دل پیچه

با استفاده از حرارت دادن گردو

محمد بن ابراهیم جعفی گوید مردی به امام رضا از دل پیچه شکایت کرد که نزدیک است او را بکشد از آن حضرت خواست برای او دعا کند زیرا داروهای زیادی را به کار برده و نفعی نداشت بلکه بر درد آن هم افزوده است.

محمد گوید: امام تبسمی کرده و فرمودند: وای بر تو! اگر من از خداوند بخواهم که آن برطرف شود همانا از خداوند می خواهم به حول قدرت خود آن را از تو بر طرف گرداند. سپس زمانی که دل پیچه تو شدید شد گردویی را داخل آتش کن تا حرارت به داخل آن برسد و همه پوستش را تغییر دهد و بعد آن را بخور که در همان ساعت دل پیچه ات آرام گیرد.

محمد گوید: به خدا سوگند یک بار آن را انجام دادم دل پیچه از من برطرف شد به اذن الله عز وجل .( نسخه های شفا از ائمه هدی ، ص ۱۴۴)

تخم مرغ خام

تخم مرغ منبع ارزان و مفیدی از مواد با ارزش است. مصرف تخم مرغ علاوه بر حفظ سلامت بدن برای هوش و عملکرد ذهنی مفید است. در این مورد تخم مرغ خام فواید بیشتری نسبت به تخم مرغ پخته دارد. شاید بپرسید چگونه تخم مرغ خام را مصرف کنیم؟

برای مصرف تخم مرغ به صورت خام میتوانید آن را با یک قاشق عسل یک قاشق کنجد یا پودر گردو و یک قاشق پودر کاکائو در یک لیوان شیر ولرم یا گرم مخلوط کرده و میل کنید در این صورت هم آن را خام مصرف کرده اید و هم معجون بسیار مفیدی برای سلامتی بدن خود و افزایش وزن برای افراد لاغر دریافت نموده اید.

به وجود آمدن کک مک صورت

امام رضا : خوردن همیشگی تخم مرغ، سبب پیدایش کک مک صورت میگردد.

زرده تخم مرغ

به نقل از علی بن محمد اشیم - نزد امام رضا اله از این شکایت کردم که کمتر غذا را گوارا می یابم.

فرمود: زرده تخم مرغ بخور

من این کار را انجام دادم و از آن سود بردم. 

بسیار خوردن تخم مرغ

امام رضا : تخم مرغ بسیار خوردن و مداومت بر آن، بیماری سپرز می آورد و ایجاد کننده بادهایی در سر معده است.

خواص تخم مرغ

به نقل از علی بن محمد بن اشیم نزد امام رضا از مشکل گوارش غذا اظهار ناراحتی کردم.

فرمود: زرده تخم مرغ بخور

این کار را انجام دادم و از آن سود بردم.

امام رضا : خوردن همیشگی تخم مرغ، سبب پیدایش کنجدک کک و مک در صورت میشود.(بحار الانوار، ج ۶۲ ص ۳۲۱)

امام رضا : تخم مرغ بسیار خوردن و معتاد شدن به آن، بیماری سپرز میآورد و ایجاد کننده بادهایی در سر معده است و زیاد خوردن تخم مرغ آبپز نفس تنگی و نفس بریدگی می آورد.

امام رضا فرمود: انجیر همانندترین چیز به گیاهان بهشت است. 

ماش

ماش یکی از حبوبات بسیار مفید و غنی است. با این که زادگاه اولیه ی آن ایران است ولی روز به روز کمتر استفاده میشود و در حال فراموش شدن است. شاید اگر از خواص فراوان آن مطلع شوید، به مصرف بیشتر آن راغب شوید.

ایرانیان قدیم ماش را مچ میگفتند و زمانی که به زبان عربی وارد

شد ماش نام گرفت یکی از اصیل ترین غذاهای ایرانی آش ماش است. این دانه خاص ایران و خاور میانه است و مصرف آن در دیگر مناطق دنیا رواج زیادی ندارد.

این دانه غنی حاوی بسیاری از مواد مورد نیاز بدن است و در عین حال کالری کمی دارد؛ یعنی پر خاصیت و غیر چاق کننده است. از این رو بهتر است در دوران رژیم لاغری حداقل هفته ای یک بار از ماش استفاده شود چون بسیار زود هضم و غیر نفاخ است و به علت دارا بودن ویتامین A و D نیازهای بدن ما را تامین میکند و برای تقویت اعصاب و بینایی مفید است.

خواص درمانی ماش

اگر ماش را با پوست بپزید و بخورید برای درمان اسهال مفید است ولی برای لینت مزاج دانه های پوست کنده ی آن را مصرف کنید.

مصرف آش ماش سردردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرما خوردگی را درمان میکند و سرفه و تب را تسکین می بخشد.

ضماد ماش پخته با سرکه برای درمان اگزما و امراض جلدی مفید است.

ماش برای افرادی که دچار ضعف و ناتوانی هستند بسیار مفید است.

امام رضا برای قضای حاجت به آبریزگاه برو و در آن جا به همان اندازه که قضای حاجت کنی بمان و آن را به درازا مکشان؛ چرا که این کار درد نهفته را در پی می آورد.

به نقل از یکی از یاران امام رضا که از ایشان درباره بهک پرسید: امام رضا فرمود: قدری ماش تازه را در فصل برداشت آن بردار و همراه با برگش بکوب و سپس بفشر تا آبش گرفته شود. این آب را در حالت ناشتا بخور و بر قسمتهای بهک زده پوست نیز بمال

این کار را انجام دادم و بهبود یافتم. (مکارم الاخلاق، ج ۱، ص ۴۰۶، ح ۱۳۷۹)

ماهی

۱ - از بین بردن درد شقیقه و شکم درد

امام رضا : هر کس از درد شقیقه و شکم درد می ترسد، نباید در تابستان و زمستان خوردن ماهی تازه را به تأخیر بیندازد.(بحار الانوار، ج ۶۲ ص ۳۲۴)

۲ - به وجود آمدن چربی پس از خوردن ماهی

امام رضا فرمودند غسل کردن با آب سرد پس از خوردن ماهی فلج در پی (چربی) می آورد.

خرما

خرما با روغن گاو

امام رضا : هر کس میخواهد از درد نشیمنگاه در امام بماند و باد بواسیر هیچ زیانی به او نرساند هر شب هفت خرمای هیرون با روغن گاو بخورد و بیضه های خود را با روغن زنبک خالص چرب کند.

