پاداش و فضیلت زیارت امام هشتم عالی

۱ - پاداش هزاران حج و عمره

۲ - پاداش شهید و شهادت واقعی

۳- بخشایش گناهان

۴ - امنیت از آتش رستاخیز

۵- رسیدن به بهشت پر طراوت صلى الله

 ۶- پاداشی بسان پاداش زیارت پیامبر علیه واله

۷-پاداشی بسان پاداش زیارت خدا در عرش

۸-برتر از زیارت امیر مؤمنان و امام حسین علی

۹ - همنشین امام هشتم لا

۱۰ - شفاعت خاندان وحی و رسالت

۱۱ - بازدید حضرت در سه موقعیت حساس

۱۲ - اجابت دعاها

۱۳ - زدودن اندوه دلها

۱۴ - فضیلت حرم مطهر حضرت

۱ - پاداش هزاران حج و عمره

الف پاداش هزار حج و عمره شایسته

هشتمین امام نور، حضرت رضا فرمود: در خراسان جایی است بسیار پرارزش و والا و زمانی بر آن فرا میرسد که محل رفت و آمد فرشتگان خواهد شد. و تا هنگام دمیده شدن صور و فرا رسیدن رستاخیز، همواره گروهی از فرشتگان در آنجا فرود می آیند و گروهی بسوی آسمانها پرواز میکنند.

از آن حضرت پرسیدند این مکان پرارزش در کدام نقطه است؟ فرمود: در سرزمین طوس است و بخدا سوگند که آنجا فضیلت زیارت حضرت رضا

بوستانی است از بوستانهای زیبا و پرطراوت بهشت هر کس در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زیارت کند، همچون کسی است که پیامبر خدا را زیارت کرده است. خداوند بخاطر این کار پاداش هزار حج شایسته و هزار عمره پذیرفته شده در کارنامه عمل او خواهد نوشت و من و پدرانم در قیامت شفاعت کننده او خواهیم بود (عن أبي الحسن الرضائية : ان بخراسان لبقعة يأتي عليها زمان تصير مختلف الملائكة فلايزال فوج ينزل من السماء وفوج يصعد الى أن ينفخ في الصور.. فقيل له: يا ابن رسول الله وأية بقعة هذه ا، قال: هي بأرض طوس وهى والله روضة من رياض الجنة، من زارني في تلك البقعة، كان كمن زار رسول الله ﷺ وكتب الله تبارك و تعالى له بذلك ثواب ألف حجة مبرورة وألف عمرة مقبولة وكنت أنا و آبائی شفعاله يوم القيامة، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۱، ج ۲). 

ب- پاداش هفتصد هزار حج قبول شده

 امام هفتم حضرت موسی بن جعفر می فرماید: «هر کس قبر فرزندم را زیارت کند خداوند به او پاداش هفتاد حج شایسته خواهد داد. راوی گوید: شگفت زده پرسیدم: «پاداش هفتاد حج!؟ حضرت فرمود بلی فراتر از آن زیارت فرزندم معادل هفتصد حج می باشد. 

 ص ۲۱۱

از این سخن حضرت تعجب کردم و سؤال کردم آیا در حریم طوس زیارت فرزند شما با هفتصد حج برابر است؟ حضرت فرمود: بلی از آن هم بالاتر؛ زیارت فرزندم با هفتصد هزار حج برابری میکند و افزود: چه بسا حجی که پذیرفته نمی شود(عن أبي الحسن موسى بن جعفر قال: «من زار قبر ولدى كان له عند الله كسبعين حجة مبرورة قال قلت: سبعين حجة، قال: نعم! وسبعمائة حجة.. قلت: وسبعمائة حجة؟ قال: نعم! وسبعين ألف حجة، قلت: وسبعين ألف حجة؟ قال: رب حجة لا تقبل، بحار، ج ۱۰۲، ص ۴۱، ج ۴۶ و ص ۳۵،ح ١٦). قریب به این مضمون نیز از امام هشتم وارد شده

است (بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۴۴، ج ۵۱ و اقبال سیدبن طاووس، ص ۵۲۵). 

ج- معادل یک میلیون حج 

احمد بن ابی نصر بزنطی میگوید: در نامه امام هشتم علی بن موسى الرضا دیدم که نوشته بود: به شیعیان من اعلام کنید که «زیارت من در پیشگاه خدا با هزار حج برابری می کند.

 ص ۲۱۲

به امام جواد عرض کردم: «آیا درست است که زیارت قبر پدر بزرگوارتان معادل با هزار حج است؟ حضرت جواد الأئمه فرمودند: «آری! قسم بخدا زیارت آگاهانه پدرم با هزار هزار یک میلیون) حج برابر است (عن البزنطي قال: قرأت كتاب أبي الحسن الرضائية : أبلغ شيعتي أن زيارتي تعدل عند الله عز وجل ألف حجة. قال فقلت لأبي جعفر : وألف حجة ، قال : إي والله ألف ألف حجة لمن زاره عارفا بحقه، بحار الانواره ج ١٠٢، ص ۳۳، ج ۴ و عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۵۷).

۲ - پاداش شهید و شهادت واقعی

امام صادق فرمود: «یکی از فرزندانم در سرزمین خراسان که طوس نام دارد به شهادت خواهد رسید .... هر کس او را با شناخت و آگاهی به حق آن حضرت، زیارت کند خداوند پاداش هفتاد شهید از آنانکه در رکاب پیامبر خدا به جهاد شتافتند و براستی به شهادت رسیدند، بدو ارزانی خواهد داشت (قال أبو عبد الله : يقتل حمدتي بأرض خراسان .... من زاره عارفا). 

 ص۲۱۳

اباصلت هروی گوید از هشتمین ستاره آسمان ولایت و امامت شنیدم که فرمود .... آگاه باشید! هر کس مرا در این دیار غربت زیارت کند خداوند پاداش یکصد هزار شهید یکصد هزار صدیق یکصد هزار حج و یکصدهزار مجاهد و رزمنده به او عطا خواهد نمود (بحقه أعطاه الله عز وجل أجر سبعين شهيداً ممن استشهد بين يدى رسول الله ﷺ على حقيقة، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۵، ح ۱۷ ، عن الهروى قال سمعت الرضا يقول: .... ألا! فمن زارني في غربتى كتب الله عز وجل له أجر مائة ألف شهيد ومائة ألف صديق ومائة ألف حاج ومعتمر، ومائة ألف مجاهد ...... بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۳۲، ج ۲) ...... على بن عبدالله گوید: روزی علی بن موسی الرضا که جوانی نورس بود و برادرانش اطراف او را گرفته بودند، از کنار پدر بزرگوارش عبور کرد. وقتی چشم هفتمین امام نور به فرزند دلبندش افتاد فرمود این فرزند عزیزم در سرزمین غربت و دور از اهل و عیال به شهادت میرسد و هرکس او را در آن دیار غربت آگاهانه زیارت کند خداوند پاداشی همانند پاداش شهدای بدر به وی عطا خواهد نمود (عن علي بن عبد الله بن قطرب، عن أبي الحسن موسى بن جعفر). 

 ص۲۱۴

۳- بخشایش گناهان

والله امیر مؤمنان از پیامبر گرامی آورده است که فرمود: یکی از فرزندان گرانمایه ام در خراسان به خاک سپرده می شود. هیچ انسان اندوه زده ای خالصانه به کوی او نخواهد شتافت مگر اینکه خداوند اندوهش را بر طرف میکند و هیچ گناهکاری آگاهانه به زیارتش نخواهد رفت، جز اینکه خداوند گناهانش را خواهد بخشید (قال مر به ابنه وهو شاب حدث وبنوه مجتمعون عنده فقال: ان ابني هذا يموت في أرض غربة، فمن زاره مسلمة لأمره عارفا بحقه كان عبد الله جل وعز کشهداء بدر بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۴۱، ج  ۴۳،  عن أمير المؤمنين قال: قال رسول الله ﷺ : ستدفن بضعة متى بخراسان، مازارها مكروب إلا نفس الله كريته ولا مذنب إلا غفر الله ذنوبه. بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۳۳، ج ۱۰). 

