الَّذِينَ آمَنُوا، آهسته می گفت: لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ.

حضرت در هر شهری پیاده میشد مردم می آمدند و احکام دینشان را از او سئوال میکردند و او جواب میداد و بسیار از پدرش از آباء گرامیش از علی، از رسول خدا حدیث بیان می کرد.

و هنگامی که به مأمون وارد شدیم او از حالات حضرت در بین راه از من پرسید من هم آنچه از او مشاهده کرده بودم در شب و روز در اقامت و رحلت گزارش کردم مأمون به من گفت: يَابنَ أَبي الضَّحَاكِ! هَذا خَيْرُ أَهلِ الأرْضِ وَ أَعْلَمُهُمْ وَأَعْبَدُهُمْ فَلَا تُخْبِرْ أَحَداً بِمَا شَاهَدْتَهُ مِنْهُ لِئَلا يَظْهَرَ فَضْلُهُ اللَّا عَلَى لِساني.

ای پسر ابی ضحاک این مرد بهترین اهل زمین و داناترین و عابدترین آنهاست، اما آنچه از آن دیدی به کسی مگو تا آنکه فضیلت او ظاهر نشود مگر به زبان من و من از خدا کمک می جویم بر آنچه بنا دارم از بالا بردن او و شیوع کمالاتش (۱. عيون اخبار الرضا ل ، ج ۲، باب ۴۴ ح، ص ۱۷۸)(۲. مجالس الشيعه، ص ۳۳۲ - ۳۳۷)

مناجات در دل شب

۲۶ - بیدار کردن برای نماز شب

در این مجلس مقداری از عبادات و حالات معنوی آن حضرت اهتمام ورزیدن و وادار نمودن به عبادت و بندگی ذات اقدس الهی را بیان میکنیم حضرت رضا مأمور قرار می دادند که کنیزان را هم برای نافله شب بیدار کنند که بعضی از آنها دوست می داشتند که در خانه حضرت نباشند تا آن که برای نماز از خواب بیدار نشوند با اینکه میدانیم مردم ملزم نیستند که غیر واجبات و فرائض را انجام دهند و حتی اگر نماز واجب را هم در اواخر وقت بجا بیاورند صحیح است، اما شاید حجت خدا میخواهند کسانی که با او هستند از فیض نماز اول وقت بلکه از فیوضات سحر خیزی و نوافل شب و لحظات طلائی استجابت دعا محروم نمانند باشد که آرام آرام متوجه آن اوقات شریفه شده و طعم مناجات با ذات اقدس الهی را بچشند و بدین وسیله آبی بر آتش معاصی ریخته و در آخرت از نعم بی پایان الهی در جوار محمد و آل محمد برخوردار است. (۱. مجالس الشیعه، ص و ۳۴۲.۳۴۳)

۲۷ - دعا بعد از هشت رکعت نماز شب

«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ مَنْ عَاذَ بِكَ مِنكَ، وَلَجَأَ إِلَى عِزَّكَ وَاسْتَظَلَّ، بِفَيْنِكَ، وَاعْتَصَمَ بِحَبْلِكَ، وَلَمْ يَثِقُ إِلَّا بِكَ.

 يا جَزِيلَ الْعَطَايَا، يَا مُطَّلِقَ الْأُسارى، يا مَنْ سَمِّى نَفْسِهُ مِنْ جُودِهِ وَهَاباً، ادْعُوكَ رَهَباً وَ رَغَباً، وَ خَوْفاً وَطَمَعاً، وَ الْحَاحاً وَالْحَاقاً، وَ تَضَرُّعاً وَ تَمَلُّقاً، وَ قَائِماً وَ قَاعِداً، وَ رَاكِعاً وَ سَاجِداً، وَ رَاكِباً وَ مَاشِياً، وَ ذَاهِباً وَ جَائِياً، وَفِي كُلِّ خالاتي. وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي كَذَا وَ گذا(1. صحيفة الرضا، ص ۸۰)

پروردگارا! از تو میخواهم به احترام هر که از تو به خودت پناه برده و به عزتت پناهنده گردید و در پناهت قرار گرفت و به ریسمانت

چنگ زده و تنها به تو اعتماد نمود.

 ای بسیار عطا کننده و ای رها کننده اسیران ای آن که از جود و بخشش خود را بخشنده نامید تو را میخوانم با ترس و امید و خوف و طمع، و اصرار و ابرام و با تضرع و تملق، و ایستاده و نشسته، و در حالت رکوع و سجده و در حالی که سوار بر چیزی بوده و پیاده رو میباشم و در رفت و آمد و در تمامی حالات.

و از تو میخواهم که بر محمد و خاندانش درود فرستی و در حق من این کار را انجام دهی. (۲. صحيفة الرضا، ص ۸۰)

۲۸ - قنوت نماز وتر

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، اَللَّهُمَّ اهْدِنَا فِيمَنْ هَدَيْتَ، وَ عَافِنَا فيمَنْ هَدَيْتَ، وَ عَافِنَا فِيمَنْ عَافَيْتَ، وَ تَوَلَّنَا فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَبَارِكْ لَنَا فِيمَا

أَعْطَيْتَ، وَقِنَا شَرَّ مَا قَضَيْتَ، فَإِنَّكَ تَقضى وَلَا يُقْضَى عَلَيْكَ، إِنَّهُ لَا يُذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ، وَ لا يُعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ، تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَ تَعَالَيْتَ

پروردگارا! بر محمد و خاندانش درود فرست، خداوندا! مرا در زمره آنان که هدایت نمودی هدایت و به همراه آنان که عافیت عنایت کردی عافیت عنایت کن و در زمره کسانی که سرپرستی نمودی سرپرستی کن و در آن چه دادی برکت عطا فرما، و شر آن چه مقدر فرموده ای را از ما دور دار به درستی که تو حکم کرده و بر تو حکم نمیشود هر که را سرپرستی نمودی ذلیل نشده و با هر که دشمنی نمودی عزیز نمیگردد مبارک است پروردگار ما و برتر می باشد.» (۱. صحيفة الرضا، ص ۸۰)

۲۹ - استغفار در نماز وتر

هفتاد مرتبه: «اَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ؛ خداوندا! از تو طلب بخشایش دارم و بازگشت به سوی تو را خواهانم» (۲. صحيفة الرضا، ص ۸۲)

ص37

سخنان امام رضا (ع)

۶۵ - برکت نماز شب

امام رضا فرمود:

بر شما باد به نماز شب؛ زیرا هر بنده ای که در آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت ،آن هفتاد بار استغفار کند، خداوند او را از عذاب قبر و آتش در امان دارد و عمر او را طولانی کرده و به زندگی او گشایش خواهد داد. (۱. جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ج ۲، ص ۱۶۸)

۶۶ - رضوان خدا

امام رضا فرمود:

رِضْوَانُ اللَّهِ الصَّلَوةُ بِاللَّيْلِ:

نماز شب رضوان (خشنودی خدا را به همراه دارد. (۲. جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ج ۲، ص ۱۵۳)

ص58