درمان درد مقعد

امام رضا به مأمون فرمودند اگر کسی به درد مقعد مبتلا نشود و درد بواسیر بر او ظاهر نگردد باید هر شب هفت دانه خرمای برنی با روغن گاو بخورد و بین بیضتین را روغن خالص بمالد.(کافی ج ۵ ص ۳۵۵)

میوه ای کامل و مقوی

خرما میوه ای است بهشتی و بسیار مقوی که مواد معدنی بسیاری چون آهن، پتاسیم، روی منگنز و ویتامینهای B,A و E را داراست. تحقیقات درباره ی خرما نشان داده که این میوه بهشتی می تواند از بسیاری از سرطانها مانند سرطان کولون معده و غیره پیشگیری کند. یکی از خواص خرما ملین بودن آن است به شرطی که ۶ تا ۷ عدد خرما را در دو لیوان آب جوش خیس کرده و صبح و شب آن را به صورت گرم بنوشید و یا مقداری خرما میل کنید و بلافاصله یک یا دو لیوان آب گرم روی آن بنوشید خاصیت دیگر خرما خنثی کردن اسید اضافی معده است و از آنجا که زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل درد می شود بنابر این هر وقت دل درد گرفتید میتوانید از فرمول چینی ها در طب سنتی چینی استفاده کنید بدین طریق که ۲ تا ۳ عدد خرمای تازه و له شده را در آب جوش بیاندازید و بعد آن را هم زده و بنوشید. خرما را بعنوان میوه نیز می توانید مصرف کنید.

(مفاتيح الصحة مخاطب النبي ولائحه اليا) همچنین حتماً برای خواب راحت تر و آرامش بیشتر شام خود را حدود ساعت ۷ بعد از ظهر خورده و قبل از خواب یک عدد خرما و یک لیوان شیر گرم میل کنید.

خرما برای افراد سالمند و بچه ها بسیار مفید است. سعی کنید به جای قند و شکر از خرما برای نوشیدن چای استفاده کنید و یا در طباخی از آن استفاده بیشتری ببرید. ورزش کاران به علت فعالیت زیاد به طور حتم باید از عصرانه ای مقوی که با خرما تهیه شده باشد. استفاده کنند.

برای مثال خرما و شیر را به همراه نصف فنجان آب آناناس تازه یک قاشق پودر نارگیل و یک قاشق آناناس خرد شده در مخلوط کن ریخته و معجون فراهم آمده را میل فرمایید.

صد گرم خرمای تازه دارای ۱۶۳ کیلو کالری انرژی، ۰٫۹ گرم پروتئین، ۰٫۳ گرم چربی ۳۸ گرم ،گلوسید ۳۰ میلی گرم فسفر، ۱٫۳ میلی گرم آهن ۵۱ میلی گرم کلسیم ۱۰ میلی گرم ویتامین C می باشد. صد گرم خشک آن دارای ۳۰۰ کالری انرژی ۲ گرم پروتئین، ۰٫۶ گرم چربی و ۷۳ گرم گلوسید ۶۰ میلی گرم ،گوگرد، ۵۰ میلی گرم فسفر ۶۵۰ میلی گرم پتاسیم ۶۵ میلی گرم منیزیم ۷۰ میلی گرم کلسیم ۲ میلی گرم آهن ۲٫۲ میلی گرم نیاسین میباشد. سدیم و ویتامین A آن قابل توجه نیست.

انار و خواص آن

این میوه که به حق گوهر" "زمستانی نام گرفته است، به خاطر فوایدی که برای تندرستی انسان دارد به ویژه اثر ضد اکسایشی اش که حربه ای کارآمد علیه بیماری هاست به تازگی سبب شده همگان به خوردنش روی آورند. پژوهشهای انجام شده حاکی از آن است که قدرت کلی ضد اکسید کنندگی میوه ی یاد شده در مقایسه با چای سبز تقریباً سه برابر است. در ضمن این میوه مقدار بسیار زیادی پتاسیم دارد. سرشار از الیاف گیاهی (فیبر) است و همچنین ویتامین "ث" و نیاسین" دارد.

میوه ی مزبور قرنها در پزشکی سنتی خاورمیانه، هندوستان و ایران برای التهاب گلودرد و روماتیسم استفاده می شده است. انار از پوست سفت سرخ رنگ یا مایل به قهوه ای برخوردار است. دانه ها و گوشت ،پرآب نیمه شفاف و قرمزی که آنها را در برگرفته اند، اجزای خوردنی آن هستند. دانه های انار را که درون غشای تلخ مزه، سفید، اسفنجی و ناخوردنی پوشیده شده اند میتوان به آرامی و با دست بیرون آورد. شاید یکی از دلایلی که انار آنگونه که باید طرفدار ندارد این است که در آوردن دانه هایش وقت و دقت می طلبد. طعم این دانه های پر آب دلپذیر شیرین و خوش عطر و بوست.

امام رضا می فرمایند دود انار حشرات را دور میگرداند و آنها را از بین می برد.(کافی ج ۵ ص ۳۵۵)

زیبا شدن جنین با خوردن انار

امام رضا میفرمایند خوردن انار شیرین، آب کمر را زیاد می کند و اگر زنی باردار باشد و انار شیرین بخورد بچه او زیبا می شود.

زنده نگه داشتن خون

امام رضا : آب انار ملس بمک زیرا انسان را قوی میکند و خون را زنده نگه می دارد.

فرآورده های انار

از آب انار برای درست کردن ژله عصاره چاشنی (سس)، چاشنی سرکه و مخلوط آب و نمک سرکه و ادویه استفاده می شود. تمام دانه ها را میتوان روی سالاد یا پس غذا دسر) پاشید و یا همراه با گوشت قرمز گوشت ماکیان یا ماهی مصرف کرد.

برای در آوردن دانه های انار بالا تا پایین آن را قاچ کنید و پوست را چند جا به طور عمودی از بالا به پایین آرام ببرید. سپس انار را در ظرف آبی بیندازید. هر قسمت را به دقت از هم جدا سازید و به کمک انگشتانتان دانه ها را از تکیه گاههایشان واقع در مغز میوه درآورید و غشاهای نازک که خوشه را از دانه ها مجزا میکنند. بیرون آورید. به این ترتیب دانه ها پایین افتاده و پوست و غشا بالا می مانند. آن گاه دانه ها را داخل آب کش بریزید.

