امامت و ولایت )
از منظر امام رضا )
عبد العزيز بن مسلم قال: ابو محمد القاسم بن العلاء عَنْ أَخِيهِ كنا مع الرضا الله بمرو، فاجتمعنا في الجامع يوم الجمعة في بدء مقدمنا، فاداروا امر الامامة وذكروا كثرة اختلاف الناس فيها فدخلت على سيدى فاعلمته خوض الناس فيه، فتبسم ثم قال :
قاسم بن علاء از برادرش عبدالعزیز مسلم نقل میکند
زمانی که امام رضا در مرو بودند ما هم به آنجا رفتیم، روز اول ورودمان در مسجد جامع بحث امامت پیش آمد، خدمت امام رضا الله مشرف شدم و واقعه را خدمت حضرت بیان کردم، ایشان لبخندی زده و فرمودند:
يَا عَبْدَ الْعَزِيزِ جَهِلَ الْقَوْمُ وَ خُدِعُوا عَنْ أَرَائِهِمْ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ يَقْبِضُ نَبِيَّهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ حَتَّى أَكْمَلَ لَهُ الدِّينَ، وَ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنَ، فِيهِ تِبْيَانُ كُلِّ شَيْءٍ، بَيَّنَ فِيهِ الْحَلَالَ وَالْحَرَامَ وَالْحُدُودَ وَ الْأَحْكامَ، وَجَميعَ مَا يَحْتَاجُ إِلَيْهِ النَّاسُ كَمُلاً، فَقَالَ عَزَّ وَجَلَّ: مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ)(۱. الانعام: ۳۸).
وَ أَنْزَلَ فِي حَجَّةِ الْوِدَاعِ، وَ هِيَ أَخِرُ عُمْرِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ : الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً) (٢. المائدة: ۵).
ای عبدالعزیز مردم ناآگاهند و در تفکر و عقاید خود فریب خورده اند. همانا خداوند تبارک و تعالی پیامبر را از این دنیا نبرد مگر آنکه دین را کامل کرد و قرآن را برایشان نازل فرمود، حلال و حرام حدود و احکام و همه نیازهای بشر و تمام امور را کاملاً در قرآن روشن نموده، بطوری که خود فرموده اند و ما هر چیزی را در کتاب لوح محفوظ ] فروگذار نکرده ایم و در اواخر عمر پیامبر در حجة الوداع این آیه را نازل فرمود امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را برای شما به عنوان آیینی برگزیدم ) .
وَ أَمْرُ الْإِمَامَةِ مِنْ تَمَامِ الدِّينِ، وَ لَمْ يَمْضِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى بَيَّنَ لِأُمَّتِهِ مَعَالِمَ دِينِهِمْ، وَ أَوْضَحَ لَهُمْ سَبِيلَهُمْ، وَ تَرَكَهُمْ عَلَى قَصْدِ سَبِيلِ الْحَقِّ.
وَ أَقَامَ لَهُمْ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلَامُ عَلَماً وَ إِمَاماً، وَ مَا تَرَكَ لَهُمْ شَيْئاً يَحْتَاجُ إِلَيْهِ الْأُمَّةُ إِلَّا بَيَّنَهُ، فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ يُكْمِلْ دِينَهُ، فَقَدْ رَدَّ كِتَابَ اللَّهِ، وَ مَنْ رَدَّ كِتَابَ اللَّهِ فَهُوَ كَافِرُ بِهِ.
امامت تکمیل کننده دین است و پیامبر ﷺ قبل از رحلت شان علوم دینی و مسیر و هدف حق را آشکار نمودند على الله را امام و راهنما قرار داده و راه حل مشکلات مردم را نشان دادند هر که گمان برد خدا دین را کامل نکرده قرآن را انکار کرده و منکر کتاب خدا کافر گردیده است.
هَلْ يَعْرِفُونَ قَدْرَ الْإِمَامَةِ وَمَحَلَّهَا مِنَ الْأُمَّةِ فَيَجوُزَ فِيهَا اخْتِيَارُهُمْ؟! إِنَّ الْإِمَامَةَ أَجَلُّ قَدْراً وَ أَعْظَمُ شَأْنَا، وَ أَعْلَا مَكَاناً، وَ أَمْنَعُ جَانِبِاً، وَ أَبْعَدُ غَوْراً، مِنْ أَنْ يَبْلُغَهَا النَّاسُ بِعُقُولِهِمْ، أَوْ يَنَالُوهَا بارَائِهِمْ، أَوْ يُقِيمُوا إِمَاماً بِاخْتِيَارِهِمْ.
