آفات حیات طیبه یا موانع رشد و کمال در کلام امام رضا

۱ - شکمبارگی (پرخوری)

ضمن حدیثی مفصل که از حضرت علی بن موسی الرضا وارد شده است. یحیی شیطان را دید و از دامها و وسایل فریب او که برای گمراه کردن مردم به کار میبرد سؤال کرد. در پایان حدیث چنین آمده است:

قَالَ يَحْيَى : «فَهَلْ ظَفَرْتَ بِي سَاعَةٌ قَطُّ ؟ قَالَ: «لا وَ لكِنْ فِيكَ خَصْلَةٌ تُعْجِبُنِي. قَالَ يَحْيَى: «فَمَا هِي ؟ قَالَ: «أَنْتَ رَجُلٌ أَكُولٌ. فَإِذَا أَكَلْتَ وَ بَشِمْتَ فَيَمْنَعَكَ ذَلِكَ مِنْ بَعْضِ صَلَاتِكَ وَ صيامِكَ بِاللَّيْلِ » . قَالَ يَحْيِي : فَإِنِّي أَعْطِيَ الله عَهْداً أَنْ لَا أَشْبَعَ مِنَ الطَّعَامِ حَتَّى الْقَاهُ» . قَالَ لَهُ ابليس: «وَ أَنَا أَعْطَى فِي اللهِ عَهْداً أَنْ لا أَنْصَحَ مُسْلِماً حَتَّى الْقَاهُ.(2) - بحار الانوار، جلد ۱۴ ، ص ۱۷۳ )

یحیی از شیطان پرسید آیا تا حال شده است که لحظه ای بر من تسلّط یابی؟ شیطان پاسخ داد نه ولی در تو خصلتی است که مرا به شگفت آورده است. یحیی پرسید: آن خصلت چیست؟ شیطان پاسخ داد تو مردی پرخوراک هستی در هنگام افطار غذای سنگین میخوری و این عامل تو را از انجام برخی از نمازهای مستحب شبانه روز باز می دارد. یحیی به نقطه ضعف خود پی برد و در مقام اصلاح برآمد گفت: من با خدا عهد می بندم که از این پس غذای سیر نخورم تا خدا را ملاقات نمایم. شیطان از تذکر خود پشیمان شد و گفت: من نیز با خدا عهد میبندم که هرگز مسلمانی را نصیحت نکنم تا خدا را ملاقات نمایم.

قَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرَّضَالِ : إِنَّ اللَّهَ يُبْغِضُ بَطْنَ الَّذِي لَا يَشْبَعُ.(1) ۱ - محاسن برقی، ص ۴۴۶ )

امام رضاء فرمود: خداوند شکمی را که سیر نگردد، دشمن می دارد.