اگر میخواهید آب انار را بگیرید دانه های آن را در مخلوط کن بریزید و بگذارید آن قدر کار کند تا عصاره میوه به دست آید. سپس به وسیله ی الک دارای سوراخ های ریز یا پارچه ای نازک دانه ها را از عصاره جدا کنید. به طور کلی انار متوسط حدود سه چهارم پیمانه دانه و نصف پیمانه آب به دست میدهد.

انواع انارهای ایران عبارتند از

ملس شاه پسند سیاه طوقی سندانی زاغی، بی دانه فنجان و آب دندان

میوه انار دو گروه است

شیرین و ترش و هر یک خواص و آثار ویژه ی خو را دارد.

به

۱ - مبعوث شدن پیامبران با عطر به

امام رضا میفرمایند: خداوند نفرستادند پیغمبری را مگر اینگه در او بوی به را به وجود آورده( مكارم الاخلاق، ص ۱۷۲)

۲ - زیاد شدن عقل

امام رضا فرمود بر شما باد خوردن به زیرا موجب زیادی عقل

- جلا دادن قلب

امام رضا می فرمایند به رسول خدا به هدیه دادند آن را با

دستشان نصف کردند. آن حضرت به را خیلی بیشتر دوست می داشت و آن را تناول کرده و به یارانش که در محضرش بودند نیز دادند و فرمودند به بخورید که آن قلب را جلا میدهد و برای سینه خوب بوده و آن را تمیز میکند .

موز

تأکید خوردن موز توسط امام رضا به امام جواد :

یحیی صفعانی گوید در منی بر امام رضا وارد شدم در حالی که آن حضرت امام جواد را بر زانوی خود نشانده بود. موز را پوست میکند و به امام جواد می خورانید.

خوردن مویز در سحرگاه

امام رضا : هر کس که میخواهد به حافظه اش افزوده شود. صبحگاهان در حالت ناشتا هفت مثقال مویز بخورد.(طب الامام الرضا ، ص ۲۶)

کرفس

دوست داشتن کرفس در تمام موجودات از نظر امام رضا :

نادر خادم امام رضا گفت آن حضرت فرمودند شما آن را دوست دارید و نیست چهارپایی مگر آن که کرفس را دوست دارد یعنی حتى حيوانات آن را دوست دارند.(رسائل الشيعه، ج ۱۷، ص ۱۵۳)

سیب

درمان سحر و سم و دیوانگی

امام رضا می فرمایند سیب برای جلوگیری از سحر و سم و دیوانگی که به واسطه مرض به وجود میآید و بلغمی که غلبه داشته باشد بر انسان و در آخر حدیث میفرمایند چیزی بهتر و نافع تر از سیب برای معالجه نیافتم(مکارم الاخلاق، ص ۱۷۳)

باقلا

تصفیه خون و محکم کردن ساق پا

امام رضا : باقلا ساق پا را محکم و خون را تصفیه میکند و همچنین فرمود باقلا را با پوست بخورید چون معده را پاکیزه میکند.

خواص باقلا

امام رضا : خوردن باقلا مغز استخوانهای ساق پا را استحکام می بخشد و خون تازه تولید میکند.(مكارم الاخلاق، ج ۱، ص ۳۹۷، ح ۱۳۴۷)

برنج

سرور تمام غذاها

از امام رضا به نقل از پدرانش روایت شده است که رسول خدا فرمود سرور غذاهای دنیا و آخرت، گوشت و برنج است. ۴

عدس

برکت فرستادن هفتاد پیامبر

از حضرت امام رضا منقول است که رسول خدا ﷺ فرمود:

بر شما باد به خوردن عدس که مبارک و مقدس است دل را نرم می کند گریه را زیاد میکند و هفتاد پیامبر بر آن برکت فرستاده اند که آخرین آن حضرت عیسی است .(حيوة القلوب، ج ۲، ص ۱۰۹۸)

شکر

۱ - درمان تب

ابراهیم جعفر گوید خدمت امام رضا رسیدم فرمود چرا رنگت تغییر کرده؟ گفتم از تب است فرمودند چرا از شربت گوارایی غافلی (یعنی شکر)

۲ - از بین برنده بلغم

امام رضا فرمودند: شکر، خوره بلغم است.(طب الائمه، ص ۷۷)

نخود

۱ - از بین بردن درد کمر

به نقل از احمد بن محمد بن ابی نصر امام رضا فرمود: نخود برای کمر درد سودمند است. درباره ایشان امام رضا ) نیز نقل

کرده است که او پیش و پس از غذا، آن را می طلبید.(الکافی، ج ۶، ص ۳۴۳، ح ۴)

۲ - رقت قلب و زیاد شدن اشک

در کتاب ( عيون اخبار الرضا ( با سه سند به نقل از امام رضا از پدرانش آمده که رسول خدا فرمود بر شما باد خوردن نخود و عدس، زیرا مبارک و مقدس است و باعث رقت قلب و زیاد شدن اشک می شود.

بادمجان

۱ - معتدل در تمام اوقات فصلها

امام رضا میفرمایند بادمجان گرم است در زمستان سرد است در تابستان معتدل است در تمام اوقات خوب است در هر حالی (جامع طب الائمه، ص ۶۲)

۲ - بی ضرر بودن در موقع رسیدن خرما

امام رضا فرمود هنگام بارور شدن درخت خرما بادمجان دیگر ضرر ندارد.

خواص بادمجان

امام رضا : بادمجان در فصل چیدن خرما، موجب هیچ بیماری ای نیست.(المحاسن، ج ۲، ص ۳۲۴، ح ۲۱۴۵)

آلو

۱ - پایین آوردن حرارت و تسکین درد صفرا

امام رضا می فرمایند آلوی تازه حرارت را خاموش و صفرا را تسکین میکند و آلوی خشک ساکن میکند خون را درد مهلک را آسان و از بین می برد.(مكارم الاخلاق، ص ۱۷۵)

۲ - درمان انواع دردها

از حضرت امام رضا به روایت شده است که فرمودند: آلو برای دردها دوا است به اذن خداوند عز و جل .(مكارم الاخلاق، ص ۱۷۵)

عسل

۱ - ایمن بودن از زکام

امام رضا : هر کس میخواهد در همه زمستان از زکام ایمن باشد. هر روز سه لقمه عسل با موم آن بخورد و گل نرگس ببوید چرا که از زکام ایمنی می دهد. 