إِنَّ الْإِمَامَةَ خَصَّ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهَا إِبْرَاهِيمَ الْخَلِيلَ بَعْدَ النُّبُوَّةِ وَالْخَلَةِ مَرْتَبَةً ثَالِثَةً، وَ فَضِيلَةً شَرَّفَهُ بِهَا وَ أَشَادَ بِهَا ذِكْرَهُ، فَقَالَ: «إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً (۱. البقرة: ۱۲۴ .).
آیا مردم به ارزش و جایگاه امامت معرفت دارند که بتوانند او را خود انتخاب نمایند؟ امامت ارزشی والا، شأنی عظیم منزلتی عالی، مکانی رفیع و باطنی عمیق دارد که عقل مردم قادر به درک آن نبوده تا آنکه بتوانند خود امام را تعیین کنند. امامت مقامی است که خداوند ابراهیم را بعد از نبوت و خلیل اللهی در رتبه سوم بدان اختصاص داد و فضیلت و شرافت را به او عنایت فرمود با امامت نامش را بلند آوازه قرار داد و خود فرمود من تو را پیشوای مردم قرار دادم )
. فَقَالَ الْخَلِيلُ عَلَيْهِ السَّلَامُ سُروراً بها: ﴿وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي ) (٢. همان) ، قَالَ اللهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ (١. البقرة: ۱۲۴ .)، فَأَبْطَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ إِمَامَةَ كُلِّ ظَالِمٍ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَصَارَتْ فِي الصَّفْوَةِ.
ثُمَّ أَكْرَمَهُ اللهُ تَعَالَى، بِأَنْ جَعَلَهَا فِي ذُرِّيَّتِهِ، أَهْلِ الصَّفْوَةِ وَ الطَّهَارَةِ، فَقَالَ: «وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ نَافِلَةً جَعَلْنَا صَالِحِينَ وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَ إيتاء الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ (٢. الانبياء: ۷۲).
فَلَمْ تَزَلْ فِي ذُرِّيَّتِهِ، يَرِثُهَا بَعْضٌ عَنْ بَعْضٍ، قَرْنَاً فَقَرْنَا، حَتَّى وَرَّثَهَا اللَّهُ تَعَالَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، فَقَالَ جَلَّ وَ تَعَالَى: ﴿إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هَذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنوا وَ اللَّهُ وَلِيُّ المُؤْمِنِينَ) (۳. آل عمران: ۶۷)، فَكَانَتْ لَهُ خَاصَّةً.
ابراهیم الله با شادی و شعف پرسید و از دودمانم چطور خداوند فرمود و پیمان من به بیدادگران نمی رسد این آیه امامت و پیشوایی ستمگران را تا روز قیامت باطل کرد و به افراد خالص اختصاص داد. بعد از آن خداوند با قرار دادن امامت در بین فرزندان خالص و پاک ابراهیم او را گرامی داشت و در حق او چنین فرمود و اسحاق و یعقوب را به عنوان نعمتی | افزون به او بخشودیم و همه را از شایستگان قرار دادیم و آنان را از پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت میکردند و به ایشان انجام دادن کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستنده ما بودند و به این ترتیب امامت و پیشوایی در نسل او قرون متمادی ادامه داشت تا آنکه پیامبر اکرم ﷺ مبعوث شدند و خداوند فرمود و در حقیقت نزدیکترین مردم به ابراهیم همان کسانی هستند که او را پیروی کرده اند، و نیز این پیامبر و کسانی که به آیین او ایمان آورده اند؛ و خدا سرور مؤمنان است. سپس امامت و پیشوایی مختص آن حضرت شد.
فَقَلَّدَهَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ عَلِيّاً عَلَيْهِ السَّلَامُ بِأَمْرِ اللَّهِ تَعَالَى عَلَى رَسْمِ مَا فَرَضَ اللَّهُ، فَصَارَتْ فِي ذُرِّيَّتِهِ الْأَصْفِياءِ الَّذِينَ أَتَاهُمُ اللَّهُ الْعِلْمَ وَ الْإِيمَانَ، بِقَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ (۱. الروم: ۵۶ .)، فَهِيَ فِي وُلْدِ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلَامُ خَاصَّةً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، إِذْ لَا نَبِيَّ بَعْدَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، فَمِنْ أَيْنَ يَخْتَارُ هَؤُلَاءِ الجهال !؟
بعد پیامبر امامت را بنا به دستور الهی طبق راه و رسمی که خدا واجب کرده بود بر دوش علی و سپس در بین فرزندان خالص او نهاد؛ هم آنانکه خداوند به ایشان علم و ایمان بخشیده ست. باری تعالی در وصف آنان می فرماید: و کسانی که دانش و ایمان یافته اند می گویند: «قطعاً شما به موجب آنچه در کتاب خدا است تا روز رستاخیز مانده اید. امامت تا قیامت مخصوص اولاد علی گردید چرا که پس از محمد له پیامبری مبعوث نخواهد شد. پس این جماعت نادان با چه معیار و دلیلی از جانب خود امام و پیشوا معین می کنند؟
إِنَّ الْإِمَامَةَ هِيَ مَنْزِلَةُ الْأَنْبِيَاءِ، وَإِرْتُ الْأَوْصِيَاءِ، إِنَّ الْإِمَامَةَ خِلَافَةُ اللَّهِ وَ خِلَافَةُ الرَّسُولِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَ مَقَامُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلامُ، وَ مِيرَاتُ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ إِنَّ الْإِمَامَةَ زِمَامُ الدِّينِ، وَنِظَامُ الْمُسْلِمِينَ، وَصَلاحُ الدُّنْيَا وَعِزُّ الْمُؤْمِنِينَ، إِنَّ الْإِمَامَةَ أمُّ الْإِسْلَامِ النَّامِي وَ فَرْعُهُ السَّامِي بِالْإِمَامِ تَمَامُ الصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَالصِّيَامِ وَالْحَجِّ وَالْجِهَادِ وَ تَوْفِيرُ الْفَيْءِ وَ الصَّدَقَاتِ، وَإِمْضَاءُ الْحُدُودِ وَ الْأَحْكَامِ، وَ مَنْعُ التَّعْوُرِ وَ الْأَطْرَافِ.
براستی که امامت مقام انبیاء میراث اوصیا، جانشینی خدا و پیامبر ، مرتبت امیر المؤمنين و ميراث حسن و حسین است. امامت حافظ ،دین، تحکیم کننده نظام مسلمین در امور دنیوی عزت و شکوه مؤمنین پایه و اساس اسلام متعالی و پویا و شاخه مرتفع آن است.
به توسط امام نماز زکات روزه، حج، جهاد، فراوانی غنایم و صدقات، اجرای حدود و احکام و محافظت از مرزها صورت می پذیرد.
الْإِمَامُ يُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ ، وَ يُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ ، وَ يُقِيمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ يَذُبُّ عَنْ دِينِ اللَّهِ، وَ يَدْعُو إِلَى سَبِيلِ رَبِّهِ، بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَالْحُجَّةِ الْبَالِغَةِ.
الْإِمَامُ كَالشَّمْسِ الطَّالِعَةِ الْجَلِّلَةِ بِنُورِهَا لِلْعَالَمِ، وَ هِيَ فِي الْأُفُقِ بِحَيْثُ لَا تَنَالُهَا الْأَيْدِي وَ الْأَبْصَارُ الْإِمَامُ الْبَدْرُ المُنيرُ، وَالسَّرَاجُ الزَّاهِرُ، وَالنُّورُ السَّاطِعُ، وَ النَّجْمُ الْهَادِي فِي غَيْاهِبِ الدُّجى، وَ أَجْوَازُ الْبُلْدَانِ وَ الْقِفَارِ وَ تُحَجِ الْبِحَارِ الْإِمَامُ الْمَاءُ الْعَذْبُ عَلَى الظَّمَاءِ، وَالدَّالُّ عَلَى الْهُدَى، وَ الْمُنْجِي مِنَ الرَّدَى الْإِمَامُ النَّارُ عَلَى الْيَفَاعِ الْحَارُّ لِمَنِ اصْطَلَى بِهِ، وَ الدَّلِيلُ فِي الْمُهَالِكِ، مَنْ فَارَقَهُ فَهَالِكٌ.