در روایت دیگری از امیر مؤمنان آمده که یکی از فرزندان من که نام او همانند نام من و نام پدرش نام فرزند عمران یعنی موسی است؛ در سرزمین خراسان بوسیله سم به شهادت می رسد. هر کس که او را در سرزمین غربت زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را گرچه به شمار ستارگان آسمان و دانه های باران و برگهای درختان باشد مورد بخشش قرار می دهد (قال امیرالمؤمنین سيقتل رجل من ولدى بارض خراسان بالسم ظلما اسمه اسمى، واسم أبيه اسم ابن عمران موسى . ألا! فمن زاره في غربته غفر الله ذنوبه ما تقدم منها وما تأخر، ولو كانت مثل عدد النجوم و

قطر الامطار و ورق الاشجار بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۴، ج ۱۱ و عیون، ج ۲، ص ۲۵۸). 

 ص ۲۱۵

اباصلت هروی گوید هشتمین ستاره آسمان هدایت وارد اطاقی شد که قبر هارون الرشید آنجا بود و با دست مبارکش خطی کشید و فرمود: اینجا آرامگاه من است و در همین مکان به خاک سپرده می شوم و خداوند عالم همین جا را محل رفت و آمد شیعیان و دوستانم قرار خواهد داد.

قسم بخدا ! هرکس مرا در این مکان زیارت کرده و به من سلام دهد به وسیله شفاعت ما اهل بیت، مستوجب بخشش و رحمت خدا خواهد شد (عن الهروى قال: دخل الرضاء القبة التي فيها قبر هارون الرشيد ثم خط بيده الى جانبه ثم قال: هذه تربتى وفيها أدفن وسيجعل الله هذا المكان). 

 ص۲۱۶

حمدان سودائی گوید: «خدمت حضرت امام جواد مشرف شده و سؤال نمودم کسی که قبر پدر بزرگوار شما را در سرزمین طوس زیارت کند چه پاداشی دارد؟ حضرت پاسخ فرمودند: «هر کسی که پدر گرامم را زیارت کند خداوند تمام گناهان گذشته و آینده او را خواهد بخشید.» حمدان اضافه میکند که پس از مدتی، ایوب بن نوح را ملاقات کرده و به او گفتم از حضرت امام جواد شنیدم خداوند تمام گناهان گذشته و آینده زائر قبر امام هشتم را مورد عفو و بخشش قرار میدهد. ایوب بن نوح گفت: آیا دوست داری بر فضیلت زیارت قبر امام هشتم چیزی هم بیفزایم؟

پاسخ دادم: بلی، گفت: من از حضرت جواد الائمه شنیدم که فرمود: هر کس پدرم را در طوس زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را مورد بخشایش قرار خواهد داد و هنگامی که روز  سهمگین رستاخیز فرا رسد برای او جایگاه بلندی در کنار جایگاه پرشکوه و رفیع پیامبر برپا خواهند ساخت و در آنجا خواهد بود تا دادخواهی و حسابرسی روز رستاخیز به پایان رسد (عن حمداني السوداني قال: دخلت على أبي جعفر الثاني : فقلت له ما لمن زار اباک بطوس؟ فقال : من زار قبر أبي بطوس غفر الله له ما تقدم من ذنبه وما تأخر قال حمدان فلقيت بعد ذلك أيوب بن نوح بن دراج فقلت له: يا أبا الحسين اني سمعت مولاى أبا جعفر يقول: «من زار قبر أبي بطوس غفر الله له ما تقدم من ذنبه وما تأخر فقال أيوب ، وأزيدك فيه؟ قلت: نعم! فقال: سمعته يقول: - يعنى أبا جعفر - من زار قبر أبي بطوس غفر له ما تقدم من ذنبه وما تأخر، فاذا كان يوم القيامة نصب له منبر بحذاء منبر رسول الله حتى يفرغ الله من حساب الخلائق بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۴۰، ح). و این نکته در فرهنگ شیعه به گونه ای بود که زائران آگاه ی گفتند به کوی آن گرامی میشتابیم تا آن جایگاه بلند روز  رستاخیز و همنشینی با پیامبر را بدست آوریم (فرأيت بعد أيوب بن نوح وقد زار فقال: «جنت أطلب المنبر بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۴۱، ج ۴۴). اباصلت هروی گوید: از امام هشتم علی بن موسی الرضاء ال شنیدم که فرمود: در آینده ای نه چندان دور، بوسیله زهر ستم مظلومانه به شهادت میرسم و مرا در کنار قبر هارون الرشید به  خاک می سپارند و خداوند متعال مرقد مرا محل تردد و

رفت و آمد شیعیان و اهل بیت من قرار خواهد داد. 

 ص۲۱۸

 قیامت به دیدار او خواهم رفت. قسم به خداوندی که حضرت محمد علیه و واله را به افتخار نبوت و رسالت گرامی داشت و در تمام هستی از میان جمیع خلایق تاج کرامت و شرافت را ویژه او ساخت، هر یک از شما در کنار قبر من دو رکعت نماز گزارد، هنگام ملاقات با حق مستوجب بخشش خداوند - عز وجل - قرار خواهد گرفت. قسم به خداوندی که مقام والای امامت را ویژه ما ساخت زائرین قبر من از بهترین کسانی هستند که در رستاخیز بر بارگاه الهی وارد میشوند. هر مؤمنی که در مسیر زیارت من دچار زحمت شده و گرفتار بارش باران شود خداوند عالم، بدن او را بر آتش جهنم حرام می سازد.

 ص ۲۱۹

۴ - امنیت از آتش رستاخیز

الثلا عبدالعظیم حسنی گوید: از امام جواد علی شنیدم که فرمود: هر کس در مسیر زیارت پدرم در اثر باران و یا سرما و گرما، متحمل اذیت شود خداوند پیکر او را بر آتش حرام خواهد ساخت. ابوهاشم جعفری گوید: از حضرت جواد الائمه شنیدم که فرمودند در میان دو کوه طوس سرزمینی است که از خاک بهشت گرفته شده و هر کس وارد آن سرزمین شود، از آتش قیامت در امان میباشد. عبدالعظیم حسنی می گوید: از امام هادی شنیدم که فرمود: خدای عالم اهل قم و آوه را بخاطر زیارت جدم على بن موسى الرضا مورد آمرزش و بخشش قرار داد و هر کس در اثر زیارت جدم گرفتار بارندگی شود.

 ص۲۲۰

 خداوند بدنش را به عذاب جهنم حرام می سازد (عن عبد العظيم الحسنى قال: سمعت علی بن محمد العسكري يقول: اهل قم واهل آية المغفور لهم لزيارتهم لجدى على بن موسى الرضاء بطوس، ألا ومن زاره فأصابه في طريقه قطرة من السماء حرم الله جسده على النار. بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۸، ج ۳۱).

۵- رسیدن به بهشت پر طراوت

ششمین امام نور از پدران گرانمایه اش آورده است که از فرزندان گرانقدرم در سرزمین خراسان به خاک سپرده میشود هر انسان با ایمانی پیامبر گرامی علی الله فرمود: یکی خالصانه و آگاهانه او را زیارت کند خداوند بهشت را بر او مقرر و پیکرش را بر آتش دوزخ حرام خواهد ساخت (عن جعفر بن محمد بن عمارة عن ابيه عن الصادق، عن آبائه قال: قال رسول الله : وستدفن بضعة منى بأرض خراسان لا يزورها مؤمن الا أوجب الله عز وجل له الجنة وحرم جسده على النار، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص). در روایت دیگری از حضرت امام صادق علی آمده: «یکی از فرزندان من در شهر طوس در منطقه خراسان به شهادت می رسد و هر کس که او را آگاهانه زیارت کند.