۲ - درمان بواسیر

شخصی به حضرت امام رضا شکایت کرد از بواسیر؛ حضرت فرمودند: سوره سین را با عسل بنویس و بشوی و بخور و بیاشام (حلیه مرحوم مجلسی (ه)- الفقه منسوب الامام الرضا علي ، ص ۳۴۶، بحار الانوار، ج ۶۳ ص ۲۹۳ بحار الانوار، ج ۶۳ ص ۲۹۳)

- زیاد شدن حافظه و از بین بردن بلغم

امام رضا فرمودند در عسل درمان هر دردی است هر کس ناشتا یک انگشت از آن را بلیسد این عسل بلغم را پایان می دهد، صفرا را فرو می نشاند ذهن را صفا میبخشد و اگر با کندر خورده شود حافظه را نکو می سازد.

- خوردن با سیاه دانه

امام رضا میفرمایند عسل را با سیاه دانه بخورید.

۵ - مبارک بودن بر هفتاد پیامبر

امام رضا می فرمایند رسول خدا فرمودند: خداوند عز وجل در عسل برکت قرار داده و در آن شفای دردها است و خداوند آن را بر هفتاد پیامبر با برکت قرار داده است.

کدو

شاد شدن دل

امام رضا از رسول گرامی اسلام له نقل میکند که آن حضرت فرمودند: هنگامی که کدو را پختید از آن بیشتر بخورید که آن دل غمگین را شاد میگرداند.( عيون اخبار الرضا ، ج ۲، ص ۳۶)

سويق

۱ - گوارش دهنده غذا

امام رضا : سویق، چه نیکو خوراکی است! اگر گرسنه باشی، سیر می کند و اگر سیر باشی غذایت را گوارش میدهد. 

۲ - خاموش کردن حرارت بدن

به نقل از ابراهیم بن بسطام از یکی از مردمان مرو: امام رضا در روزگاری در میان ما بود کسی را نزدمان فرستاد و سویق خواست ما برای ایشان مقداری سویق مرطوب فرستادیم امام ، آن را برگرداند و برایم پیغام فرستاد که سویق چون خشک باشد ناشتا خورده شود. حرارت را خاموش میکند و تلخه را فرومی نشاند؛ اما چون تر شود این اثر را ندارد.(الکافی، ج ۶ ص ۳۰۷، ح ۳)

از بین بردن عطش و تشنگی

به نقل از ابو هاشم جعفری در محضر امام رضا بودم. به سختی تشنه شدم؛ اما از هیبت ایشان ترسیدم که در مجلس ایشان، آب بطلبم. امام خود، آبی طلبید و جرعه ای از آن نوشید و سپس فرمود: ای ابو هاشم بنوش؛ چرا که سرد و خوب است. نوشیدم. سپس بار دیگر تشنه شدم. امام به خدمتگزار نگریست و فرمود: نوشابه ای از آب و مقداری سویق و شکر برایش بیاورید.

آن گاه فرمود: سویق را مرطوب کن و قدری شکر رویش بپاش

پس از آن به من فرمود: ای ابو هاشم بنوش؛ چرا که عطش را از میان می برد.( الخرائج والخرائج، ج ۲، ص ۶۶۰ ح ۳)

خواص سویق

به نقل از علی بن سلیمان نزد امام رضا له کله پاچه خوردیم. پس سویق خواست گفتم من سیر شده ام فرمود: اندکی سویق، کله پاچه را هضم می کند و دوای آن است.(مكارم الاخلاق، ج ۱، ص ۳۵۴، ح ۱۱۵۴)

خواص گردو برای از بین بردن دردهای شکم

به نقل از محمد بن ابراهیم جعفی مردی از شکم دردی که چیزی نمانده بود باعث مرگش شود به نزد علی بن موسی الرضا نالید و از ایشان خواست برای او در پیشگاه خداوند عزوجل ) دعا کند؛ چرا که دارو و درمانهای فراوانی که به وی داده اند او را به ستوه آورده است و نه فقط او را سودی نرسانده بلکه بر شدت درد او نیز افزوده است.

امام که - درود خدا بر او باد لبخند زد و فرمود: نیک بخت مردا! دعای ما به درگاه خداوند جای خود دارد و من از خداوند می خواهم به مدد و نیروی خود درد تو را بکاهد اما چون درد بر تو غلبه کرد و از آن به خود پیچیدی گردویی بردار و بر آتش بگیر تا هنگامی که بدانی که آنچه درون آن هست کباب شده و آتش رنگ پوست آن را نیز دگرگون کرده باشد. در این هنگام آن را بخور که در دم، درد را آرام میکند. او میگوید: به خداوند سوگند تنها یک بار این کار را انجام داد و به اذن خداوند آن شکم درد من آرام شد.(بحار الانوار، ج ۶۲ ص ۱۷۶، ح ۱۲)

امام رضا فرمود هشت چیز است که جز به قضا و قدر خدا نباشد خواب و بیداری وقوت و ضعف وصحت و بیماری و مرگ و زندگی.

قارچ

امام رضا میفرمایند قارچ از من است و آب آن شفا از برای چشم می باشد.(مكارم الاخلاق، ص ۱۹۵)

کاسنی

به نقل از محمد بن اسماعیل از امام رضا الا شنیدم که فرمود: کاسنی شفای هزار درد است؛ و دردی در درون آدمیزاد نیست، مگر این که کاسنی آن را به کلی از میان ببرد.

فوائد کاسنی

۱ - از بین بردن تب

امام رضا روزی یکی از خدمتکاران خود را که تب و سردرد داشت را خواست و به وی فرمود کاسنی را بکوب و بر روی کاغذی بگذار و روغن بنفشه بر روی آن بریز و بر سرت بگذار که آن تب را ریشه کن کرده و سر درد را از بین می برد.

۲ - زیاد شدن مال و فرزند

امام رضا درباره کاسنی میفرماید سبزی کاسنی بخورید چرا که آن مال و فرزند را زیاد میکند و هر کس که دوست دارد مال و فرزندش زیاد شود به خوردن کاسنی مداومت نماید.(مكارم الاخلاق، ج ۱، ص ۴۲۳)

کاسنی درمان تب

در یکی از سخنان امام هشتم کاسنی به عنوان تب بر و برطرف کننده سر درد شناخته شده است.