امام [احکام] حلال و حرام و حدود الهی را در جامعه جاری میکند و حامی دین است مردم را با حکمت و اندرزی نیکو و ادله متقن به سوی پروردگار راهنمایی میکند. امام بسان خورشید تابانی است که نورش جهان را روشن کرده و جایگاهش قابل دسترسی و تماشا نیست. امام، ماه تابان، چراغ فروزان نور افراشته ستاره هدایتگر در شبهای تاریک و ظلمانی کویر و در دریای طوفانی است. امام همچون آب گوارا برای تشنگان راهنمای هدایت نجات دهنده از هلاکت شعله نورانی برای ره یافتن گمشدگان در بلندی، گرما بخش وجود سرمازدگان و راهنمای هلاک شدگان است، پس هر که از او جدا گردد به هلاکت رسد.
الْإِمَامُ السَّحَابُ الْمَاطِرُ، وَالْغَيْثُ الْهَاطِلُ، وَ الشَّمْسُ المُضيئةُ، وَ السَّمَاءُ الظَّلِيلَةُ، وَ الْأَرْضُ الْبَسِيطَةُ، وَ الْعَيْنُ الْغَزِيرَةُ، وَالْغَدِيرُ وَ الرَّوْضَةُ.
الْإِمَامُ الْأَنيسُ الرَّفِيقُ، وَالْوَالِدُ الشَّفِيقُ، وَ الْآخ الشَّقِيقُ، وَ الْإِمَامُ الْبَرَّةُ بِالْوَلَدِ الصَّغِيرِ، وَ مَفْزَعُ الْعِبَادِ فِي الدَّاهِيَةِ النَّادِ الْإِمَامُ أَمِينُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ، وَ حُجَّتُهُ عَلَى عِبَادِهِ، وَ خَلِيفَتُهُ فِي بِلَادِهِ وَالدَّاعِي إِلَى اللَّهِ وَ الذَّابُ عَنْ حُرُمِ اللَّهِ، الْإِمَامُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ، وَالمُبَرًا عَنِ الْعُيُوبِ الْخَصُوصُ بِالْعِلْمِ، الْمُوْسُومُ بِالْحِلْمِ، نِظَامُ الدِّينِ، وَ عِزُّ الْمُسْلِمِينَ، وَ غَيْظُ الْمُنَافِقِينَ، وَ بَوَارُ الْكَافِرِينَ.
الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ، لَا يُدَانِيهِ أَحَدٌ، وَلَا يُعَادِلُهُ عَالِمٌ، وَ لَا يُوجَدُ مِنْهُ بَدَلٌ، وَلَا لَهُ مِثْلٌ وَلَا نَظِيرُ، مَخصُوصُ بِالْفَضْلِ كُلِّهِ، مِنْ غَيْرِ طَلَبِ مِنْهُ لَهُ وَ لَا
اكْتِسَابِ، بَلْ اخْتِصَاصُ مِنَ الْمُفَضّلِ الْوَهَّابِ.
امام همچون ابری پرباران بارشی پربرکت خورشیدی نورانی سقفی سایه افکن زمینی گسترده، چشمه ای جوشان برکه و باغی سرسبز است.
امام همچون همدم و همنشین، پدر دلسوز، برادر بی نظیر مادر مشفق به فرزندان پناهگاه خلق به وقت بلایا و سختیها است. امانتدار و حجت و خلیفه خدا بر روی زمین دعوت کننده مدافع حق پاک و مبرا از عیوب و گناه، صاحب علوم ویژه نمایانگر حلم و بردباری، ناظم دین عزت مسلمین، مایه] خشم و غضب منافقین و نابود کننده کافرین است.
امام یگانه روزگار بی همتا عالمی بی نظیر، فردی بی مثل و مانند صاحب فضایل ذاتی و برتری و امتیازی عنایت شده از سوی خداوند بخشایشگر است.
