نماز و دعایی برای رفع حوایج و مشکلات زندگی

مقاتل بن مقاتل گفت یک روز به حضور علی بن موسی الرضا رفتم و به ایشان عرض کردم ای زاده رسول خدا جانم به فدایت برای رفع حوایج دعایی را به من یاد بدهید.

حضرت فرمود ای مقاتل هرگاه حاجت مهمی داشتی و خواستی از خداوند درخواست کنی اول غسل کن و وضو بگیر بعد لباسهای پاکیزه خود را بر تن کن و مقداری عطر و بوی خوش استعمال نما سپس زیر آسمان برو و دو رکعت نماز بخوان

 در رکعت اول سوره «حمد» و پانزده بار سورۀ «قُلْ هُوَ الله» را قرائت کن پس از آن به رکوع و سجده برو و بار دیگر برخیز و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول به جا آور نماز را مانند نماز صبح تمام کرده سلام بده پس از سلام نماز بار دیگر پانزده بار قُلْ هُوَ الله» را بخوان. سپس به سجده برو و بگو: «اللَّهُمَّ إِنَّ كُلَّ مَعْبُودٍ مِنْ لَدُنَ عَرْشِكَ إِلَى قَرارِ أَرْضِكَ فَهُوَ بَاطِلُ سِوْاكَ فَإِنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الْحَقُّ الْمِينُ أَقْضِ لي حَاجَةِ - كَذَا وَكَذَا - الْسَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ».

پروردگارا! هر معبودی از پایگاه عرش تو تا فرش و زمین تو غیر از تو باطل است. به درستی که تنها خداوند بر حق هستی. پس همین لحظه حاجت و خواسته مرا برآورده ساز».

بعد استجابت دعا و رفع حاجت خود را از درگاه خداوند (عاجزانه) اصرار کن. (1) ۱ فروع کافی، ج ۲، ص ۴۷۷؛ محجة البيضاء ، ج ۲، ص ٦١ ؛ مسند الرضا ال ، ج ٢ ، ص ۴۵ ؛ وسائل، ج ۵، ص ۲۵۸؛ بحار، ج ۸۸ ، ص ۳۵۳؛ مکارم الاخلاق، باب ۱۰ ، فصل ۴. )

ریابن صلت گفت از حضرت رضا شنیدم که با کلماتی ویژه دعا میکرد. من آنها را حفظ کردم پس در هیچ سختی و گرفتاری این دعا را نخواندم مگر این که خداوند آن سختی و گرفتاری و مشکل را از من بر طرف ساخت و گشایشی در کارم حاصل نمود. آن دعا این است

«اللَّهُمَّ أَنْتِ ثِقَتَى فِي كُلِّ كَرْبٍ، وَ أَنْتَ رَجَائِي فِي كُلِّ شَديدةٍ، و أنتَ لي في كُلِّ أَمْرٍ نَزَلَ بِي ثِقَةٌ و عُدَّةٌ، كَمْ مِنْ كَرْبٍ يَضْعُفُ فِيهِ الفواد، و تَقِلَّ فِيهِ الْحِيلَةُ، وَ تُعْيِي فِيهِ الْأُمُورُ، وَ يَخْذُلُ فِيهِ القَرِيبُ وَ الْبَعِيدُ وَالصَّدِيقُ وَيَشْمَتُ فِيهِ العَدُوَّ أَنْزَلْتُهُ بِكَ، وَشَكُوتُهُ إِلَيْكَ راغباً إِلَيْكَ فِيهِ عَمَّنْ سِوَاكَ فَفَرَّجْتَهُ وَ كَشَفَتَهُ وَ كَفَيْتَنِيهِ، فَأَنتَ وَليَّ كُلِّ نِعْمَةٍ ، وَصَاحِبُ كُلِّ حَاجَةٍ، وَ مُنتَهى كُلِّ رَغْبَةٍ. فَلَكَ الْحَمْدُ كَثِيراً، وَ لَكَ الْمَنَّ فَاضِلاً، بِنِعْمَتِكَ تَتِمَّ الصَّالِحَاتُ، يَا مَعْرُوفاً بِالْمَعْرُوفِ معروف، وَيَا مَن هُوَ بِالْمَعروفِ مَوصُوفٌ، أَنلني من معروفك معروفاً تُغنيني بِهِ عَن مَعروفِ مَن سواک، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ».