 ص۲۲۱

 فردای قیامت دست او را گرفته و وارد بهشت خواهم ساخت، اگرچه مرتکب گناهان کبیره شده باشد (قال ابو عبد الله : يقتل حمدتی بارض خراسان في مدينة يقال لها طوس من زاره اليها عارفاً بحقه اخدته بيدى يوم القيامة وأدخلته الجنة وان كان من أهل الكبائر ...... بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۵، ح ۱۷). علی بن مهزیار گوید: از امام جواد پرسیدم: «پاداش زیارت قبر امام هشتم چیست؟ فرمود: «قسم بخدا ! بهشت برین، پاداش اوست (عن علی بن مهزیار قال: قلت لابی جعفر : ما لمن أتى قبر الرضال ا. قال: «الجنة والله بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۹ و ۳۷ - عن أبي الحسن الرضا: ان بخراسان لبقعة يأتي عليها زمان تصيرمختلف الملائكة .... من زارني في تلك البقعة كان كمن زار رسول الله ﷺ.  بحار الانوار ، ج ۱۰۲، ص ۳۱، ح ۲ ).

۶- پاداشی بسان پاداش زیارت پیامبر

هشتمین امام نور حضرت رضا ضمن روایت مفصلی در فضیلت مرقد مطهر خویش فرمود هر کسی در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زیارت کند همچون کسی است که پیامبر خدا را زیارت کرده است.

 ص۲۲۲

امام کاظم نیز ضمن خبر از شهادت هشتمین امام نور بوسیله زهر و اشاره به جایگاه شهادت و دفن او فرمود: هر کس او را زیارت آگاهانه نماید، همانند کسی است که پیامبر را زیارت کرده است (عن سليمان بن حفص قالي سمعت أبا الحسن موسى بن جعفر يقول: ان ابنى عليا مقتول بالسم ظلماً ومدفون الى جانب هارون بطوس من زاره کمن زار رسول بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۸، ح ۳۲).  عبدالله بن فضل گوید در محضر منور حضرت امام صادق بودم که مردی از اهل طوس وارد شد و از حضرت درباره فضیلت زیارت قبر سرور آزادگان حضرت سيد الشهداء السؤال نمود. حضرت ضمن پاسخ مفصل فرمودند: «یکی از فرزندان آن حضرت که مورد رضای خدا در آسمان و مردم در روی زمین است اشاره به لقب حضرت رضا است در سرزمین شما مظلومانه بوسیله زهر به شهادت میرسد و غریبانه به خاک سپرده می شود. هر کس که معتقد به امامت اوست در آن سرزمین غربت او را زیارت نماید مانند کسی است که رسول اکرم را زیارت کرده است (عن عبد الله بن الفضل قال: كنت عند ابي عبد الله الله فدخل عليه من رجل اهل طوس فقال له يا ابن رسول الله مالمن زار قبرایی عبد الله .. فقال له: .... وانه سيخرج من صلبه رجل يكون رضى الله عز وجل في سمانه

ولعباده في أرضه يقتل في أرضكم بالسم ظلماً وعدوانا ويدفن بها غريباً، ألا فمن زاره في غربته و هو يعلم أنه امام بعد أبيه، مفترض الطاعة من الله عز وجل، كان كمن زار رسول الله، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۸، ج ۳۲).

 ص۲۲۳

 ۷-بسان پاداش زیارت خدا در عرش

هفتمین امام نور ضمن روایتی در فضیلت زیارت فرزند گرامی اش على بن موسى فرمودند: «... هر کس آن حضرت را آگاهانه زیارت کند و یا شبی را در کوی او به یاد خدا به صبح آورد همچون کسی است که خدای را در عرش زیارت کرده است. و افزودند: «هنگامی که روز رستاخیز فرامی رسد، چهار شخصیت گرانمایه از امتهای پیشین و چهار شخصیت والا، از امت آخرین بر فراز عرش پرشکوه خواهند بود. از پیشینیان حضرت نوح ، ابراهیم عیسی و موسی و از آخرین حضرت رسول اکرم امیر مؤمنان، حسن و حسین (ع) خواهند بود.

 ص۲۲۴

 آنگاه فرش مخصوص ضیافت گسترده می شود و تمامی زائران ائمه به همراه آنان در آنجا می نشینند. آگاه باشید که برترین مقام و منزلت را در میان زائران ۱ کسانی خواهند داشت که قبر فرزندم علی را زیارت کرده اند (عن موسى بن جعفر .... من زاره أو بات عنده ليلة كان كمن زار الله في عرشه قلت كمن زار الله في عرشه، قال: نعم! إذا كان يوم القيمة كان على عرش الله عز وجل أربعة من الأولين وأربعة من الآخرين، فأما الأولون: فتوح وإبراهيم وموسى وعيسى وأما الأربعة الآخرون: فمحمد وعلى والحسن والحسين ثم يمد المطمر فيقعد معنا زوار قبور الأئمة، ألا أن أعلاها

درجة واقريهم حبوة زوار قبر ولدى على .. بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۵، ح ۱۹ و قریب به این مضمون در ص ۴۱، ج ۴۶). 

۸-برتر از زیارت امیر مؤمنان و امام حسین

یکی از شیعیان میگوید: از نهمین امام نور درباره مردی پرسیدم که حج واجب خویش را به انجام رسانده سپس به مدینه منوره شتافته و درود خالصانه خویش را نثار روح بلند پیامبر اکرم له کرده است، از آنجا بسوی نجف و مرقد مطهر امیر مؤمنان بار سفر بسته و با ایمان خلل ناپذیر به اینکه آن حضرت حجت خدا بر بندگانش و باب هدایت بسوی اوست آن گرامی را آگاهانه زیارت نموده است. 

 ص ۲۲۵

آنگاه به دیار عاشقان پرکشیده و بر سالار شهیدان، آگاهانه سلام و درود نثار کرده است و سرانجام به بغداد و به زیارت هفتمین امام نور، مفتخر گردیده است. اینک اگر بار دیگر خداوند امکاناتی به او روزی سازد که بتواند بسوی خانه خدا بشتابد به کدام سو حرکت کند؟ بسوی آن چنین حجی که انجام داده بود با بسوی خراسان و زیارت هشتمین امام نور؟ حضرت جواد فرمود: پاداش زیارت آگاهانه پدرم در خراسان از پاداش چنین حجی با فضیلت تر است و کوشش کند که این زیارت در ماه رجب انجام گیرد (سألت أبا جعفر عن رجل حج حجة الاسلام فدخل متمتعاً بالعمرة إلى الحج فأعانه الله تعالى على حجة وعمرة، ثم أتى المدينة فسلم على النبي ثم اتى أباك أمير المؤمنين عارفا بحقه يعلم أنه حجة الله على خلقه و بابه الذى يؤتى منه فسلم عليه ثم أتى أبا عبد الله له فسلم عليه ثم أتى بغداد فسلم على أبي الحسن موسى ثم انصرف الى بلاده. فلما كان في هذا

الوقت رزقه الله تعالى ما يحج به فأيهما أفضل هذا الذي حج حجة الاسلام يرجع أيضا فيحج أو يخرج الى خراسان الى أبيك علی بن موسی الرضاعي فيسلم عليه؟ قال: بل يأتي خراسان فيسلم على أبي أفضل وليكن ذلك في رجب ...... بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۷، ج ۲۹)...... و نیز در دو روایت دیگر از آن گرامی به صراحت آمده است. 