فَمَنْ ذَا الَّذِي يَبْلُغُ مَعْرِفَةَ الْإِمَامِ، أَوْ يُمْكِنُهُ اخْتِيَارُهُ، هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ، ضَلَّتِ الْعُقَولُ، وَ تَاهَتِ الْحُلُومُ، وَ حَارَتِ الْأَلْبَابُ، وَ حَسَرَتِ الْعُيونُ، وَ تَصَاغَرَتِ الْعُظَمَاءُ، وَ تَحَيَّرَتِ الْحُكَمَاءُ، وَ تَقَاصَرَتِ الْحُلَمَاءُ، وَحَصِرَتِ الْخُطَبَاءُ، وَ جَهِلَتِ الْأَلِبَاءُ، وَكَلَّتِ الشُّعَرَاءُ، وَعَجَزَتِ الْأَدَبَاءُ، وَ عَبِيَتِ الْبُلَغَاءُ، عَنْ وَصْفِ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِهِ، أَوْ فَضِيلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ، وَ أَقَرَّتْ بِالْعَجْزِ وَ التَّقْصِيرِ.
وَ كَيْفَ يُوصَفُ بِكُلِّهِ، أَوْ يُنْعَتُ بِكُنْهِهِ، أَوَ يُفْهَمُ شَيْءٌ مِنْ أَمْرِهِ، أَوْ يُوجَدُ مَنْ يَقومُ مَقَامَهُ وَ يُغْنِي غِنَاهُ، لَا ، كَيْفَ وَ أَنَّى؟ وَ هُوَ بِحَيْثُ النَّجْمِ مِنْ يَدِ الْمُتَناوِلِينَ وَ وَصْفِ الْوَاصِفِينَ، فَأَيْنَ الْإِخْتِيَارُ مِنْ هَذَا، وَ أَيْنَ الْعُقُولُ عَنْ هَذَا، وَ أَيْنَ يَوجَدُ مِثْلُ هذا ؟!
پس کیست که قادر به شناخت و یا انتخاب امام باشد؟ هرگز هرگز در برابر امام عقل ناتوان و از صبر و حوصله خارج؛ خردمندان حیران چشمها فرومانده؛ بزرگان کوچک؛ حكماء متحیر؛ شکیبایان بیتاب سخنوران الکن؛ دانایان نادان؛ شاعران و امانده؛ ادیبان عاجز و مبلغان خسته از توصیف شانی از شئون و فضیلتی از فضایل امام اند؛ و همگی بر این عجز و ناتوانی معترفند چگونه میتوان تمام اوصاف او را بیان کرد و پی به ذاتش برد و یا آنکه سری از اسرار امامت را فهمید؟ یا بتوان کسی را جانشین او کرد و از وجودش بی نیاز شد؟ امکان ندارد؛ زیرا او همچون ستاره از دسترسی و بیان توصیف ویژگیها توسط مردم عادی خارج است. مقام و منزلت امام کجا و عقل و انتخاب و جانشینی مردم کجا؟!
أَتَظُنُّونَ أَنَّ ذَلِكَ يُوجَدُ فِي غَيْرِ آلِ الرَّسُولِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ، كَذِبَتْهُمْ وَاللَّهِ أَنْفُسُهُمْ وَ مَنَّتْهُمُ الْأَبَاطِيلُ، فَارْتَقَوْا مُرْتَقَاً صَعْباً دَحْضاً، تَزِلُّ عَنْهُ إِلَى الْحَضِيضِ أَقْدَامُهُمْ، رَاموا إِقَامَةَ الْإِمَامِ بِعُقُولِ خَائِرَةٍ بَائِرَةٍ نَاقِصَةٍ ، وَأَرَاءٍ مُضِلَّةٍ، فَلَمْ يَزْدَادُوا مِنْهُ إِلَّا بُعْداً، قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ.
گمان میکنند او را بر غیر از خاندان رسول اکرم محمد ﷺ می یابند؟ به خدا سوگند به خود دروغ گفته و آرزوهایشان آنها
را به باطل کشانده و به پرتگاهی بلند و لغزنده گام نهاده اند و به دره سقوط خواهند کرد با عقلی مشوّش و خراب و ناقص و عقایدی ضاله در صدد نصب امامند؟ اما نتیجه ای جز دوری و گمراهی از حق نخواهد داشت خداوند مرگشان دهد.
