مقدمه

«قبله هفتم شیعیان، سلطان ابو الحسن علی بن موسی الرضا در سال ۱۴۸ در مدینه دیده به جهان گشودند زندگی پر فراز و نشیب این بزرگ مرد تاریخ تشیع سراسر درس و عبرت آموزی است با توجه به اینکه این پژوهش در صدد شناخت شخصیت و زندگی امام رضا الله در کتاب تاریخ بیهقی و تذکره دولتشاه سمرقندی است و به گوشه ای از تأثیر این امام بزرگوار در پهنه زبان و ادبیات فارسی می پردازد؛ در ابتدا نگاهی کوتاه و مختصر میاندازیم به زندگینامه القاب و احوال امام .

ثقة الاسلام کلینی در اصول کافی درباره تولد این امام همام آورده است: حضرت ابوالحسن، امام رضا در سال ۱۴۸ متولد شد و در ماه صفر سال ۲۰۳ به سن ۵۵ سالگی درگذشت. در تاریخ آن حضرت اختلاف است، ولی این تاریخ درست تر است - انشاء الله. (۱. اصول کافی، کلینی، ص ۴۰۲)

شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا در مورد پدر و مادر حضرت می گوید: علی بن میثم از پدرش نقل کرده است وقتی حمیده مادر امام کاظم نجمه مادر امام را خریداری نمود گوید: در خواب حضرت رسول را دیدم که به من می فرمود حمیده نجمه را به پسرت «موسی ببخش زیرا از او فرزندی به دنیا خواهد آمد که بهترین انسان روی زمین خواهد بود من نیز او را به پسرم موسی بخشیدم؛ و زمانی که نجمه حضرت رضا الا را به دنیا آورد، امام کاظم او را «طاهره» نامید و اسامی دیگری نیز داشت از جمله نجمه، آروی، سکن، سمانه و تکتم که آخرین نام او بود. (۱. عيون أخبار الرضا ، شیخ صدوق، ص ۳۱)

ص150