 ص۲۲۶

که زیارت آگاهانه و خالصانه پدرم از زیارت جد بزرگوارم حضرت حسین برتر است، چرا که در این شرایط زائران کوی او بسیارند؛ اما زائران کوی پدرم به دلیل سیاستهای شیطانی حکومت تنها زندگان شیعه هستند (عن علی بن مهزیار قال: قلت لابی جعفر : جعلت فداك زيارة الرضائية افضل ام زيارة ابي عبد الله ؟ فقال: زيارة أبي أفضل وذلك أن أبا عبد الله اللي يزوره كل الناس وأبي لا يزوره الا الخواص من الشيعة، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۸، ج ۳۴). امام کاظم ضمن روایتی فرمود: در میان زیارت کنندگان امامان معصوم زائران و شیفتگان کوی فرزندم علی بن موسی الرضا از نظر مقام و منزلت، والاتر و مقرب ترند (عن أبي الحسن موسی بن جعفر قال ..... فيقعد معنا من زار قبور الأئمة الا أن أعلاهم درجة وأقربهم حيوة زوار قبر ولدي على . بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۴۱، ج ۴۶ و ص ۳۵، ج ۱۹).

۹ - همنشین امام هشتم

هشتمین امام نور حضرت رضاء فرمود: هرگز ،روزگار پایان نخواهد پذیرفت تا اینکه طوس میعادگاه عاشقان و جایگاه رفت و آمد زائران من گردد. مردم بدانید هر کس در طوس و در اوج تنهایی من مرا  زیارت کند در روز رستاخیز مورد بخشایش خدا قرار گرفته و با من و در ردیف من خواهد بود (عن الرضاء في خبر دعبل قال : لا تنقضى الأيام والليالي حتی تصیر طوس مختلف شیعتی وزوارى ألا فمن زارني في غربتي بطوس، كان معي في درجتي يوم القيامة مغفوراً له. بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۹، ج ٣٦).  و نیز در روایت دیگری ضمن خبر از شهادت جانگداز خویش به دست پلیدترین موجود هستی و بیان چگونگی شهادت و دفن مظلومانه اش در مکانی ناشناخته.... فرمود: هر کس در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زیارت کند خداوند پاداش پرشکوهی ... بدو ارزانی داشته و او را در مقامات والای بهشت برین همنشین و رفیق ما خواهد ساخت (عن الهروى قال سمعت الرضاء يقول: ألا! فمن زارني في غربتي كتب الله عز وجل له أجر مائة ألف شهيد و.... وحشر في زمرتنا و جعل في الدرجات العلى من الجنة رفيقنا. بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۲، ج ۲) . 

۱۰ - شفاعت خاندان وحی و رسالت

مردی از خراسان به امام هشتم على بن موسى الرضا عرض کرد ای فرزند گرانمایه پیامبر! من در عالم خواب را دیدم.

 ص ۲۲۸

 به من می فرمود: آنگاه که پاره تنم در سرزمینتان به خاک سپرده شود و ستاره ای از ستارگانم در دیار شما نهان گردد، شما با این امانت من چگونه رفتار خواهید کرد؟ آن گرامی فرمود آن امانت و آن ستاره و آن پاره وجود پیامبر من هستم آری من در سرزمین شما به خاک سپرده می شوم. آگاه باشید هر کس مرا زیارت کند و در همان حال به حقوقی که خداوند برای من مقرر داشته است آگاه باشد در روز رستاخیز من و پدران گرانقدرم شفاعت کننده او خواهیم بود و هر کس که شفاعت کننده روز رستاخیزش ما باشیم گرچه گناهی همانند گناه جن و انس از او سرزده باشد، نجات

خواهد یافت ( عن الرضا أنه قال له رجل من أهل خراسان یا ابن رسول الله رأيت رسول الله ﷺ في المنام كأنه يقول لي: كيف أنتم اذا دفن في أرضكم بعضی، فاستحفظتم ودیعتى وغيب في تراكم نجمی، فقال له الرضاء : وانا المدفون في أرضكم و أنا بضعة من نبيكم وأنا الوديعة والنجم، ألا! فمن زارني

وهو يعرف ما أوجب الله تبارك وتعالى من حقى وطاعتي فأنا و آبائی شفعانه) .......

 ص ۲۲۹

و در روایت دیگر از آن گرامی از جمله پاداش زیارت خالصانه آن حضرت شفاعت روز رستاخیز عنوان شده است (يوم القيامة ومن كنا شفعانه يوم القيامة نجا ولو كان عليه مثل وزر الثقلين الجن والانس ..... بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۳۲، ج ۳ ۱ - عن البزنطي قال: سمعت الرضا للي يقول: «مازارنی احد من اولیانی عارفا بحقى إلا تشفعت فيه يوم القيامة. بحار، ج ۱۰۲ ص ۳۳، ح ۷ و ص ۳۱). 

۱۱ - بازدید حضرت در سه موقعیت حساس

هشتمین امام نور فرمود: هر کس مرا در سرزمین غربت و دور از خانه و خاندانم آگاهانه زیارت کند در سه جا و سه موقعیت حساس به بازدیدش خواهم رفت تا او را از هراس سهمگین، رهایی بخشم. نخست به هنگام دریافت کارنامه های عمل دوم در آستانه عبور از صراط و دیگر کنار میزان عمل. و در روایت دیگر از آن حضرت همین نکات مورد تأکید قرار گرفته است (قال الرضاعة : من زارني على بعد داري، أتيته يوم القيامة في ثلاث مواطن حتى أخلصه من أهوالها: إذا تطايرت الكتب يمينا وشمالاً وعند الصراط وعند الميزان بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۴، ج ۱۳ و ص ۴۰، ج). و در روایت دیگر نیز از آن حضرت آمده که هر کس مرا در سرزمین غربت زیارت کند بر خود لازم می دانم که در رستاخیز از او دیدار نمایم (عن الهروى قال: سمعت الرضا يقول: ... فمن زارني في غربتي وجبت له زيارتي يوم القيامة ..... بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ٣٦، ج ۲۳). 

۱۲ - اجابت دعاها

هشتمین امام نور حضرت رضاء فرمود: «برای شتافتن به کوی هیچ کس بجز کوی ما خاندان وحی و رسالت بار سفر نبندید. بدانید که من بوسیله سم بیداد، مظلومانه به شهادت رسیده و در مکان مقدسی دور از خانه و خاندانم به خاک سپرده خواهم شد هر کس به منظور زیارت من بار سفر بسندد، دعایش به هدف اجابت رسیده و گناهانش مورد بخشایش قرار خواهد گرفت (عن الرضاء : لا تشد الرحال الى . شيء من القبور الا الى قبورنا الا واني مقتول بالسم ظلماً ومدفون في موضع غربة، فمن شد رحله الى زیارتی استجيب دعائه و غفر له ذنبه بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۶، ج ۲۱ 1 - عن الرضاء انه قال من شد رحله الى زیارتی استجيب دعاؤه ..... بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۴۴، ج ۵۱). 

 ص ۲۳۱

و در روایت دیگری ضمن بر شمردن پاداش زیادی برای زیارت آگاهانه آن حضرت به هدف اجابت رسیدن دعاها را از آثار زیارت آن ضریح مطهر می شمارد (عن أمير المؤمنين الله قال: قال رسول الله ﷺ: وستدفن بضعة مني بخراسان مازارها مكروب إلا نفس الله كريته ..... بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۳۳). 

۱۳ - زدودن اندوه دلها

امیر مؤمنان علي صلى از پیامبر گرامی علی والله آورده است که فرمود: یکی از فرزندانم در خراسان به خاک سپرده خواهد شد. هیچ گرفتار و اندوه زده ای او را زیارت نخواهد کرد جز اینکه خداوند اندوه دلش را می زداید و گرفتاریش را ۲ بر طرف میکند......

 ص ۲۳۲

۱۴ - فضیلت حرم مطهر حضرت

امام صادق در فضیلت و برتری شهادتگاه و حرم آن حضرت فرمود چهار مکان مقدس در طوفان نوح به بارگاه خدا به نیایش برخاستند. ۱ - بيت المعمور ٢ - نجف ۳ - کربلا ۴ - طوس (قال الصادق الله اربع بقاع ضحت الى الله أيام الطوفان البيت المعمور فرفعه الله والغرى وكربلا وطوس بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۹). و خود آن گرامی در روایت ارزنده ای آن سرزمین پر برکت را بوستانی از بوستانهای بهشت برین و فرودگاه فرشتگان خدا وصف کرد (وهذه البقعة روضة من رياض الجنة، ومختلف الملائكة، لا يزال فوج ينزل من السماء وفوج يصعد الى أن ينفخ في الصور، بحار، ج ۱۰۲). 

