و یا در غیر وقت نماز بخوانید در هر حال رسول خدا فرمود: از من نیست کسی که نمازش را سبک بشمارد قسم به خدا بر حوض کوثر بر من نخواهد رسید. (۱. مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۱۷۲)

۹۷ - آداب حضور قلب

امام رضا فرمود:

چون خواستی به نماز بایستی به حال کسالت خواب آلودگی شتاب و لهو و بازی نایست؛ بلکه با آرامش و وقار نماز را به جای آور و بر تو باد که در نماز خاشع و خاضع باشی و برای خدا تواضع کنی و خشوع و خوف را بر خود هموار سازی در آن حال که بین بیم وامید ایستاده باشی و پیوسته نگران و محترز باشی. پس، بسان بنده ای گریخته و گنهکار که بازگشته در محضر مولایش ایستاده در پیشگاه خدا بایست؛ پاهای خود را کنار هم نه و قامتت را راست نگهدار و به راست و چپ روی مگردان و چنین بدان که گویی خدا را می بینی که اگر تو او را نمی بینی او تو را می بیند. (۲. جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ج ۱، ص ۲۱۳)

۹۸ - میزان توجه قیس به نماز

امام رضا فرمود:

مردی از اصحاب امام علی که به او قیس میگفتند، به نماز ایستاد. وقتی رکعتی خواند ناگهان مار سیاهی آمد، و در موضع سجده قیس قرار گرفت قیس با بی توجهی کامل به رکوع و سجود رفت. وقتی پیشانی از موضع سجده برداشت مار به گردن قبس پیچید.

سپس از یقه وارد پیراهن او شد ولی این بنده صالح خدا که حقیقت نماز را دریافته بود به نمازش ادامه داد و آسیبی هم از مار ندید. (۱. جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ج ۱، ص ۹۹.)

۹۹ - حمد و سوره در نماز

امام رضاء فرمود: «أُمِرَ النَّاسُ بِالْقَرَاءَةِ فِي الصَّلُوةِ لِئَلَّا يَكُونَ الْقُرْآنُ مَهْجُوراً مُضَيِّعاً

مردم به خواندن حمد و سوره در نماز به این جهت موظف شده اند که قرآن مجید متروک و ضایع نشود. (۲. جامع آیات و احادیث نماز، ج ۱، ص ۱۸۲)

۱۰۰ - وجوب سوره حمد

امام رضا الله فرمود:

اگر کسی بپرسد چرا واجب شده که در نماز قرآن خوانده شود؟ جواب این است که تا قرآن ترک نشود و ضایع نگردد؛ بلکه محفوظ مانده و درس داده شود و به این وسیله از نابودی و نخواندنش جلوگیری شود و سوره حمد واجب شده در هر نماز؛ زیرا در سوره حمد خیر و حکمت دنیا و آخرت جمع شده است. (۳. بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۵۴)

۱۰۱ - سوره حمد در رکعت اول و دوم

امام رضا فرمود:

چنان چه سؤال شود که چرا در دو رکعت اول نماز حمد و سوره و در رکعت آخر، تسبیحات اربعه واجب شده؟ گفته می شود تا فرق باشد بین دو رکعتی که خدا خودش واجب کرده که فرض الله است) و دو رکعتی که با خواست پیغمبرش واجب کرده که فرض النبی) است. (۱. بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۸۸)

۱۰۲ - نحوه قرائت نماز ظهر و عصر

امام رضا فرمود:

در نمازهایی که با صدای آهسته خوانده می شود، مثل ظهر و عصر صدای خواندن حمد و تسبیح را به گوش خود برسان و در نمازهایی

که با صدای بلند خوانده میشود بلندتر از آن بخوان. (۲.بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۷۶ )

۱۰۳ - علت تسبیح در رکوع و سجود

امام رضا فرمود:

 اگر کسی بگوید چرا دستور تسبیح در رکوع و سجود داده شده؟ در پاسخ گفته میشود علتهایی دارد از جمله این که بنده در برابر خدا، خضوع و خشوع و تعبد و ورع و آرامش و خواری و فروتنی نماید و تقریش به سوی خدا باشد و او را تقدیس و تسبیح و تمجید و تعظیم نماید و سپاسگزار آفریننده و روزی دهنده خود باشد و اندیشه و فکر و آرزوهایش وی را به سوی غیر خدا نکشاند. (۱. جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ج ۲، ص ۵۰۲)

ص76

۱۶۵ - فضیلت سوره توحید

از عبدالعزیز بن مهتدی روایت شده که گفت: از امام رضا در مورد توحید سؤال کردم فرمود

« كُلُّ مَنْ قَرَءَ «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» وَ أَمَنَ بِهَا، فَقَدْ عَرَفَ التَّوْحِيدَ :

هر که سوره توحید را بخواند و به آن ایمان آورد، توحید را می شناسد.»

گفتم: آن را چگونه بخواند؟

فرمود: همان گونه که مردم میخوانند و بعد از خواندن اضافه فرمود که دو بار بگوید:

«كَذَالِكَ اللَّهُ رَبِّي ، كَذَالِكَ اللَّهُ رَبّی ؛ این چنین است پروردگارم.» (۱. صحيفة الرضا، ص ۳۷۳)

ص112