٣٤ خوش بینی و واقع بینی

أحسن الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ كَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ وَ مَنْ رَضِيَ بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْيَسِيرُ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِيَ بِالْيَسِيرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَنُونَتُهُ وَ نُعَمَ أَهْلُهُ وَ بَصَرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْيَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ(1. تحف العقول، ۴۴۸ )

به خداوند خوشبین باش زیرا هر که به خدا خوشبین باشد خدا با گمان خوش او همراه است هر که به رزق و روزی اندک خشنود باشد، خداوند اعمال اندک او را میپذیرد هر که به روزی اندک و حلال خشنود باشد هزینه او کمتر و خانواده اش در نعمت باشد و خداوند او را به درد دنیا و درمان آن بینا میسازد و او را از دنیا به سلامت به دارالسلام بهشت رساند.

ص58

۷۳ خوش بینی

أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي الْمُؤْمِنِ بِي إِنْ خَيْراً فَخَيْراً وَ إِنْ شَراً فَشَراً(1. کافی، ج ۲، باب حسن الظن، ج ۳ )

تلقی خود را نسبت به خداوند نیک ساز چرا که او خود فرموده است: من متناسب با ذهنیت بنده مومن خود با او رفتار میکنم اگر ذهنیت او نیک باشد نیکی میبیند و اگر بد باشد بدی خواهد دید.

انسان به شدت تحت تاثیر ذهنیت خود عمل میکند و انتظاری که از اعمال خود دارد نیز متناسب با ذهنیت اوست آنکه ریسمان سیاهی را مار ببیند از آن می ترسد ولی انسانی که مار را ریسمان تصور کند از آن نخواهد ترسید. ذهن خوش بین نسبت به خداوند و فعل خداوند و عالم نیکی می بیند. انسان بد بین با ذهنیت بد نسبت به خدا و خلق خدا انتظاری جز بدی ندارد. او حتی خوبی را نیز بد برداشت می کند.

بنابراین عالم هستی را خداوند به گونه ای خلق کرده است که همانند آینه آدمی در آن منعکس است. اگر نسبت به آن با ذهنیت مثبت بر خورد شد و خوبی ها را دید زندگی او نیز توام با خوبی و نیکی می شود و اگر بدیهای عالم را دید همه کائنات را در مقابل خویش خواهد دید.

ص110