منتظران رحمت الهی در روز رستاخیز

حضرت عبدالعظیم حسنی از ابراهیم بن محمود روایت کرده است : یک روز در مجلس امام رضا بحث تفسیر آیات قرآن کریم بود.  حضرت درباره این کلام شریف خداوند که می فرماید

«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ».

در آن روز - رستاخیز وقتی مردم محشور میشوند - رخسار طایفه ای از شادی برافروخته و نورانی است و به چشم دل جمال حق را مشاهده می کنند.(2) ۲ سوره قیامت، آیه ۲۲ ، ۲۳ . )

فرمود: «يَعْنِی مُشْرِقَهُ تَنْتِظُر ثَوابَ رَبِّهَا».

یعنی چهره های اشخاص با دیانت و

صورتهای مؤمنین نیک رفتار در آن روز شاداب و درخشان است و در انتظار پاداش و رحمت پروردگار می باشند». (1) ا. توحید شیخ صدوق، ص ۱۱۶ ؛ عيون الاخبار الرضا، ج ۱، ص ۱۱۴ ، ۱۱۵ ؛ امالی شیخ صدوق، مجلس ۶۴ ؛ تفسیر برهان، ج ۴، ص ۴۰۷؛ تفسیر صافی، ج ۵، ص ۲۵۶ ؛ تفسير الميزان.)

فاصله درجات بهشت

یک روز امام رضا در میان جمعی از دوستان و شیعیان خود در بین درس بحث و گفت و گو متذکر این کلام خداوند شد که در قرآن کریم می فرماید:

«هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ».

مؤمنین کسانی که در اندیشه جلب رضای الهی هستند - در پیشگاه مقدس پروردگار درجات متفاوتی دارند؛ زیرا حق تعالی به اعمال و نیات آنان - و آن چه انجام میدهند - عالم و آگاه است».

بعد حضرت در معنی و تفسیر این آیه شریفه فرمود:

الدَّرَجَةَ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ».

فاصله درجات بهشت با یکدیگر به اندازه فاصله آسمان و زمین است».

امام علی بن موسی الرضا ، به نقل از جد بزرگوارش نبی اکرم ﷺ فرمود:

بهشت را برای خود انتخاب کنید و آن را بر آتش دوزخ ترجیح دهید و اعمال خود را با کارهای زشت و جهنمی - باطل نکنید؛ که برای همیشه در آتش دوزخ سرنگون شده، جای خواهید گرفت. (1) 1. صحيفه الرضا الله ، ح ٩٦ ، عيون الاخبار الرضا ال ، ج ۲، ص ۳۲ . )

به روایت دیگر امام رضا به نقل از امام صادق فرمود:

به راستی میان شخص مسلمان و بهشت از فرط گناه و زشت کاری فاصله ای بیشتر از زمین تا عرش خداوند است و او ناگزیر است به خاطر پشیمانی از کردارهای زشت خویش از ترس خدا بگرید تا فاصله . بین او و بهشت نزدیکتر از پلکهای چشم به سیاهی و سفیدی آن شود. »(2) عيون الاخبار، ج ۲، ص ۳.)

178

قرآن همیشه بهار است

شخصی نزد علی بن موسی الرضا آمد و پرسید: ای زاده رسول خدا به چه دلیل هر چه آیات شریف قرآن انتشار می یابد و ترویج می شود و در درس بحث و تفسیر از آن بهره برداری میکنند، باز هم معانی و مفاهیم آن تازگی دارد و جدید و نو است و هر کس به اندازه دریافت خود و به تناسب عصر زمان و شرایط اجتماعی خویش از آن استفاده میکند؟

حضرت در پاسخ فرمودند

خداوند قرآن را برای یک زمان معین قرار نداده است؛ به همین علت در هر زمان و نزد هر قوم و ملتی کتاب خدا تازه و جدید است و تا روز قیامت این طراوت و تازگی در او هست.»(3) مجموعه ورام ، ج ۲، ص ۷۲ ؛ اعلام الدین دیلمی، ص ۲۱۱ ؛ بحار، ج ۸۹ ، ص ۱۵ ؛ عيون الاخبار الرضا، ج ۲، ص ۸۷؛ مسند الرضا علي ، ج 1 ، ص ٣٥٩ . )

ریان بن صلت گفت: به امام رضا عرض کردم درباره قرآن چه می فرمایی؟

فرمود قرآن کلام خدا است از دستورات آن تجاوز و سرپیچی نکنید و جز قرآن از چیزی هدایت و راهنمایی طلب ننمایید که گمراه و منحرف می شوید. (1) 1 عيون الاخبار، ج ۲، ص ۵۶ ؛ توحید شیخ صدوق، ص ۲۲۳ ؛ امامی صدوق، مجلس81؛ بحار، ج ۸۹ ، ص ۱۱۷ ؛ روضة الواعظين، ص ۴۶ ؛ مسند الرضا عل ، ج ۱، ص ۳۰۸ )