عن الرضا و دعا به يوما لبعض الحشم و قد كان ياخذه الحمى والصداع فامر ان يدق و يصير على قرطاس، و يصب عليه ذهنينفسج ويوضعه على راسه، و قال اما انه يقمع الحمى و يذهب بالصداع

یکی از خدمتگذاران آن حضرت دچار سر درد و تب شده بوده امام به او فرمودند کاسنی تب بر است و سر درد را از بین میبرد سپس امر فرمودند برگ کاسنی را بکوبد و با روغن بنفشه مخلوط کن و بر روی کاغذی بگذارد و آنرا بر سر خودش قرار بدهد.

آب برگ کاسنی با سکنجبین جهت تبهای کهنه و تب ربع اثر نیکو

(مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۴۶۶)

دارد، برگ تازه و گل و تخم و ریشه کاسنی به تمامی برای تبهای عفونی نافع است برگ کاسنی حرارت صفراوی را از بین می برد، خون را تصفیه میکند و از فشار آن می کاهد مالیدن آب برگ کاسنی به تنهایی یا با سرکه جهت سر درد مفید است.

خوردن ترنج

امام رضا : خوردن ترنج در هنگام شب، چشم را انحراف می دهد و کژ چشمی می آورد.(مكارم الاخلاق، ج ۱، ص ۴۲۳)

کندر

بهترین راه مصرف کندر

آن را کوبیده و هر روز صبح ناشتا یک قاشق مربا خوری از آن را در یک استکان آب حل کرده و مصرف نمایید.

همچنین میتوانید آن را در دهان گذاشته و به صورت آدامس از آن استفاده نمایید اما کمی تلخ میباشد.

استحکام بخشیدن عقل و گوارا نمودن غذا

امام رضا فرمودند: فراوان کندر بخورید آن را در دهان نگه دارید و بجوید جویدن آن برای من دوست داشتنی تر است. بلغم معده را می زداید و آن را تمیز میکند عقل را استحکام می بخشد و غذا را گوارا می نماید.

به دنیا آوردن فرزندان نیکو و شجاع

امام رضا می فرماید به زنان حامله کندر بخورانید که اگر بچه شکمش پسر باشد با قلبی پاک دانا و شجاع متولد شود و اگر دختر باشد بچه ای نیکو صورت و نیکو صیرت بدنیا آمده و رانهایش چاق باشد و نزد شوهرش نیز سعادتمند و خوشبخت میگردد. ۱

خواص کندر

جویدنش لثه را محکم میکند و بوی دهان را می زداید برای حافظه مفید است و روایت شده برای حفظ قرآن و قطع ادرار و بلغم از آن بخورند.

فواید سرکه

محکم کردن ذهن و زیاد شدن عقل

در روایت آمده است که برای امام رضا در سفره ای سرکه با نمک آوردند. حضرت با سرکه غذایش را شروع کردند. شخصی گفت فدایت گردم به ما امر میکنید غذایمان را با نمک آغاز کنیم، فرمودند: سرکه ذهن را محکم و عقل را زیاد و قوی میکند.

به نقل از محمد بن علی همدانی مردی در خراسان نزد امام رضا ه بود. در این هنگام نزد ایشان سفره ای گستردند که در آن، سرکه و نمک بود امام با سرکه آغاز کرد آن مرد گفت: فدایت شوم به ما فرموده ای که با نمک آغاز کنیم.

فرمود این همانند آن یعنی نمک است.

سرکه ذهن را استحکام میبخشد و عقل را افزون می کند.(الکافی، ج ۶ ص ۳۲۹، ح ۴)

چغندر

امام رضا ه به بیمارانتان چغندر یعنی برگ آن را بدهید؛ چرا که در آن درمان است و هیچ بیماری ای به همراه ندارد و هیچ عارضه ای در آن نیست و خواب بیمار را آرام میسازد؛ اما از خود چغندر بپرهیزید؛ چرا که سودا را تحریک میکند. 

امام رضا : در بیان فایده های چغندر عقل را استحکام می بخشد و خون را تصفیه میکند.

خواص غذایی چغندر

چغندر گیاهی است با فواید بسیار که پخته ی آن را لبو می گویند. بخشهای خوراکی این گیاه هم برگ آن است و هم ریشه آن در برگهای این گیاه در طول روز قند تولید میشود و هنگام عصر اگر برگ آن را خام بخورید کاملاً شیرین است. مصرف شیره ی چغندر نیز از قدیم رواج داشته است و رنگ زیبای آن موجب می شده که آن را مانند خون انسان بدانند.

چغندر حاوی مقدار زیادی عنصر پتاسیم فسفر، کلسیم، گوگرد، ید، آهن و مس است و همچنین عناصر بسیار کمیابی مثل روبیدیوم (RUBIDIUM) و کاسیوم (CAESIUM) در آن وجود دارد. کربو هیدرات، کمی پروتئین و ویتامینهایی چون B2,B1، نیاسین، B12 ،B6 و C در آن موجود است.

چغندر به دلیل دارا بودن مقدار زیادی آنتی اکسیدان برای درد مفاصل و نقرس مفید است.

شیره ی چغندر سیستم گردش خود را بهبود می بخشد و به عملکرد سیستم ایمنی کمک میکند.

خواص دارویی چغندر

خوردن چغندر پخته رعشه را معالجه میکند و بسیار آرام بخش است.

لبو به علت دارا بودن عناصر کمیاب از بیماری جذام جلوگیری میکند. فسفر دارد پس برای مغز و اعصاب مفید است.

برای استحکام استخوانها مفید است.

لبو با اینکه ۱۷ دره درصد قند دارد ولی خنک است و این خاصیت خنکی در برگ آن بیشتر است. از این رو آب لبو برای التهاب مثانه، رفع یبوست و بیماریهای پوست مفید است.

لبو ویتامین های C,B,A دارد از این رو اشتها آور است و بهتر است همیشه به سالاد افراد کم وزن اضافه شود.

مصرف چغندر لکه های سفیدی که در پوست بدن پدید آمده و موجب مرض پیسی میشود را از بین میبرد. از این رو امام محمد باقر فرمودند قوم بنی اسرائیل از لکه های سفیدی که در بدن خود مشاهده میکردند به حضرت موسی شکایت نمودند. حضرت موسی این مطلب را به خداوند عرضه کرد به موسی وحی شد که به بنی اسرائیل فرمان ده تا گوشت گاو را با چغندر بخورند تاشفا یابند.