 ص ۲۳۳

فرازهایی از سخنان امام هشتم درباره مقام والای امام معصوم

 «ان الامامة أجل قدراً وأعظم شأناً وأعلا مكاناً وأمنع جانباً وأبعد غوراً من أن يبلغها الناس بعقولهم أو ينالوها بآرائهم. ... الامام كالشمس الطالعة المجللة بنورها للعالم وهي في الافق بحيث لا تنالها الايدى والابصار الامام البدر المنير والسراج الزاهر والنور الساطع والنجم الهادي في غياهب الدجى واجواز البلدان والقفار ولجج البحار. امامت منزلتش والاتر، شأنش بزرگتر مقامش عالیتر مرتبه اش بلندتر و ژرفش عمیقتر از آن است که عقلها به آن برسد و افکار آن را دریابد. امام همانند خورشید فروزانی است که خود در کرانه افق و دور از دسترس و چشم انداز و نورش سراسر هستی را فرا گرفته است. امام همان ماه تابان ، چراغ فروزان نور درخشان و ستاره رهنما در ظلمت شبها رهگذر شهرها و کویرها و گرداب پرتا پرتلاطم دریاهاست (کافی، ج ۱، ص ۲۰۰) . 

 ص ۲۳۴

زیارت با معرفت و آگاهانه حضرت رضا

۱ - مراتب معرفت امام

۲ - زیارت آگاهانه چیست؟

۳- شناخت امام واجب است

۴- عبادت بدون معرفت امام پذیرفته نیست

۵- معرفت امام وسیله رفتن به بهشت

۶- اعمال بندگان بدون ولایت پذیرفته نیست

۷- اجابت دعای پیامبران به برکت ائمه

۸-آگاهی امام از تمام امور

۹- قدرت ائمه بر تمام معجزه های پیامبران

۱۰ - واسطه تمام فیوضات الهی به خلایق

۱۱ - ولایت تکوینی و تشریعی امامان

۱۲ - نظریه علمای بزرگ و فقهای نامدار

۱۳ - در ولایت تکوین و تشریع

۱۴ - احادیث وارده در فضیلت و مقام ائمه

 ص ۲۳۵

زیارت آگاهانه حضرت رضا

۱ - مراتب معرفت امام

در فصل گذشته دیدیم که زیارت آن حضرت پاداشی همانند پاداش هزار حج شایسته و عمره پذیرفته شده دارد. پاداشی همانند پاداش شهید و شهادت واقعی برایش مقرر شده است. انسان را به نهایت آرزوهایش که بهشت برین است می رساند. از آتش سهمگین دوزخ، امنیت می بخشد. على الله پاداشش بسان زیارت پیامبر علی والله است. همچون زیارت خدا در عرش است. موجب بازدید آن حضرت از زائر آگاه و حق شناسش در

سخت ترین شرایط میگردد. باعث اجابت دعاهاست. بسان زیارت سالار شهیدان است. انسان را به همنشینی پیامبر و امامان نور مفتخر ساخته سرانجام شفاعت آنان را به ارمغان می آورد. 

 ص ۲۳۶

البته اینها همه پاداش زیارت اوست؛ اما زیارت نه دیدار و تماشا ! و رفتن و آمدن زیارت آن هم با این شرط که آگاهانه، عاشقانه، خالصانه و متفکرانه باشد؛ نه زیارت بازیگرانه و سیاستمدارانه و یا ریاکارانه!! آری زیارت انسان حق شناس خداشناس پیامبر شناس امام شناس، معادشناس و نکته سنج و عمیق نه هر کس که آنجا برود و بازگردد! به همین دلیل در روایات با عبارتهای مختلف اشاره شده که این همه پاداش و اجر نصیب کسی خواهد شد که حضرت را با معرفت زیارت کند. از حضرت جواد الأئمه له خواندیم که پاداش هزار هزار یک میلیون) حج از آن کسی است که پدر بزرگوارم را

آگاهانه زیارت کند (قال ابو جعفر : إي والله ألف ألف حجة لمن زاره عارفاً بحقه... بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۳۳، ج ۴).و یا در بعضی از روایات بخشش الهی و پاداش هفتاد شهید و رسیدن به شفاعت اهل بیت و دخول در بهشت با طراوت را مختص کسی می داند.

 ص۲۳۷

 که حضرت را با معرفت و آگاهی به حق او، زیارت کند (قال الرضاء ... فمن زارني عارفاً بحقى غفر الله ما تقدم من ذنبه وما تأخر. بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۸، ج ۳۳ قال ابو عبد الله ... من زاره عارفا بحقه أعطاه الله عز وجل أجر سبعين شهيدا ممن استشهد بين يدى رسول الله ﷺ على حقيقة، بحار الانوار، ج  ۱۰۲ ص ۳۵، ح ۱۷) و از امام هفتم له خواندیم که زیارت حضرت همانند هفتاد ،حج هفتصد حج، هفتصد هزار حج پاداش دارد و یا در حدیث امام جواد آمده که پاداش زیارت حضرت معادل یک میلیون حج می باشد. شاید تفاوت مراتب پاداش ،زیارت مربوط به مراتب معرفت زائر باشد. یعنی هر کس که معرفت او نسبت به امام بیشتر باشد زیارت او آگاهانه تر و کسی که شناخت او عمیقتر باشد، دیدار او عاشقانه تر و پاداش او افزونتر خواهد بود.

۲ - زیارت آگاهانه و با معرفت چیست؟

اینک این سؤال پیش می آید که مراد از زیارت با معرفت و زیارت آگاهانه چیست؟ آیا زیارت عارفانه رفتن به صحن مطهر آن حضرت و تماشا نمودن بارگاه و ایوانهای طلایی و ضریح مطهر می باشد؟ آیا زیارت آگاهانه طواف نمودن اطراف قبر مطهر و رساندن دست به ضریح حضرت اگرچه با آوردن فشار به دیگر زائرین و ایذای آنان تمام شود؟ و یا زیارت آگاهانه این است که انسان وقتی وارد حرم مطهر می شود با تمام وجود احساس کند که خدمت حضرت در زمان حیات میرسد و یقین کند که حضرت او را می بیند و صدای او را میشنود و سلام او را جواب میدهد و از تمام نيات قلبی او با اطلاع است و از همه گذشته و آینده او آگاه است و از جميع اعمال خوب و بد او باخبر است و نسبت به شیعیان و دوستانش از مهربانترین پدران و مادران مهربانتر است و از خدا برای او طلب مغفرت میکند و فضای حوایج او را از خدا می خواهد. 

 ص ۲۳۹

و آیا مراد از شناخت امام این است که او را یک فرد عادی و معمولی بدانیم که در علم و تقوی از دیگر افراد امتیازی دارد و مسایل الهی را می داند و احکام اسلامی را همانند فقها بیان می کند. و یا مراد از معرفت امام این است که او را اشرف خلایق و عصاره عالم هستی و هدف غایی وجود و مظهر اسمای حسنای الهی و تجلیگاه صفات کمال و جمال خداوندی و محل نزول اراده و مشیت ربویی و فرمانده کل هستی به اذن حق بدانیم. البته در بعضی از روایات به موضوع معرفت امام و زیارت آگاهانه حضرت اشاره شده است مثلاً در روایتی آمده: «مراد از زیارت با معرفت این است که بداند او حجت خدا بر تمام مردم بوده و او تنها راه معرفت حق و رسیدن به صراط مستقیم است (ثم أتاك أباك أمير المؤمنين عارفا بحقه يعلم أنه حجة الله على خلقه وبابه الذى يؤتى بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۷، ج ۲۹). و در روایتی از حضرت صادق آمده که هر کس فرزندم علی بن موسی الرضا را آگاهانه زیارت کند، در قیامت دست او را گرفته و وارد بهشت میکنم.

