حضرت رضا در دوران مأمون
مأمون با مشکلات سیاسی فراوانی روبرو شده بود و برای رهایی از این بن بستها سیاست چند بعدی را در پیش گرفت که همان طرح ولایت عهدی امام رضا الله بود. عمده ترین مشکل سیاسی مأمون به دو مسئله ختم می شد
۱ - نارضایتی عباسیان از او
۲- برتری برادرش امین
مأمون در این اوضاع آشفته به دنبال تکیه گاهی بود تا بتواند چندین کار را هم زمان به انجام رساند
۱- آرام کردن شیعیان و جلب رضایت آنان برای حکومتش
۲ به دست آوردن اعتماد اعراب
رضایت عباسیان و سردمداران حکومت
۴- تأیید مردم ایران برای ادامه حکومت
۵- تقویت اعتماد مردم نسبت به خودش
۶- ایجاد مصونیت برای خود در مقابل شخصیت امام رضا علي
لذا مأمون با طرح ولایت عهدی امام، به تمامی این اهداف می رسید؛ در اینصورت بود که امام رضا را به مرو منتقل پکرد و خطر ایشان را از بین برد.
دعوت مأمون از امام
مأمون در ابتدا از امام محترمانه دعوت کرد که همراه بزرگان شیعه به مرو بیایند ولی حضرت مخالفت کردند. وقتی مأمون عدم پذیرش دعوت را دید به قهر و اجبار متوسل شد.
امام رضا دستور داد که خاندانش در خانه حضرت برای خداحافظی گرد هم آیند ایشان فرمودند: «من دیگر به میان شما بر نمیگردم همگی در این مجلس یک صدا گریه می کردند، حضرت به مسجدالنبی رفته و با پیامبر چندین بار با گریه وداع کردند و فرمودند: از کنار جدم دور می شوم و
در غربت جان میسپارم و در کنار هارون دفن میشوم.
ص20