حتی برگ چغندر نیز خواص درمانی بسیاری دارد که از آن جمله

برگ خام چغندر آرام بخش و خنک است و اگر پخته شود موجب نفخ نمی شود.

برگ خام چغندر ورم طحال را بهبود می بخشد.

جهت درد مفاصل و نقرس سودمند است چون مقدار زیادی آنتی اکسیدان دارد.

شستشوی سر با جوشانده ی برگ چغندر شوره و چربی مو را از بین می برد و ضد شپش است.

قرار دادن دست و پای ترک خورده در آب گرم شده ی برگ چغندر موجب برطرف شدن عارضه می شود.

جوشانده ی برگ چغندر کلاً برای پوست و مو بسیار مفید است و ضد جوش ضد ورم ضد ریزش مو ضد کک و مک و سوختگی با آفتاب است.

امام رضا فرمودند به بیماران خود برگ چغندر بخورانید، زیرا در برگ چغندر شفاست و ضرری در آن نیست و موجب آرامش است.

پس چه خوب است از این سبزی در غذاهایی مثل آش استفاده کنیم.

از جمله خواص دیگر شیره چغندر

کمک به جذب آهن و تولید گلبولهای قرمز خون برای زنانی که از کم خونی رنج می برند مفید است.

کمک به حفظ سلامت سلولها.

کمک به حفظ سلامت کل بدن با کمک آنتی اکسیدانهای موجود در آن

کمک به جذب بهتر بسیاری از مواد مغذی

کمک به حفظ سلامت کبد پاک کننده ی عالی صفرا است.

افزایش باروری

فوائد دیگر چغندر

۱ - دوای دردها و زیاده روی به وجود آمدن سودا

امام رضا فرمود به بیمارانتان برگ چغندر بدهید چرا که آن درمان است اما از خود چغندر بپرهیزید چرا که سودا را تحریک می کند.(اصول کافی، ج ۶، ص ۳۶۹)

۲ - از بین بردن رگ خوره

امام رضا چغندر خوردن عرق) رگ خوره را قطع می کند.

شفا یافتن بیماران با چغندر

امام رضا میفرمایند بخورانید بیماران خود را به چغندر که به راستی در آن شفا میباشد و دردی در آن نیست و ضرر ندارد و بیمار را به خواب راحت می برد.(مكارم الاخلاق، ص ۱۸۱)

۴ - استحکام بخشیدن عقل

اما مرضا درباره فوائد چغندر چنین میگوید که عقل را استحکام می بخشد و خون را تصفیه میکند.(جامع طب الائمه ص ۱۲۲)

خواص چغندر

به نقل از احمد بن محمد بن ابی نصر - امام رضا الله فرمود: ای احمد میل تو به سبزی ها چگونه است؟

گفتم همه را دوست دارم.

فرمود: اگر چنین است بر تو باد چغندر؛ چرا که بر ساحل فردوس می روید در آن شفای هر دردی است استخوان را درشت میکند و گوشت می رویاند.

خوردن قلوه و شکمبه گوسفند

امام رضا عادت داشتن به خوردن قلوه و شکمبه (سیرابی) گوسفند، مثانه را دگرگون میکند.(طب الرضا الی ، ص ۶۴)

سیر

امام رضا درباره فواید سیر فرمود

هر کس میخواهد بادی دامنگیر او نشود در هر هفت روز یک

بار سیر بخورد.(طب الامام الرضا علي ص ۴۱)

خرمای هیرون و درمان در نشیمنگاه

امام رضا : هر کس میخواهد از درد نشیمنگاه در امان بماند و بادهای بواسیر به او زیان نرساند هر شب هفت خرمای هیرون با روغن گاو بخورد و بیضه های خود را با روغن زنبک خالص چرب کند. (بحار الانوار، ج ۶۲ ص ۳۲۴)

شهد

جلوگیری از سرما خوردگی

امام رضا : هر که میخواهد در همه زمستان از سرما خوردگی دور بماند هر روز سه لقمه شهد بخورد.

تره

۱ - به نقل از داوود بن ابی داوود مردی امام رضا را در خراسان دیده که تره را از باغ همان گونه که هست می چیند و می خورد. چون به ایشان گفتند این ممکن است فضولاتی به همراه داشته باشد، فرمود: چیزی از آنها به این نمی چسبد.(بحار الانوار، ج ۶۶ ص ۲۰۳)

۲ - به نقل از یحیی بن سلیمان امام رضا را در خراسان در باغی

دیدم در حالی که تره میخورد به ایشان گفتم: فدایت شوم! مردم بر این باورند که هر روز یک قطره از بهشت بر کاسنی فرو می ریزد.

فرمود اگر هر روز از بهشت بر کاسنی یک قطره فرو می ریزد، تره در آب بهشت یکسره غوطه ور است.

گفتم به آن کود می دهند.

فرمود چیزی از این کود بدان نمی چسبد.(المجاسن، ج ۲، ص ۳۱۸، ح ۲۰۷۲)

خیار

درمان یرقان

حماد بن مهران بلخی گوید در خراسان زیاد به نزد امام رضا می رفتیم که روزی جوانی از شیعیان از زردی به آن حضرت شکایت کرد، حضرت فرمودند خیار را پوست بکن و بعد پوستش را با آب بپز و بعد از پختن به مدت سه روز و در هر روز به مقدار یک رطل از آن را در حال ناشتا بخور

بعد از چند روزی آن جوان را دیده و از حالش سؤال کردم گفت دوبار با آن دواء خود را معالجه کردم و به اذن الهی عافیت یافتم و زردی از من بر طرف شد. 

انگور

امام رضا نقل میکند که امیر المومنین نان را با انگور میل می کرد.

گل ختمی

زیبا شدن صورت و موها

امام هشتم می فرماید شستشو دادن سر را با گل ختمی در روز جمعه جزو دستورات پیغمبر اسلام است علاوه بر این دارای خواصی است مانند اینکه موها و صورت را زیبا می نماید و از سردرد جلوگیری می کند.