 ص ۲۴۰

راوی می پرسد: «مراد از زیارت آگاهانه چیست؟

حضرت پاسخ میدهد عقیده داشتن به اینکه اطاعت از دستورات او لازم و واجب است و آگاهی از اینکه حکومت استبدادی او را در سرزمین غربت و دور از اهل و عیال به شهادت رسانده است (قال أبو عبد الله : يقتل حمدتي بأرض خراسان في مدينة يقال لها طوس من زاره عارفاً بحقه أخذته، بيدى يوم القيامة وأدخلته الجنة وان كان من أهل الكبائر. قلت: جعلت فداک و ما عرفان حقه، قال: يعلم أنه مفترض الطاعة غريب شهيد...... بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۳۵، ج ۱۷). در روایت دیگر از هشتمین امام نور آمده است که: مراد از معرفت آگاهی به حقوق و اطاعت امامان پاکی است. که خداوند بر همه واجب و لازم گردانیده (عن الرضاء : .... ألا! فمن زارني وهو يعرف ما أوجب الله تبارك وتعالى من حقى وطاعتي فأنا و آبائی شفعاته يوم القيامة.. بحار، ج ۱۰۲، ص ۳۲). و نیز در روایتی امام هفتم زیارت با معرفت را قرین تسلیم اوامر و فرامین ملکوتی امامان راستین بحق، اعلام فرموده است (عن أبي الحسن موسى بن جعفر ا . ... فمن زاره مسلماً لأمره عارفا بحقه كان عند الله عز وجل كشهداء بدر بحار الانوار، ج ۱۰۲ ص ۴۱، ج ۴۳ ۲ ). 

 ص ۲۴۱

البته نظر بر اینکه بررسی مقام والای امام و امامت از عهده این جزوه خارج است؛ ولی جهت آگاهی شیفتگان و دلباختگان امامت و زائران و عاشقان کوی مقدس هشتمین اختر آسمان ولایت حضرت علی بن موسى الرضا بصورت مختصر به موضوع شناخت امام و مقام امامت و قدرت ولایت

اشاره میکنیم. 

۳- شناخت امام واجب است

در روایات متعدد از امام باقر آمده: «شناختن امام و معرفت او واجب بوده و هیچ عذری در ترک معرفت امام پذیرفته نیست و هر کس بدون معرفت و شناخت امام از دنیا برود، مرگ آن همانند مرگ جاهلیت و مرگ کافران و گمراهان و منافقان است ( رجوع شود به اصول کافی، ج ۱، ص ۱۸۰ و بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۷۷).

 ص۲۴۲

۴ - عبادت بدون معرفت امام پذیرفته نیست

در روایتی از امام صادق در ذیل آیه شریفه ولله اسماء الحسنی» آمده: «سوگند بخدا ما (ائمه) اسمای حسنای الهی هستیم و هیچ عبادتی بدون شناخت و معرفت ما پذیرفته نیست (نحن والله الاسماء الحسنى التي لا يقبل الله من العباد الا بمعرفتنا. کافی، ج ۱، ص ۱۴۳ و تفسیر البرهان، ج ۲، ص ۵۲).

۵ - معرفت امام، وسیله رفتن به بهشت

حضرت رسول اکرم علی الله بها امیر مؤمنان فرمودند: «سوگند یاد میکنم که به بهشت قدم نمیگذارد مگر کسی که تو را

بشناسد ( قال رسول الله ﷺ لعلى: ثلاث اقسم انهن حق ... لا يدخل الجنة الأمن عرفكم ...... بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۹۹ - فقال على ا: ..... ... لا يدخل الجنة الأمن عرفنا بحار الانوار، ج ۲۴). و در روایت دیگری از حضرت امیر مؤمنان آمده کسی که از ما و مقام ما شناخت و آگاهی نداشته باشد، وارد بهشت نخواهد شد.

۶- اعمال بندگان بدون ولایت پذیرفته نیست

 علامه مجلسی الله در این موضوع، ۷۱ روایت نقل کرده است که ما به چند روایت اشاره میکنیم رسول اكرم عليه والله به حضرت على اله فرمود: «اگر کسی به مقدار عمر حضرت نوح خدا را عبادت کند و مانند کوه احد طلا در راه خدا صدقه دهد و هزار مرتبه با پای پیاده به زیارت خانه خدا رود و در میان صفا و مروه مظلومانه کشته شود، ولی به ولایت تو معتقد نباشد بوی بهشت را نخواهد چشید و وارد آن نخواهد شد (ص ۲۴۹ در این زمینه مرحوم کلینی در کافی، ج ۱، ص ۱۸۰ و مرحوم مجلسی در بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۹۹، ج ۲۴، ص ۲۴۷ و ص ۸۶ روایات زیادی نقل کرده اند. علاقمندان مراجعه نمایند، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۹۴). و در روایت دیگر از حضرت امیر المؤمنین آمده: اگر بنده ای هزار سال خدا را عبادت کند و اعمالی همانند اعمال هفتاد و دو پیغمبر داشته باشد، ولی آگاه به ولایت ما اهل بیت نباشد از او پذیرفته نمیشود؛ بلکه با سر وارد آتش دوزخ خواهد شد (بحار الانوار، ج ۲۷ ص ١٩٦).

 ص ۲۴۴

۷-اجابت دعای پیامبران به برکت ائمه الاسلام

در روایتی از امام هشتم علی بن موسى الرضاء آمده: هنگامی که حضرت نوح در میان امواج آب و طوفان احساس خطر کرد خدا را بحق ما سوگند داد و خدا او را از خطر غرق شدن نجات داد. لحظه ای که حضرت ابراهیم را در درون آتش افکندند. خدا را به حق ما قسم داد و خدا آتش را برای او گلستان نمود. وقتی که حضرت موسی و یاران او در محاصره میان رود خروشان نیل و ارتش بزرگ فرعون قرار گرفتند، حضرت موسی خدا را به حق ما قسم داد و خدا در درون آب راهی خشک برای عبور قوم حضرت موسی ایجاد نمود و لشکر فرعون را در همان آب غرق کرد. زمانی که یهود توطئه قتل حضرت عیسی را کشیدند.

 ص ۲۴۵

حضرت عیسی خدا را به حق ما سوگند داد و خدا او را از چنگال یهودیان رهایی بخشید (بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۳۲۵). 

۸-آگاهی امام از تمام امور 

در روایتی امام صادق می فرماید: «همانا من به تمام آنچه در آسمانها و زمین و بهشت و جهنم هست آگاهی دارم و همه آنچه تاکنون در جهان هستی به وقوع پیوسته و آنچه خواهد آمد، می دانم و آگاهم (عن أبي عبد الله : إني لأعلم ما في السماوات وما في الأرض واعلم ما في الجنة والنار واعلم ما كان وما يكون ، کافی، ج ۱، ص ٢٦١). در روایت صحیح از امام باقر آمده: «آیا تصور میکنید که خداوند اطاعت اولیای خویش را بر همه بندگان واجب نماید ولی آنان را از آنچه در آسمانها و زمین میگذرد بی خبر قرار دهد (سمعت ابا جعفر يقول: أترون ان الله تبارك و تعالى افترض طاعة اوليائه على عباده ثم يخفى عنهم اخبار السماوات والأرض، كافي، ج ۱، لص ٢٦١). عبدالله زیات میگوید از هشتمین امام نور، حضرت علی بن موسى الرضا تقاضا نمودم که در حق من و اهل بیتم دعای خیر نماید. 

 ص ۲۴۶

حضرت فرمود مگر شما را دعا نمی کنم؟ بخدا سوگند همه روزه تمام آنچه را که از شما سر می زند به اطلاع من می رسانند. راوی گوید: این سخن حضرت، برایم سنگین آمد و به شگفت آمدم!! حضرت فرمود: مگر در قرآن نمی خوانی «قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ.»

