب است که برای او انتخاب میکند. مناسبترین نامها، نامی است که معنای بندگی خدا را داشته باشد و برترین آنها نام انبیاست زیرا آن بزرگواران مجموعه ای از صفات عالی انسانیت و نمونه های بازر انسان کامل بوده اند. )اهمیت این موضوع به قدری است که در متون اسلامی فصل جداگانه ای به نام «باب الاسماء و الكني: باب اسمها و کنیه ها»، باب التسميه : باب نامگذاری وجود دارد.

پدر و مادر موظفند قبل از به دنیا آمدن فرزند نام زیبایی را برای او انتخاب کنند که در طول زندگی وی سبب احساس عقده و شرمندگیش نشود.

نام و لقب از مظاهر تجلی شخصیت آدمی است همانگونه که هر کس میخواهد ساختمان طبیعی بدنش موزون و زیبا باشد همچنین میل دارد تمام مظاهر و پدیده های زندگیش از جلوه زیبایی برخوردار باشد نام و نام خانوادگی یکی از مظاهر مهم زندگی آدمی است. هرگاه نام و فامیل فرد نامناسب و زشت باشد همواره بین دیگران احساس حقارت میکند و در مواردی ممکن است آنچنان این احساس روانی در روحیه ریشه بدواند که منشأ ناکامی های فراوانی در آینده باشد.

کودکی که دچار احساس حقارت است وقتی که بزرگ شود یک رفتار انزواطلبانه ای پیش خواهد گرفت یا اقلاً نسبت به همنوعانش حس دوری و غربتی ایجاد خواهد کرد زیرا وقایع و تجارب دوران کودکی به او فهمانده است که نزدیکی و جوشش با دیگران بوده است که تمسخر و انتقاد را متوجه او ساخته است. کسی که از نزدیکان و همنوعانش کناره جویی میکند معنیش این است که از یک احساس حقارتی که مولود تجارب کودکی است در عذاب است. از این رو بنا به موازین روان شناسی هر واقعه و خاطره ای که عزت نفس و غرور ذاتی شخص را ضعیف و معدوم میکند عاملی است برای توسعه و تقویت عقده حقارت و وسیله ای است که وی را در ردیف اعضای پریشان حال و ضعیف النفس جامعه در می آورد.(1) ۱ - عقده حقارت، ص ۶ )

اسْتَحْسِنُوا أَسْمَاءَكُمْ فَإِنَّكُمْ تُدْعَوْنَ بِهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ، قُمْ يَا فُلانُ إِلَى نُورِكَ، قُمْ يَا فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ، لا نُورَ لَكَ.(2) - عدة الداعي «ابن فهد» ، ص ۷۸ )

نامهای خود را نیکو گردانید زیرا در قیامت با همان نام خوانده می شوید که ای فلان فرزند فلان برخیز و به سوی نور خود گام بردار و ای فلان فرزند فلان برخیز که نوری نداری .

امام رضا فرموده است :

لا يَدْخُلُ الْفَقْرُ بَيْتاً فيه اسم محمد، او احمد، او على او الحسن، او الحسين، او جعفر، او طالب، او عبدالله ، او فاطمة مِنَ النِّسَاءِ.(3) - بحار الانوار، جلد ۱۰۱ ، ص ۱۳۱ )

در هر خانه ای که کسی به نام «محمد» یا «احمد» یا «علی» یا «حسن» یا «حسین» یا

«جعفر» یا «طالب» یا «عبدالله» و از زنان به نام «فاطمه» وجود داشته باشد، فقر و تنگدستی در آن خانه راه نخواهد یافت.

الْبَيْتُ الَّذِي فِيهِ مُحَمَّدٌ يُصْبِحُ أَهْلُهُ بِخَيْرٍ وَ يُمْسُونَ بِخَيْرٍ. (۱) - وسائل الشيعه ، جلد ۱۵ ، ص ۱۲۷ )

خانه ای که در آن «محمد» باشد اهل آن خانه بامداد و شامگاهشان توأم با خیر و برکت خواهد بود.

مخاطب

جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

قالب

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب داستان بلند و رمان ، کتاب معارفی