آویشن شیرازی

بهترین آویشن در شیراز پیدا میشود و به اصطلاح شیرازی ها در دو قسم است:

۱ - آویشن باریک

۲ - آویشن پهن

چنانکه از نامش پیدا است برگهای آویشن پهن بیضی شکل است و برگهای آویشن باریک کمی درازتر و باریک است و برگهای آویشن باریک اغلب در کوهها دیده می شود.

آویشن کوهی گیاهی است که در سرازیری صخره کوهها که در مقابل آفتاب است در جنگلها و اراضی غیر مزروع بطور خودرو می روید ساقه آن بنفش رنگ و ارتفاع آن گاهی به نیم متر می رسد.

و در لاهیجان و طالش و آستارا و فارس می روید آویشن آبی و آویشن شیرازی یکی از گیاهان شفا بخشی است که در درمان و معالجه بیماریهای مختلف اعجاز میکند و از این جهت است که باید آن را از گرانبهاترین گیاهان دارویی زمین بدانیم.

پیشوایان اسلام بقدری این گیاه را مفید میدانسته اند که حضرت رضا می فرمودند: آویشن تنها داروی امیرالمومنین بوده است

۱ - عن ابي الحسن قال كان دوا، امير المؤمنين الصعتر.

۲ - و كان يقول - يقوى المعدة، ويقطع البلغم و هو امان من اللقوة.»

و نیز حضرت رضا میفرمودند آویشن معده را تقویت میکند و بلغم را بر طرف می نماید آویشن نیز انسان را از لقوه در امان نگاه می دارد لقوه) - مرضی است که در صورت انسان پیدا می شود، ولب و دهان یا فک بطرفی کج می شود.

خواص طبی و درمانی آویشن شیرازی این است که ضد درد و تشنج است و خون را به جریان انداخته و اعمال اعضاء جنسی و تناسلی را در بدن تحریک و تقویت میکند هوش و قوه ادراک را زیاد میکند قابض و مقوی است و برای نارسایی کبد یعنی وقتیکه کبد ضعیف شده است و خوب کار نمیکند مفید است. آویشن در عفونتهای ریوی زکام، برنشیت، آسم، گریپ آنژین سوء هضم و تخمه دل درد ورم امعاء نیز مصرف میشود.

گلهای خشک آویشن کوهی مقوی معده نیروبخش، خلط آور قاعده آور، ضد درد و تشنج و بطور خفیف عرق آور است.

مردی در خدمت امام هشتم از رطوبت مزاج و علاج آن سؤال نمود آن حضرت به او دستور داد که آویشن را بکوبد و ناشتا به دهان خود بریزد.

عن أبي الحسن انه شكا اليه الرطوبة، فامره ان يستف الصعتر على الريق

امام آویشن را معالج آن دانسته و به همین سبب به آن مرد نگفته آویشن را به صورت دم کرده بنوش زیرا در صورتی که دم شود چون مخلوط با آب است باز نمیتواند جبران بلغم و رطوبت را نماید.

سمعت ابالحسن : غسل الراس بالختمى يوم الجمعة من السنة و يحسن الشعر و البشر، و هو امام من الصداع.

خواص غذایی و سلامتی کاهو

کاهو از سبزیهای بسیار مفیدی است که علاوه بر خواص درمانی مصرف غذایی نیز دارد و در میان سبزی ها تاریخی کهن دارد. کاهو یکی از قدیمی ترین سبزیجات دنیا است که منشاء آن در هندوستان و آسیای مرکزی میباشد. کاهو طبق مدارکی که به دست آمده از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف میشده است و یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است. کاهو گیاهی است یک ساله که دارای برگهای پهن و دراز و سبز با طعم کمی شیرین می باشد.

انواع مختلف كاهو در حال حاضر در آمریکا کشت می شود حدود ۱۶ نوع میباشد که در تمام طول سال وجود دارد.

روی هم رفته دو دسته کاهو وجود دارد

۱ - کاهوی پرورشی و اهلی که در سالاد استفاده می شود که کاهوی

ROMAINE LETTUCE و کاهوی ایرانی HEAD LETTUCE گرد از انواع مهم آن است.

کاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از کاهوی گرد بهتر است. کاهوی گرد ارزش غذایی چندانی ندارد زیرا دارای مقدار زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده میکند.

۲ - کاهوی وحشی

فواید کاهو برای سلامتی بدن

کاهو از نظر طب قدیم ایران سرد و مرطوب است. دانشمندان علم تغذیه و گیاه شناسی برای کاهو خواص متعددی را بیان کرده اند که در ذیل به تعدادی از آنها می پردازیم

۱ - کاهو، یک داروی تسکین دهنده و آرام بخش طبیعی است، زیرا شامل مقدار کمی از یک ماده ی شیمیایی به نام لاکتوسین (LACTUCIN) است که وقتی به مقدار زیاد مصرف گردد، موجب سستی در بدن میشود.

۲ - کاهو خون را صاف و تمیز میکند. لذا امام صادق می فرمود: کاهو بخورید زیرا خون را صاف میکند.(بحار الانوار، ج ۱۴)

- کاهو بویژه نوعی از آن که دارای برگهای زرد است، غذایی زود هضم است و خواب آرامی را به دنبال دارد. از این رو رسول خدا فرمود: کاهو خواب آور و برای هضم غذا مفید است.

۴ - امام رضا به شیعیان خود توصیه می فرمودند تا می توانید کاهو بخورید زیرا کاهو رقت خون را از بین می برد و بهتر از سایر سبزی ها خون را تصفیه می نماید کاهو خواب آور و آرام بخش است بنابراین برای اشخاص عصبانی و کسانی که مبتلا به بی خوابی هستند مفید است.

۵ - کاهو دارای آهن فراوان است که برای خونسازی در بدن لازم است. لذا از مؤثرترین و طبیعی ترین درمانهای کم خونی است.

۶ - کاهو، بینایی را تقویت میکند.

۷ - کاهو موی سر را به رنگ سیاه زیبائی در می آورد، به خصوص اگر ناشتا خورده شود.

- کاهو خواب آور و آرام بخش است.

۹ - کاهو برای ضعف اعصاب مفید است.

۱۰ - کاهو سرشار از آب بیولوژیک) میباشد و املاح معدنی نیز دارد.

۱۱ - کاهو، ضد یبوست و خشکی مزاج است.

۱۲ - کاهو، چهره ی انسان را با طراوت و در گونه های صورت سرخی زیبایی پدید می آورد. کاهو خون را صاف و تمیز میکند. همچنین به علت داشتن آهن فراوان برای درمان کم خونی مفید است.