«خداوندا تو پشتیبان منی در هر غمی و امید منی در هر شدتی و در هر امر ناگواری که بر من فرود آید تو حامی و پشتیبان منی چه غم و غصه ها که دل در برابر آنها سست گشته و چاره جوییم اندک و کارها عاجز و کوچک باشند به هنگام هجوم آنها دوستان دور و نزدیک دست از یاری بکشند و دشمن زبان به سرزنش و ملامت گشاید. من همه را نزد تو آورم و گلایه آنها را به تو نمایم در حالی که در برابر همه آنها فقط به تو دل سپرده ام و تنها تو قادر و توانایی که همه را بر طرف سازی و آنها را از من بزدایی و از آنها کفایتم نمایی؛ پس تو اختیار دار هر نعمت و صاحب هر حاجت و منتهای هر میل و آرزو هستی.

پس سپاس فراوان از آن تو است و منت افزون از برای تو است. با نعمت تو اعمال صالح به اتمام میرسد و کامل میگردد. ای معروفی که به کارهای پسندیده معروفی وای آن که به اعمال نیک موصوف و معروفی از احسان و نیکیهای خودت آن قدر به من ارزانی دار تا به سبب آن از احسان و نیکی دیگران بی نیازم سازی به رحمت خودت ای مهربانترین مهربانان». (1) ۱ امالی شیخ مفید مجلس ۳۲؛ بحار، ج ۹۲ ، ص ۱۸۷ . )

امام علی بن موسی الرضا در روایتی به نقل از امام علی فرمود:

هر یک از شما حاجتی داشت صبح روز پنج شنبه برای رفع حاجت خود و دفع گرفتاری و برآورده شدن خواسته اش از منزل بیرون آید و سعی و کوشش کند پس وقتی به این نیت از خانه خود خارج شد، آخر سوره آل عمران و سورۀ «إِنَّا اَنْزَلْنَاهُ»، و سوره «حمد» و آیة الکرسی را - سورة بقره، آیات ۲۵۷ - ۲۵۴ - بخواند؛ زیرا به جهت خواندن این آیات شریفه حوایج دنیا و آخرت انسان برآورده می شود. (1) ا. صحيفه الرضا ا ، ح ۱۴۳ ، عيون الاخبار، ج ۲، ص ۴۰ . )

دعایی جهت توسعه در معاش

در کتاب «المخازن» نقل شده است علامه ملا زين العابدين گلپایگانی طاب ثراه که در عصر خود از علمای وارسته و برجسته بود، در عالم خواب به محضر امام هشتم حضرت رضا رسید. حضرت جهت وسعت معاش در زندگانی به او فرمود هر روز صبح بعد از نماز ده بار این دعا را بخوان

«اللَّهُمَّ اغنيني بِحَلالِكَ عَن حَرَامِكَ وَ بِفَضْلِكَ عَمَّن سِوَاكَ».

«خداوندا! مرا با رزق و روزی حلال از روزی حرام بی نیاز کن و با فضل و کرم خودت از دیگران مستغنی و بی نیاز فرما »! بعضی از علما این دستور را تجربه کردند و نتیجه عالی گرفتند !(2) ۲ داستان ها و پندها، ج ۱۰، ص ۱۹ ؛ محمد محمدی اشتهاردی، به نقل از المخازن، ج ۱ ، ص ۱۸۴ . )

در تأخیر اجابت حوایج خود از خداوند مأیوس و ناامید نشوید

یکی از یاران و پیروان على بن موسى الرضا الله به نام احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی - در دل حاجتی داشت برای رفع حاجت خود مدت ها بود که به درگاه خداوند دعا میکرد اما همچنان خواسته اش به تأخیر افتاده بود و دعایش مستجاب نمیشد. کم کم داشت مأیوس و ناامید میشد. برای چاره جویی آمد خدمت امام رضا و عرض کرد: ای زاده رسول خدا جانم به فدایت چند سال است حاجتی دارم و آن را از خدا خواسته ام و دعا میکنم ولی تاکنون دعایم مستجاب نشده؛ لذا جهت تأخیر در این امر در دلم شک و تردید افتاده و برایم شبهه ای پدید آمده است؟

حضرت فرمود: ای احمد مراقب باش که شیطان بر تو چیره نگردد و تو را از درگاه خداوند مأیوس و ناامید نکند؟ به راستی که امام باقر می فرمود:

گاهی شخص مؤمن به درگاه خداوند اظهار نیاز میکند و از او حاجتی می خواهد ولی خداوند به خاطر این که دعا و درخواست کردن او را دوست دارد اجابت دعا و خواسته اش را به تأخیر می اندازد. »

ای احمد به خدا سوگند که تأخیر در استجابت دعا و رفع حوایج دنیوی مؤمنان برای آنها بهتر از تعجیل در برآوردن نیازهایشان است.

