طب الرضا(ع)  ( 123-127 ) شماره‌ی 5171

موضوعات

سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره فردی ‌ عبادی > بهداشت و نظافت > حجامت

خلاصه

ناظر

متن

خوراک قبل و بعد از حجامت

ائمه معصومین در احادیث خود به خوراک مناسب برای قبل و بعد از حجامت اشاره فرموده اند که در اینجا به برخی از آنها را بیان می کنیم

۱ - در روایتی از عبدالملک نوفلی آمده که بر امام صادق وارد شدم. در دست ایشان اناری دیدم. فرمود:

اناری بیاور، چرا که من از هیچ چیز به اندازه ی شریک گرفتن در خوردن انار ناراحت نمیشوم سپس حجامت کردم. سپس انار دیگری خواست...»

۲ - در روایت دیگری حمیری میگوید به امام صادق نامه نوشتم و عرض کردم که من خون و صفرا دارم. زمانی که حجامت میکنم صفرا بر من غلبه میکند و زمانی که حجامت را به تأخیر می اندازم خون به من ضرر میرساند نظر شما در این مورد چیست؟

سپس حضرت به من نامه نوشت که حجامت کن و برای تاثیر حجامت ماهی تازه بخور دوباره مسئله را سوال کردم. ایشان نوشت حجامت کن و ماهی تازه با آب و نمک بخور این کار انجام دادم و سلامت یافتم.»

البته از متن حدیث چنین بر می آید که دستور مصرف ماهی تازه برای چنین شخصی با وضعیت خاص خود بوده است نه برای همه ی مردم.

۳ - مرد دیگری روایت میکند که خدمت امام صادق بودم. حضرت حجام خواست و فرمود:

ابزار حجامت را بشوی و انار خواست و میل فرمود و پس از اینکه از حجامت فارغ شد انار دیگری خواست و میل کرد و فرمود این کار مرار (صفرا را فرو می نشاند.

۴ - امام حسن عسکری می فرماید:

بعد از حجامت انار شیرین میل کنید چون انار خون را آرام می کند و آن را در مسیر خود صاف میگرداند.

۵ - یک روز امام رضا فرمود:

ای معتب برای من ماهی تازه تهیه کن میخواهم حجامت کنم. تهیه کردم پس فرمود: ای معتب برای من سوپی درست کن سوپ را برای ایشان درست کردم و حضرت از آن تناول فرمود.

۶ - امام رضا در رساله ی ذهبیه فرمایش مفصلی در مورد خوراک بعد از حجامت دارند که قسمتی از آن را در اینجا می آوریم

پس از استحمام باید موضع فصد و حجامت را به وسیله پارچه ی کرکی یا ابریشمی یا دستمال نخی که لطیف و نرم باشد، بپوشانید. بعد یک حبه از تریاق اکبر نام یک داروی قدیم به اندازه ی ماش میل کنید.

پس از حجامت و فصد آب میوه بنوشید و اگر میوه نیست شربت بالنگ مصرف کنید و در جایی که این امکانات وجود ندارد بالنگ را زیر دندان بگیرید و روی آن جرعه ای آب نیم گرم بنوشید.

اما در فصل سرما باید سکنجبین عسلی استفاده شود که این شربت شما را از بیماریهای خطرناک ،لقوه برص بهق و جذام به اراده ی خداوند ایمن خواهد داشت.

امام رضا : سفارش میکنم که پس از حجامت یا فصد آب انار را با مکیدن آن بنوشید مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت.

پس از حجامت و فصد از خوردن غذاهای نمک دار تا مدت ۳ ساعت بپرهیزید چون اگر این پرهیز مراعات نشود، بعید نیست که انسان به بیماری جرب دچار شود...

پرهیز از حجامت به هنگام گرسنگی

از مجموعه ی احادیث و روایات بر می آید که حجامت باید در زمان سیری انجام شود و انجام آن به هنگام گرسنگی مضر است. از امام صادق روایت شده که حجامت بعد از غذا خوردن باعث دفع عرق شده و قوت بخش بدن است. حضرت صادق فرمود: از حجامت در حال گرسنگی بپرهیزید.

حضرت هم چنین فرمود: بعد از خوردن طعام، با حجامت خون جمع می شود و بیماری دفع میگردد. اما اگر قبل از خوردن غذا حجامت انجام شود، خودن دفع میشود ولی بیماری در بدن می ماند.

دعای حجامت امام رضا

امام رضا برای حجامت دعای خاصی ذکر فرموده اند. این مطلب اهمیت همراهی درمان روحی و دعا درمانی با درمانهای جسمی در طب اسلامی را اثبات میکند متن دعا چنین است

وقتی خواستی حجامت کنی چهار زانو جلوی حجام بنشین و بگو: أعوذ بالله الكريم فى حجامتى مِنَ العين في الدم و من كل سوء و الأعلال والأسقام والأوجاع و الأمراض وأسأَلُكَ العافية و المعافاة و الشفاء من كل داء. )(بحار، ج ۶۲ ص ۱۱۷)

یعنی در حجامت خود به خداوند کریم پناه میبرم از خونریزی و از هر ناراحتی علت سختی و درد و مرضی و خداوندا از تو عافیت و اسباب عافیت و شفای از هر بیماری را طلب میکنم.

پرهیز از مقاربت و هیجانهای عصبی قبل و بعد از حجامت

امام رضا در رساله ی ذهبیه میفرماید: فصد و حجامت پس از عمل جماع خوب نیست. باید میان جماع و حجامت و فصد، حداقل دوازده ساعت فاصله باشد... پس از حجامت نباید بلا فاصله به زنان نزدیک شد. به علاوه مقرر است که انسان بعد از حجامت از حرکت زیاد و خشم و هیجان بپرهیزد.

مخاطب

جوان ، کارشناسان و صاحبنظران

قالب

کتاب معارفی