وَ لَقَدْ رَامُوا صَعْباً، وَ قَالُوا افْكَاً، وَ ضَلُّوا ضَلَالاً بَعيداً، وَ وَقَعُوا فِي الْخَيْرَةِ، إِذْ تَرَكوُا الْإِمَامَ عَنْ بَصِيرَةٍ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ، فَصَدَّهُمْ عَنِ
السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ) (۱.العنكبوت: ۳۸).
رَغِبُوا عَنْ اخْتِيَارِ اللَّهِ وَاخْتِيَارِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ إِلَى اخْتِيَارِهِمْ، وَ الْقُرْآنُ يُنَادِيهِمْ: وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَ يَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ) (۲. الفصص : ۶۸)، وَ قَالَ عَزَّ وَجَلَّ: مَا كَانَ لِمُؤْمِن وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ - الْآيَةُ) (۳. الاحزاب: ۳۶).
وَ قَالَ: «مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ . أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ . أَمْ لَكُمْ أَيْمَانُ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذَلِكَ زَعِيمُ أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَ كَائِهِمْ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ) (۱. القلم: ۳۶ - ۴۱ .).
وَ قَالَ عَزَّ وَجَلَّ: (أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبِ أَقْفَالُهَا (۲. محمد : ۲۴ .)، أَمْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ) (۳. التوبة: ۸۷ .)، أَمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ) (۴. الانفال: ۲۱ - ۲۳ .)، أَمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَ عَصَيْنَا ) (٥. البقرة: ۹۳ .) بَلْ هُوَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَ اللَّهُ ذو الفَضْلِ الْعَظيمِ ) (6. الحديد: ۲۱).
دست به کاری سخت زده دروغی ساخته و پرداخته به اوج گمراهی رسیده و به سرگردانی افتاده اند، چرا که آگاهانه امام را ترک کرده اند و و شیطان کارهایشان را در نظرشان بیاراست و از راه بازشان داشت با آنکه در کار دنیا بینا بودند. از انتخاب خدا و رسول الله ﷺ و اهل بیتش روی گردانده و خود امام انتخاب کرده اند و حال آنکه قرآن آنان را مخاطب قرار داده و فرموده و پروردگار تو هرچه را بخواهد می آفریند و بر میگزیند و آنان اختیاری ندارند. منزه است خدا، و از آنچه با او شریک میگردانند برتر است. ) و هیچ مرد و زن مؤمنی را نرسد که چون خدا و فرستاده اش به کاری فرمان دهند برای آنان در کارشان اختیاری باشد؛ و هرکس خدا و فرستاده اش را نافرمانی کند قطعاً دچار گمراهی آشکاری گردیده است و شما را چه شده؟ چگونه داوری می کنید؟ یا شما را کتابی هست که در آن فرامی گیرید که هرچه را بر می گزینید برای شما در آن خواهد بود؟ یا اینکه شما تا روز قیامت از ما سوگندهایی رسا گرفته اید که هر چه دلتان خواست حکم کنید؟ از آنان بپرس کدامشان ضامن این ادعا یند؟ یا شریکانی دارند؟ پس اگر راست میگویند شریکانشان را بیاورند یا آیا به آیات قرآن نمی اندیشند؟ یا مگر بر دلهایشان قفلهایی نهاده شده است؟ ) یا ( و بر دلهایشان مهر زده شده است در نتیجه قدرت درک ندارند. یا و مانند کسانی مباشید که گفتند: «شنیدیم» در حالی که نمی شنیدند. قطعاً بدترین جنبندگان نزد خدا کران و لالانی اند که نمی اندیشند و اگر خدا در آنان خیری می یافت قطعاً شنوایشان میساخت؛ و اگر آنان را شنوا میکرد، حتماً باز به حال اعراض روی بر میتافتند و یا گفتند: «شنیدیم و نافرمانی کردیم. بلکه این فضل خداست که به هرکس بخواهد آن را میدهد و خداوند را فزون بخشی بزرگ است. )
فَكَيْفَ لَهُمْ بِاخْتِيَارِ الْإِمَامِ؟! وَ الْإِمَامُ عَالِمٌ لَا يَجْهَلُ، وَ رَاعٍ لَا يَنْكُلُ، مَعْدِنُ الْقُدْسِ وَ الطَّهَارَةِ وَ النُّسُكِ وَ الزَّهَادَةِ وَ الْعِلْمِ وَ الْعِبَادَةِ، مَخْصُوص بِدَعْوَةِ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَ نَسْلِ المُطَهَّرَةِ الْبَتول.