مگر دنیا چه ارزشی دارد؟

امام باقر می فرمود: سزاوار است که دعای مؤمن در حال آسایش و راحتی مانند دعایش در حال سختی و گرفتاری باشد. اگر دعایش مستجاب شد در دعا و راز و نیاز با خدا سست نشود. »

بنابراین ای احمد هیچگاه از دعا کردن خسته نشو؛ زیرا دعا و نیایش در پیشگاه خداوند دارای مقام و منزلتی بسیار ارجمند است.

بر تو باد که صبر و شکیبایی پیشه کنی و در کسب روزی حلال بکوشی و صله رحم را رعایت نمایی و هرگز با مردم اظهار عداوت و دشمنی - و بغض و کینه - نکنی؛ زیرا ما خاندانی هستیم که حتی نسبت به آنها که قطع رحم میکنند صله رحم میکنیم و به هر کس که به ما بدی کند نیکی میکنیم و به خدا سوگند از این روش و منش نیک نتیجه خوبی می بینیم

ای احمد بدان کسی که در این دنیا از نعمتهای الهی برخوردار است اگر در خواستی از خدا کند و دعایش به اجابت برسد - بر اثر حرص و آز و زیاده خواهی - باز درخواست دیگری میکند؛ زیرا به سبب زیاده خواهی و نعمت زیاد نعمتهایی که خداوند به او عطا فرموده در نظرش کم ارزش و ناچیز به حساب می آید به همین جهت هرگز از چیزی سیر نمیشود. در نتیجه در صورت فراوانی نعمت ممکن است یک مسلمان مؤمن در این راه با داشتن مال ثروت و دارایی زیاد - به خاطر حق و حقوقی که - در پرداخت آن - بر او واجب میشود به خطر افتاده در فتنه و آزمایش قرار گیرد.

ای احمد بگو بدانم اگر من چیزی به تو بگویم، به صحت و درستی آن اطمینان و اعتماد داری؟

احمد گفت ای زاده رسول خدا اگر به شما اعتماد و اطمینان نداشته باشم پس به چه کسی اطمینان کنم؟ به یقین سخن و کلامت درست و صحیح است.

حضرت فرمود اگر به سخن من اطمینان داری باید به گفتار خداوند بیشتر اطمینان داشته باشی؛ زیرا خداوند به وعده خود وفا میکند مگر نمی دانی که خداوند در قرآن کریم فرمود: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قريبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ».

«هنگامی که بندگان من از تو درباره دوری و نزدیکی من سؤال میکنند، بگو بدانند که من به آنها نزدیک هستم پس هر کس که دعا کند و مرا صدا بزند پاسخش را داده دعایش را اجابت میکنم .»(1) ۱ سوره بقره، آیه ١٨٦ . )

«لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَّحْمَةِ اللَّهِ».

هرگز از رحمت خداوند مأیوس و ناامید نشوید. (2) ۲ سوره زمر، آیه ۵۳ . )

وَ اللهُ يَعِدُكُمْ مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً».

و خداوند به شما وعده آمرزش و احسان و فزونی میدهد. (1) ۱ سوره بقره، آیه ٢٦٨ . )

بنابراین ای احمد اعتماد و اطمینانت به خدا بیشتر از دیگران باشد و در خانه دل خود را برای ورود و راه یافتن چیزی جز خیر و خوبی نگشا که در این صورت مورد آمرزش و مغفرت و عنایات حق تعالی قرار خواهی گرفت. (2) اصول کافی، ج ۴، ص ۲۴۳ ؛ بحار، ج ٩٥ ، ص ٣٦٧ . )

امام رضا در جمله ای می فرماید

«إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يُؤَخِّرِ إِجَابِةَ الْمُؤْمِنِ شِوقَاً إِلَى دُعَائِهِ، وَ يَقُولُ: صَوتُ أُحْبُّ أَن أَسْمَعَهُ».

همانا خدای عزوجل به خاطر شوق و شعفی که به راز و نیاز و دعا و نیایش مؤمن دارد در اجابت دعا و خواسته اش تأخیر میکند و می فرماید

این صدای - آه ناله و گریه و - راز نیاز و دعای مؤمن را دوست دارم که بشنوم». (3) . فقه الرضا عليه ، باب ۹۲ ، بحار، ج ۹۰ ، ص ۳۷۰؛ مستدرك الوسائل، ابواب دعا، باب ۱۹. )

به یک معنا چه بسا شخص مسلمان مؤمن وقتی خواسته و حاجتش بر آورده شد دست از دعا و نیایش و سوز و گداز بردارد؛ ولی تا زمانی که خواسته اش اجابت نشده همچنان به دعا و مناجات با خدا ادامه دهد. به همین علت است که خداوند به دعای چنین شخصی شوق و رغبت می ورزد و تا زمان ممکن - به قدر طاقت و توان و صبر و شکیبایی او - اجابت دعا و خواسته اش را به تأخیر می اندازد.