یعنی هر آنچه که از شما سر می زند خدا پیامبر و مؤمنون (ائمه) از او آگاه هستند (بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۳۴۷، ح ۴۷ و چند روایت دیگر در این مضمون - فانا يحيط علمنا بانياتكم ولا يعرب عنا شيىء من اخباركم. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۵). 

در روایتی از حضرت ولی عصر ارواحنافداه) آمده: «ما از تمام آنچه در میان شما میگذرد آگاهیم و چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست.

 ص ۲۴۷

۹ - قدرت ائمه الا بر تمام معجزه های پیامبران

ابو حمزه ثمالی گوید: از امام زین العابدین پرسیدم: «آیا ائمه طلا میتوانند مرده را زنده کنند و کور مادر زاد و شل را شفا دهند و بر روی آب راه روند؟ حضرت پاسخ داد: خداوند تمام آنچه را که بر پیامبران عنایت کرده بود بر حضرت محمد علی الله عطا فرمود و همة صلى الله آنچه را نزد رسول اکرم بود، به امیرالمؤمنین و امامان بعد از او عطا فرمود اضافه بر اینکه مطالبی در هر سال و ماه بر علوم ائمه افزوده می شود. سپس فرمود: آری قسم بخدا! در هر ساعت بر علوم آنان افزوده می شود (عن الثمالي عن على بن الحسين قال قلت: ... ثم قلت: «الائمة يحيون الموتى ويبرؤن الأكمه والأبرص ويمشون على الماء، قال: « ما اعطى الله نبياً قط الا وقد اعطاه محمد ان واعطاه مالم يكن عندهم. قلت: وكل ما كان عند رسول الله فقد أعطاه أمير المؤمنين، قال: نعم! ثم الحسن والحسين ثم من بعد كل امام اماماً الى يوم القيامة مع الزيادة التي تحدث في كل سنة وفي كل شهر

اي والله في كل ساعة، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۲۹).

 ص ۲۴۸

۱۰ - واسطه تمام فیوضات الهی به خلایق

زیارت جامعه كبيره - علامه مجلسی له گوید: این زیارت از نظر سند صحیح ترین و از نظر محتوا، فراگیرترین و از نظر لفظ، فصیح ترین و از نظر معنی بلیغ ترین و از نظر مرتبه بالاترین و والاترین زیارات است (بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۴۴) در حقیقت یک دوره امام شناسی کامل است که مقام و مرتبه ولایت و امامت را با زیباترین عبارات بیان نموده است به چند فرازی از جملات این زیارت اشاره میکنیم در این زیارت میخوانیم آغاز هستی به اراده حق و بواسطة شما ائمه گرامی صورت گرفته و بواسطه شما نیز این جهان پایان خواهد پذیرفت و به واسطه شما باران رحمت الهی فرو می آید و به سبب شما آسمانها را در هوا معلق نگهداشته و فرو نمی ریزد مگر به اذن حق و به سبب شما غمها زایل و نگرانیها بر طرف میشود .... و گیتی به نور شما روشن شده و رستگاران به برکت ولایت شما رستگار شدند و بوسیله شما می شود به بهشت رضوان راه یافت و هر کس که منکر ولایت

شما باشد.

 ص ۲۴۹

 گرفتار غضب خدای رحمان خواهد شد. و با پذیرفتن ولایت شما واجبات الهی مورد قبول درگاه حق خواهد شد.گناهان بندگان جز به رضایت و شفاعت شما مورد بخشش خداوند متعال قرار نخواهد گرفت ( وبكم فتح الله وبكم يختم وبكم ينزل الغيث وبكم يمسك الشماء ان تقع على الأرض الا باذنه وبكم ينفس الهم ويكشف الضر ... واشرقت الأرض بنوركم وفاز الفائزون بولايتكم بكم يسلك الى الرضوان وعلى من جحد ولا يتكم غضب

الرحمن.... وبموالاتكم تقبل الطاعة المفترضة... ان بيني وبين الله عز وجل ذنوباً لاياتي عليها الأرضاكم رجوع شود به بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۳۱).  در زیارت دوم از زیارات مطلقه حضرت امام حسین که محدث قمی الله در مفاتیح ذکر کرده و مرحوم شیخ صدوق میگوید این زیارت نزد من از صحیح ترین زیارات است و محتویات دقیق و ظریف آن بازگو کننده حقایقی، قانع کننده است (من لا يحضره الفقیه (چاپ جامعه مدرسین) ج ۲، ص ۵۹۴). آغاز و فرجام هستی به اذن خداوند و بواسطه شما انجام پذیرفته است.

 ص ۲۵۰

و بواسطه شما هرگونه تغییرات و دگرگونی در عالم قضا و قدر و لوح محو و اثبات صورت می گیرد. بواسطة شما گیاهان و درختان از زمین روییده و شکوفا و بارور می شوند. بواسطه شما قطرات باران و روزی خلایق از آسمان فرود می آید. بواسطه شما خداوند متعال، گرفتاریها را بر طرف می سازد. اراده ربویی در تقدیر و اداره هستی بسوی شما نازل و از آنجا صادر می شود (بكم فتح الله وبكم يختم وبكم يمحو ما يشاء وبكم يثبت.... وبكم

تنبت الأرض اشجارها وبكم تخرج الاشجار ثمارها وبكم تنزل السماء قطرها ورزقها وبكم يكشف الله الكرب... وارادة الرب في مقادير اموره تهبط الیکم

وتصدر من بيوتكم كافی، ج ۴، ص ۵۷۵ التهذيب، ج ۶، ص ۵۴ و لمن لا يحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۹۴). 

۱۱- ولایت تکوینی و تشریعی امامان

از مقامات شامخ و والای ائمه علی ولایت آنان در امور تکوین و تشریع است. به وسیله ولایت تکوین می توانند در تمام امور هستی و جهان به اذن خداوند تعالی تصرف نمایند.

 ص ۲۵۱

و بوسیله ولایت تشریع قادرند در همه مسایل شرع مقدس اسلام به اذن خدای تعالی تصرف نموده و با توجه به آنچه که مصلحت اقتضا میکند چیزی را افزوده و یا بکاهند. ما الله پس در روایت صحیح از امام صادق آمده: «حضرت رسول اكرم عليه والله از آنکه تحت تربیت حق تعالی تمام مراحل کمالات را پیمود خداوند امور دین و سیاست ملت را به او واگذار نمود. به همین جهت بود که خداوند تمام نمازهای واجب یومیه را، دو رکعت دو رکعت واجب نمود ولی رسول اکرم له به هر یک از نمازهای ظهر عصر و عشا دو رکعت و به نماز مغرب یک رکعت افزود و چند نمونه دیگر (رجوع شود به اصول کافی، ج ۱، ص ٢٦٦، وسائل الشيعة، ج ۳، ص  ۳و ج ۱۰، ص ۲۸۶ و بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۳۲ و ۳۳۸).  و در روایات متعدد آمده آنچه در امور تشریع به حضرت الله رسول اكرم علي تفويض . شده به ما واگذار گردیده است (فما كان مفوضا الى محمد فقد فوض البناء وسائل الشيعه، ج ۱۵، ص ۳۱۸، ج ۲۷، بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۳۲) با سندهای متعدد)، کافی، ج ۱، ص ۲۶۵ و ۲۶۸ در معجم رجال الحديث، ج ۱۹، ص ۱۹، روایتی را در تفویض نقل کرده و می گوید: سند روایت صحیح است).

و روایاتی از امام صادق و امام باقر آمده احکام شریعت به ما محول گردیده و آنچه ما حلال بدانیم، آن حلال و آنچه ما حرام بدانیم، آن حرام است (عن ابی جعفر : ولان الائمة منا مفوض اليهم فما أحلوا فهو حلال وما حرموا فهو حرام، بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۳۴. علامه مجلسی اه پس از نقل

روایات متعددی در این زمینه میگوید ظاهر این روایات دلالت می کند بر اینکه احکام شریعت و دین به الله واگذار گردیده است. بحار، ج ۲۵، ص ۳۴۲ و ۳۴۸ - ما يستفاد من الادلة الأربعة بعد التتبع والتأمل ان للامام سلطنة مطلقة على الرعية من قبل الله تعالى وان تصرفهم نافذ على الرعية ماض مطلقا..مكاسب، ص ۱۵۳).