لا مَغْمَزَ فِيهِ فِي نَسَبٍ، وَ لَا يُدَانِيهِ ذُو حَسَبٍ، فِي الْبَيْتِ مِنْ قُرَيْشٍ، وَ بِالذَّرْوَةِ مِنْ هَاشِمِ، وَ الْعِتْرَةِ مِنَ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَ الرَّضًا مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، شَرَفُ الْأَشْرَافِ، وَ الْفَرْعُ مِنْ عَبْدِ مَنَافٍ، نَامِي الْعِلْمِ، كَامِلُ الْحِلْمِ، مُضْطَلِعُ بِالْإِمَامَةِ، عَالِمٌ بِالسَّيَاسَةِ، مَفْرُوضُ الطَّاعَةِ، قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ، نَاصِحٌ لِعِبَادِ اللهِ ، حَافِظ لِدين الله.
چگونه مردم قادر به انتخاب امامند؟! و حال آنکه امام دانایی کامل فرمانروایی سهل و آسانگیر، کانون قداست و پاکی و پرهیزکاری و زهد و علم و عبادت است. رهبری و راهنمایی رسول خدا الله فقط ویژه اوست، همو که از نسل پاک فاطمه ] بتول است. همان کسی که در آن ضعف اخلاقی وجود نداشته و هیچ صاحب شرافتی به پایه آنان نرسد، از خاندان قریش قبیله بنی هاشم و اولاد حضرت رسول الله الله است. خداوند از امام رضایت داشته و در بزرگواری سرآمد بوده و از نوادگان عبد مناف است. دارای علمی پویا، بردباری کامل و تمام قدرتمند در امامت عالم به سیاست می باشد. اطاعتش واجب قیام کننده امر الهی خیرخواه مردم و حافظ دین خداست.
إِنَّ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ يَوَفِّقُهُمُ اللَّهُ وَ يُؤْتِيهِمْ مِنْ مَخْرُونِ عِلْمِهِ وَ حِكَمِهِ مَا لَا يُؤْتِيهِ غَيْرَهُمْ، فَيَكُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمٍ أَهْلِ الزَّمَانِ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: «أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهْدِي إِلَّا أَنْ يُهْدَى، فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ) (۱. یونس: ۳۵)، وَ قَوْلُهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى: ﴿وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً (1. البقرة: ۲۶۹ .).
وَ قَوْلُهُ فِي طَالُوتَ: (إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (٢. البقرة: ۲۴۷ .)، وَ قَالَ لِنَبِيِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ: أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيماً) (۳. النساء: ۱۱۳).
وَ قَالَ فِي الْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ نَبِيِّهِ وَ عِشْرَتِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ: أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا أَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ، فَقَدْ أَتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَ أَتَيْنَاهُمْ مُلْكَاً عَظِيماً فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَكَفَى بِجَهَنَّمَ سَعِيراً) (۴. النساء: ۵۵ - ۵۷).
براستی که پیامبران و ائمه - صلوات الله عليهم - خداوند توفیقشان داده و از خزانه علم و حکمتش علومی به آنها بخشیده که مانند آن را به دیگران عطا نکرده، لذا علم آنان ما فوق علوم اشخاص دیگر است همانطور که می فرماید: پس آیا کسی که به سوی حق رهبری میکند سزاوارتر است مورد پیروی قرار گیرد یا کسی که راه نمی یابد مگر آنکه هدایت شود؟ شما را چه شده چگونه داوری میکنید؟ ) و باز می فرمایند و به هر کس که حکمت داده شود، به یقین خیری فراوان داده شده است. و درباره طالوت فرمود در حقیقت خدا او را بر شما برتری داده و او را در دانش و نیروی بدن بر شما برتری بخشیده است و خداوند پادشاهی خود را به هر کس که بخواهد می دهد، و خدا گشایشگر داناست. ) و به پیامبر له فرمود: خدا کتاب و حکمت بر تو نازل کرد و آنچه را نمی دانستی به تو آموخت و تفضّل خدا بر تو همواره بزرگ بود و درباره ائمه که از خاندان و اولاد و نسل پیامبرند له فرمود بلکه به مردم، برای آنچه از فضل خویش به آنان عطا کرده رشک میورزند، در حقیقت ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان ملکی بزرگ بخشیدیم. پس برخی از آنان به وی ایمان آوردند و برخی از ایشان از او روی برتافتند و برای آنان دوزخ پر شراره بس است.
وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَ اخْتَارَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لِأُمور عِبَادِهِ، شَرَحَ صَدْرَهُ لِذَلِكَ، وَ أَوْدَعَ قَلْبَهُ يَنَابِيعَ الْحِكْمَةِ، وَ أَلْهَمَهُ الْعِلْمَ الهاماً، فَلَمْ يَعْيَ بَعْدَهُ بِجَوَابٍ، وَلَا يُحِيرُ فِيهِ عَنِ الصَّوَابِ. فَهُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ، قَدْ أَمِنَ مِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ، يَخُصُّهُ اللَّهُ بِذَلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتَهُ الْبَالِغَةَ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ، وَ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَ اللَّهُ ذَوُ الْفَضْلِ الْعَظيمِ، فَهَلْ يَقْدِرُونَ عَلَى مِثْلِ هَذَا فَيَخْتَارُونَهُ؟ أَوْ يَكُونُ مُخْتَارُهُمْ بِهَذِهِ الصَّفَةِ
فَيُقَدِّمُونَهُ ؟
هر زمان خدا بنده ای را برای اصلاح و اداره امور بندگانش برگزیند سینه و دل او را وسیع و بزرگ | قرار می دهد و بر قلبش چشمه های حکمت می سپارد و علمی را بر او الهام میکند که پاسخگوی هر سئوالی باشد و همواره او را در مسیر صحیح قرار میدهد. امام معصوم، تأیید شده، توفیق یافته محکم و استوار و از هر خطا و لغزش و بدی به دور است. این ویژگی از جانب خداست تا حجت کامل و گواه بر مردم باشد و این برتری و فضل الهی است که به هر که خواهد عطا نمایدو خداوند صاحب فضلی بزرگ است. آیا مردم قادر به انتخاب چنین فردی هستند؟ و یا آنکه منتخب آنان دارای چنین اوصافی هست که او را مقدم بدارند؟!
تَعَدّوا - وَ بَيْتِ اللَّهِ الْحَقَّ، وَ نَبَدْوُا كِتَابَ اللهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ، وَ فِي كِتَابِ اللَّهِ الْهُدَى وَ الشَّفَاءُ، فَنَبَدْوُهُ وَ اتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ، فَذَمَّهُمُ
اللَّهُ وَ مَقَتَهُمْ وَأَتْعَسَهُمْ.
فَقَالَ جَلَّ وَ تَعَالَى: ﴿وَ مَنْ أَضَلَّ مِمَّنِ التَّبَعَ هَوَاهُ بِغَيْرِ هَدَى مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ) (۱. القصص: ۵۰ .)، وَ قَالَ: «فَتَعْسَاً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ) (۲. محمد :8)، وَ قَالَ : كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ الَّذِينَ آمَنوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارِ) (۳. غافر: ۳۵)، وَ صَلَّى اللَّهُ
عَلَى النَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً.
به خانه خدا کعبه] سوگند این مردم تجاوز گرند و حق و کتاب الهی را رها کرده اند. گویا نمی دانند، در کتاب الهی هدایت و سلامتی است ولی آن را واگذارده و از هوی و هوس خویش پیروی میکنند خداوند اینان را سرزنش نموده دشمن می داند و نابودشان میکند همانگونه که فرمود: ﴿ و کیست گمراه تر از آنکه بی راهنمایی خدا از هوسش پیروی کند؟ بی تردید خدا مردم ستمگر را راهنمایی نمی کند. ) و نگونساری بر آنان باد؛ و [خدا] اعمالشان را بر باد داد. ) و این ستیزه در نزد خدا و نزد کسانی که ایمان آورده اند مایه ] عداوت بزرگی است. اینگونه، خدا بر دل هر متکبر زورگویی مهر مینهد ) و درود و سلام فراوان خداوند بر پیامبر و خاندان پاکش باد.
ص54