امام رضا فرمود برای درمان رذایل اخلاقی و امراض روحی خود از قرآن شفا بجویید اگر برای درمان خود از قرآن بهره گیری نکنید، شفا نمی یابید. (2) ۲. فقه الرضا الله ، ص ۳۴۲ ، بحار، ج ۸۹ ، ص ۲۰۳ . )

محمد بن موسی رازی از پدرش نقل میکند که گفت

یکی از روزها در محضر مبارک امام علی بن موسى الرضا ل ، صحبت از آیات قرآن شد حضرت برهان و حجت قرآن را بزرگ و عظیم شمرد و نظم عجیب آن را که نشانه اعجاز است بیان کرد و فرمود:

قرآن، ریسمان محکم خداوند و رشته استفاده او در میان بندگان است. قرآن بندگان خدا را به راه راست هدایت میکند و به سوی بهشت می کشاند و از آتش دوزخ نجات میدهد قرآن در اثر گذشت زمان کهنه و فرسوده نمیشود و از کثرت قرائت و تلاوت اثرش را از دست نمیدهد و ملال انگیز نخواهد شد؛ زیرا قرآن برای همه عصرها است و در طول زندگی بشر بهترین راهنما دلیل و برهانی محکم و استوار و کتابی است که در برابرش باطل هیچ راهی ندارد. (3) . عيون الاخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۳۰ ؛ بحار، ج ۸۹ ، ص ۱۴ ؛ مسند الرضا ل ، ج ۱، ص ۳۰۹. )

در خانه های خود بهره ای از قرآن قرار دهید؛ زیرا در خانه ای که قرآن خوانده شود، گشایش و آسایش اهل آن خانه فراوان میشود و خیر و برکتش زیاد میگردد و ساکنانش قدرت و توانایی می یابند. ولی اگر در خانه ای قرآن خوانده نشود اهل آن خانه در تنگنا قرار میگیرند و خیر و برکت آنها کم میگردد و ساکنین آن به ضعف و ناتوانی گرفتار میشوند. (1) . وسائل، ج ۴، ص ۸۵۰؛ بحار، ج ۸۹ ، ص ۲۰۰ ؛ محجة ابيضاء، ج ۲، ص ۲۲۰ . )

امام رضا الله شب ها هنگامی که در بستر قرار میگرفت قرآن زیاد میخواند و آیات بسیاری تلاوت میکرد هرگاه به آیه ای می رسید که در آن آیه شریفه از بهشت و یا جهنم یاد شده بود اشک می ریخت و از خداوند طلب بهشت میکرد و از آتش جهنم به خدا پناه میبرد. (2) عيون الاخبار الرضا، ج ۲، ص . ۱۸۳ ؛ بحار، ج ۸۹، ص ۲۱۰ . )

در اهمیت و فضیلت سوره های قرآن کریم احادیث و روایات بسیاری نقل شده است. درباره سوره «قدر» و «نصر» امام علی بن موسی الرضا می فرماید:

هر کس در یکی از نمازهای واجب خود سوره «قدر» را بخواند منادی حق او را میخواند و میگوید ای بنده خدا پروردگار یکتا گناهان گذشته تو را بخشید. حال عمل خود را از نو آغاز کن... از این زمان به بعد مراقب اعمال خود باش. (3) ۳ و 4. فقه الرضا عليه ، باب ۹۱ ، ص ۳۴۴ ، بحار، ج ۸۹ ، ص ۳۴۳ ؛ مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۲۸۰ و ۲۸۴ ، چاپ جدید، ج ۴، ص ۱۹۱ و ۲۱۶ . )

هر کس سوره «نصر» را در نمازهای خود بخواند خداوند وی را در مقابل بدخواهانش یاری کرده در برابر هر پیش آمد ناگوار و هر غم و اندوهی او را حمایت و پشتیبانی می نماید. (4) ۳ و 4. فقه الرضا عليه ، باب ۹۱ ، ص ۳۴۴ ، بحار، ج ۸۹ ، ص ۳۴۳ ؛ مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۲۸۰ و ۲۸۴ ، چاپ جدید، ج ۴، ص ۱۹۱ و ۲۱۶ . )

و اما در باره تفسیر به رای و مخالفت با قرآن کریم حضرت می فرماید تفسیر به رأی در کتاب خدا، کفر است».(5) 5- آثار الصادقين، ج ۱۷ ، ص ۱۳۸۲ تفسير الميزان، ج ۳، ص ۷۷ . )

پرخاش و اعتراض و جدال و ستیز با کتاب خدا تضعیف، تحقیر و شک در قرآن کفر است. (1) ۱. تفسر عیاشی، ج ۱، ص ۳۰ ؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۱۹ ؛ بحار، ج ۸۹ ، ص ۱۱۱ ؛ وسائل، ج ۱۸ ، ص ۱۵۰ ؛ مسند الرضا الله ، ج ۱، ص ۳۰۷؛ آثار الصادقین، ج ۲۰ ، ص ۴۱۳ . )

 285