۱۲ - نظریه علمای بزرگ و فقهای نامدار

در ولایت تکوین و تشریع

آیت حق، شیخ انصاری له می فرماید: «آنچه از ادله چهارگانه کتاب، سنت، عقل و اجماع) استفاده می شود این است که امام از طرف خداوند متعال، سلطنت مطلقه و قدرت تصرف بدون قید و شرط در تمام امور مردم را دارد. آیت الله شیخ محمد حسین اصفهانی معروف به کمپانی دینی می گوید نبی گرامی و ائمه ال در تمام امور تکوین و تشریع ولایت معنوی و تصرف و تسلط باطنی دارند.

 ص ۲۵۳

 تمام فيوضات تشریع و عنایات تکوین توسط آنان به خلایق می رسد. همه نعمتهای ظاهری و باطنی مادی و معنوی و الهی توسط آنان به جهان و جهانیان میرسد. و این ولایت تکوین و تشریع اینان همانند ولایت ذات اقدس خداوند تعالی، ذاتی و غیر قابل منفک است و از مناصب عرضی و مجعول نیست (ولهم الولاية المعنوية والسلطنة الباطنية على جميع أمور التكوينية والتشريعية فكما أنهم مجارى الفيوضات التكوينية كذالك مجاری الفیوضات التشريعية فهم وسايط التكوين والتشريع... التي هي لازم ذاتهم النورية نظير ولايته تعالى حاشیه مرحوم اصفهانی بر مکاسب، ص ۲۱۲ - يجب تحصيل العلم في بعض الاعتقادات كمعرفة الواجب تعالى وصفاته اداء لشكر بعض نعمائه و آلاته ومعرفة انبيائه فانهم وسائط نعمه و آلائه بل كذا معرفة الامام على وجه صحيح فالعقل يستقل بوجوب معرفة النبي و وصيه لذلك كفايه (طبع قدیم) ج ۱، ص ۱۵۴).  آخوند خراسانی له می فرماید: «شناختن پیامبران و امامان عالم بر همگان واجب است زیرا آنان واسطه تمام نعمتها و عنایتهای خداوند، به خلایق می باشند. محمدرضا قمشه ای الهه می گوید: «این حقیقت محمد به الله است که در جهان هستی تجلی نموده است و تمام عالم و ماسوی الله از ریزترین تا بزرگترین موجودات، 

   ص۲۵۴

مظهر ظهور و تجلی آن حقیقت است (فالحقيقة المحمدية هي التي تجلت في صورة العالم. والعالم من الدرة الى الدرة ظهورها وتجليها مصباح الهداية والولاية، ص ۱۲۲). جهت آگاهی بیشتر مراجعه شود به شرح تجرید ص ۳۱۰ و باب حاد یعشر چاپ (قدیم) صفحه ۹۷ و رشحات البحار مرحوم شاه آبادی صفحات ۳۹، ۴۰، ۴۷ - ۵۰ قبسات مرحوم میرداماد چاپ دانشگاه صفحه ۳۹۶ مصباح الهداية والولاية صفحات ۳۰ ۳۲ ۵۲، ۹۲ ۱۵۵ و ۱۷۵ تفسیر المیزان، ج ۶، صفحه ۱۲ و .....

۱۳ - احادیث وارده در فضیلت و مقام ائمه السلام

علامه مجلسی الله در بحار الانوار، ج ۲۶، صفحه ۱۸ تا ۶۶ جمعاً ۱۴۹ روایت در جهات و چگونگی علوم ائمه نقل کرده است. و از صفحه ۶۶ تا ۹۷ جمعاً ۸۳ روایت در اینکه ملائکه بویژه ملکی بزرگتر از جبرئیل و میکائیل نزد ائمه رفت و آمد نموده و مطالبی را از طرف خداوند متعال برای آنان

بیان می نمایند.

 ص ۲۵۵

۱۴ - خطر غلو

در روایات متعدد، از غلو و زیاده روی در مقام ائمه نهی شده است و بر همگان لازم است که ضمن توجه به مقام والاي ائمه مرز میان عبودیت و ربوبیت را حفظ نموده و توجه داشته باشند که الله ل دارای هر مقام والایی هم باشند، بنده خدا هستند وجود ائمه و تمام مقام و مرتبه آنان اعطایی حق تعالی و عین ربط به او است و آنان هر چه دارند از او و هرکاری انجام میدهند به اذن اوست.

 ص۲۵۷

صلى الله همه روزه در تشهد نماز قبل از شهادت به رسالت رسول اکرم علیه و الله به عبودیت او برای حق شهادت میدهیم و در این زمینه علامه مجلسی در جلد ۲۵ بحار الانوار از صفحه ۲۶۱ تا صفحه ۳۴۲ جمعاً ۱۱۹ روایت در نفی و مذمت غلو نقل کرده که چند روایت را در اینجا ذکر میکنیم در حدیثی رسول اکرم له فرموده: «ما را از آن مرتبه ای که خداوند برای ما قرار داده بالاتر نبرید. خدا مرا قبل از آنکه به مقام نبوت مفتخر سازد با مرتبه عبودیت عزت بخشیده است (قال رسول لا ترفعوني فوق حقی فان الله جعلني : عبداً قبل ان يتخذني نبيا بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۲۷۲ - وانا لنبره الى الله عز وجل متن يغلوا فينا فيرفعنا فوق حدنا بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۲۷۲). در روایت دیگر از حضرت امیر المؤمنین آمده ما بسوی خدای متعال بیزاری می جوییم از کسانی که در حق ما غلو کرده و ما را از حد و مقامی که داریم بالاتر می برند. در روایتی آمده است که امام صادق کراراً می فرمود: ما را مخلوق و آفریده خدای متعال بدانید سپس هر چه می خواهید در فضل و مقام ما سخن بگویید (قولوا فينا ماشئتم واجعلونا مخلوقین، فكررها علينا مرارا بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۲۸۹ ٢ - لا تتجاوزوا بنا العبودية ثم قولوا ماشتتم ولن تبلغوا بحار، ج ۲۵ ص ۲۷۴). 

 ص ۲۵۸

در روایت دیگر از حضرت امیرالمؤمنین آمده ما را از مرتبه عبودیت و بندگی حق بالا نبرید و سپس در باره ما هر چه میخواهید بگویید و قطعاً حقیقت آن مقام و مرتبه ای را که خداوند به ما عطا نموده نمی توانید درک کنید.

 ص ۲۵۹

عن أبي الحسن الرضاء قال: 

ان الله عز وجل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة أخرى، امر بالصلوة والزكاة، فمن صلى ولم يزك لم يقبل منه صلوته وامر بالشكر له وللوالدين، فمن لم يشكر والديه لم يشكر الله وأمر باتقاء الله وصلة الرحم، فمن لم يصل رحمه لم يتق الله عز وجل. امام رضا می فرماید: خداوند عز و جل به سه چیز همراه با سه چیز دیگر دستور داده به نماز همراه با زکات فرمان داده هر آنکه نماز بخواند و زکات نپردازد نماز او پذیرفته نخواهد شد. به سپاسگزاری از خود همراه با تقدیر از پدر و مادر دستور داده هر کس خدای را سپاس گوید؛ ولی از پدر و مادر تقدیر نکند سپاس او بی ارزش خواهد بود. تقوی را همراه با صله رحم واجب نموده، آن کس که صلة رحم نکند قطع رحم کند فرد بی تقوا به حساب می آید. عيون اخبار الرضا، ج ۱، ص۲۵۸ .

(صص 210- 260)