. حضرت معصومه

درباره نوع ارتباط امام با حضرت معصومه چه اطلاعاتی وجود دارد؟ علت حضور ایشان در قم چه بود؟

حضرت رضا از خراسان نامه ای به حضرت معصومه فرستادند و او را برای پیوستن به خود دعوت فرمودند. وقتی که حضرت معصومه در مدینه نامه به دستشان رسید مدینه را به سوی ایران ترک کردند.(4. قرشي، حياة الامام الرضا، ج ۲، ص ۳۵۲ ) حسن بن محمد قمی که تاریخ قم را در سال ۳۷۸ ق نوشته است به نقل از بعضی مشایخ قم چنین گزارش میدهد چون امام علی بن موسی الرضا را از مدینه بیرون کردند تا به مرو رود از برای عقد بیعت به ولایتعهد برای او في سنه (در سال ۲۰۰ خواهر او فاطمه بنت موسی بن جعفر در سنه ۲۰۱ به طلب او بیرون آمد. چون به ساوه رسید بیمار شد. پرسید که میان من و میان شهر قم چقدر مسافت است؟ او را گفتند که ده فرسخ حدود ۶۰ کیلومتر است خادم خود را بفرمود تا او را بردارد و به قم برد خادم او را به قم آورد و در سرای موسی بن خزرج بن سعد اشعری فرود آمد و نزول کرد.

 قمی به روایت صحیح و درست دیگری نیز اشاره میکند که ناظر به دعوت و استقبال آل سعد از حضرت فاطمه معصومه است، به گونه ای که از میان این خاندان «موسی بن خزرج تنها در آن شب بیرون آمد و چون به شرف ملازمت فاطمه رسید زمام ناقه او بگرفت و به جانب شهر بکشید و به سرای خود او را فرود آورد و هفده روز در حیات بود. همچنین این نویسنده درباره وفات حضرت معصومه می نگارد: «بعد از تغسیل و تکفین و نماز موسی بن خزرج در زمینی به نام بابلان به خاک سپرده شد؛ مکانی که امروز روضه مقدسه اوست. در ادامه درباره بارگاه حضرت می نویسد: بر سر تربت او بوریاها سایه ساخته بودند تا آنگاه که زینب دختر محمد بن علی الرضا این قبه بر سر تربت او بنا نهاد.

نویسنده در این کتاب روایت دیگری نیز در زمینه شیوه به خاک سپاری حضرت معصومه بیان کرده است چون فاطمه معصومه ] را وفات رسید و بعد از غسل و تکفین او را به مقبره بابلان برکنار سردابی که از برای او ترتیب کرده بودند حاضر آوردند آل سعد با یکدیگر خلاف کردند در باب آنکه سزاوار آن است که یعنی چه کسی در سرداب رود و فاطمه را بر زمین بنهد و دفن کند پس از آن اتفاق کردند بر آنکه خادمی به غایت پیر از آن یکی از ایشان قادر نام را حاضر گردانند تا فاطمه را در گور نهد و کسی را به طلب او بفرستادند. در میان این گفت و گوی از جانب رمله دو سوار برآمدند دهن بربسته و روی بدین مردم نهادند؛ چون به نزدیک جنازه فاطمه رسیدند از اسب فرود آمدند و بر فاطمه له نماز گزاردند و در سرداب رفتند و فاطمه را دفن کردند پس از گور بیرون آمدند و برنشستند و برفتند و هیچ کس را معلوم نشد که آن دو سوار که بودند و محرابی که فاطمه » نماز کرده است در خانه از سرای موسی بن خزرج تا به اکنون ظاهرست(1. تاریخ قم، ص ۲۱۳ و ۲۱۴)

 روایت کرده اند که جماعتی از مردم ری به حضور امام صادق رسیدند و امام به ایشان فرمودند: خدای را حرمی است و آن مکه است و رسول خدا را حرمی است و آن مدینه است و امیرالمؤمنین را حرمی است و آن کوفه است و ما را حرمی است و آن شهر قم است. بدانید که زود باشد که به شهر قم زنی از فرزندان من فاطمه نام دفن کنند و هرکس که زیارت او دریابد به بهشت رود و بهشت او را واجب شود. (2. تاریخ قم، ص ۲۱۵)سعد بن سعد از امام رضا درباره حضرت فاطمه معصومه پرسید؛ حضرت در پاسخ فرمودند: من زارها فله الجنة؛(3. ابن قولویه قمی کامل الزیارات، ص ۳۲۴ ) هرکس او را زیارت کند به بهشت می رود.

شایان ذکر است که حضرت معصومه بنابر نقلی، در اذی قعده ۱۷۳ ق به دنیا آمدند.(4. نمازی، مستدرک سفینة البحار، ج ۸، ص ۲۵۷ )  با توجه به سال وفات ایشان که ۲۰۱ ق بیان کرده اند(5. تاریخ قم، ص ۲۱۳ ) روشن میشود که حضرت در وقت رحلت حدود ۲۸ سال عمر کرده بودند.

ص53