۱۳ - اگر کاهو را با سکنجبین یا سرکه بخورید، اشتها آور است.

۱۴ - شصت گرم کاهو را اگر در یک لیتر آب به مدت یک ساعت با آتش ملایم بجوشانید جوشانده ای به دست می آید که خواب آور و بطور ملایم ملیم نرم کننده است و کبد را از سموم پاک میکند.

۱۵ - جوشانده ی فوق در هنگام اختلالات کبدی بخصوص یرقان  (زردی ) مفید و موثر است.

۱۶ - کاهو زخم های مجاری ادراری و مثانه را درمان میکند.

۱۷ - کاهو قوای جنسی را تقویت میکند.

۱۸ - برای بر طرف کردن درد سینه کاهو را بپزید و بخورید.

۱۹ - زنان شیر ده اگر میخواهند که شیرشان زیاد شود، باید کاهوی پخته بخورند.

۲۰ - کاهو ضد تورم است و ورم غدد لنفاوی را بر طرف میکند.

۲۱ - چنانچه کاهو مخطوط با عصاره ی هویج خورده شود، بر خاصیت آن افزوده میگردد.

۲۲ - به علت اینکه تمام انواع کاهو سبزینه (کلروفیل) دارند، میتوان شیره ی تمام انواع آن را گرفت بهترین قسمت برای گرفتن شیره برگهای خارجی کاهو است که بالاترین کلروفیل را دارد.

۲۳ - کاهو یک طبیعت آرام دهنده دارد و درد معده را تسکین می دهد.

۲۴ - کاهو ملین و ادرار آور است و برای بهبود بند آمدن ادرار تجویز می شود.

۲۵ - كاهو برای معالجه ی یرقان انسداد مجاری طحال و کبد مفید است.

۲۶ - کاهو برای اشخاص عصبانی مفید است زیرا خواب راحت و آرامی ایجاد میکند لذا اشخاصی که مبتلا به تپش قلب و بی خوابی هستند باید هنگام شب قبل از خواب کاهو بخورند.

۲۷ - اگر کاهوی سوخته را به صورت پودر در آورید و بر روی جوش ها و زخم ها بپاشید برای التیام جراحات و ترمیم آنها مفید است. با اینکه کاهو فواید زیادی دارد ولی زیاده روی در خوردن آن باعث کم شدن قدرت جنسی فراموشی و کم شدن حافظه، ضعف دید چشم و نفخ شکم می شود.

۲۸ - مصرف کاهو، انزال منی بطور دائم احتلام مکرر، تکرر ادرار را شفا می بخشد بدین منظور باید مقدار هفت گرم تخم کاهو را به صورت گرد یا جوشانده تناول کنید.

۲۹ - برگهای سبز کاهو بیشتر از برگهای سفید دارای ویتامین است و علاوه بر آن مقدار نسبتاً زیادی ویتامین A و ویتامین E دارد.

۳۰ - هر ۲۸ گرم کاهو ۳ کالری ارزش انرژی زایی دارد.

خواص تخم کاهو

تخم کاهو از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است

١ - تخم كاهو خواب آور است.

۲- خوردن تخم کاهو زکام را بر طرف میکند.

تخم کاهو برای درد سینه مفید است.

۴- خوردن تخم کاهو برای دستگاه ادراری نافع است و آنهایی که قطره قطره ادرار میکنند باید تخم کاهو بخورند (در حدود ۱۰ گرم روزانه تا این مرض در آنها بر طرف شود.

مضرات

اگر در خوردن کاهو افراط نکنید این گیاه به هیچ وجه مضر نیست. زیاده روی در خوردن کاهو باعث کم شدن قدرت جنسی، فراموشی و کم شدن حافظه ضعف دید چشم و نفخ شکم می شود. برای برطرف کردن این عوارض میتوان کاهو را با نعناع، کرفس و زیره میل کرد.( کتاب خواص سبزیهای خوراکی ،ت مرتضی نظری و ک زبان خوراکیها جلد دوم، ت، دکتر غیاث الدین جزایری)

تغذیه

یکی از مباحثی که به طور معمول در ارتباط با ورزش و تربیت بدن مطرح می شود، تغذیه» است. رابطه ی ورزش با تغذیه چندان مخفی نیست یک ورزشکار زمانی میتواند بیشترین توفیق را در زمینه ی ورزش داشته باشد که از تغذیه ی خوب و مناسب نه زیاد بر خوردار باشد. البته تغذیه ی خوب و صحیح برای همه مردم لازم است و برای ورزشکاری که میخواهد در این وادی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته باشد، لازمتر است.

اسلام هم برای صحت و سلامتی جسم - همانند صحت و سلامت روح - اهمیت ویژه ای قایل است برای امر تغذیه اهمیت فوق العاده ای قایل شده است تا آن جا که هر نوع خوراکی را که برای جسم انسان زیان قابل توجهی داشته حرام کرده و یا مکروه شمرده است و از آن طرف استفاده از همه ی خوراکیها را که به واقع برای بدن لازم بوده است، مباح یا مستحب دانسته است. حتی در مواردی که به واسطه ی عدم دسترسی به غذای حلال و سالم جان انسان به خطر می افتد استفاده از غذاهای ممنوع و حرام را نیز تجویز نموده، بلکه واجب دانسته است. در مواردی روزه گرفتن را که برای سلامتی بدن بسیار مفید است برای افراد بالغ واجب نموده ولی در همین موارد نیز اگر روزه گرفتن برای روزه دار زبان جسمانی داشته باشد، آن را حرام می داند.

امام رضا در باره خوردنیها و نوشیدنی های حلال و حرام می فرماید:

ان الله تبارک و تعالى، لم يُبح أكلاً و لا شرباً، الا ما فيه المنفعة و الصلاح، و لم يحرم الا ما فيه الضرر والتلف و الفساد، فهو حلال»(الحياة، ج ع ص ۱۲۶ نقل از مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۱۰۳)؛ خداوند تبارک و تعالی هیچ خوردنی یا نوشیدنی را مباح نکرده مگر آن که در آن منفعت و صلاحی بوده و هیچ خوردنی و یا نوشیدنی را حرام ننموده مگر آن که در آن تلف (نابودی) و فساد (زیانی) بوده است پس هر خوردنی و نوشیدنی) سودمند و مقوی برای جسم که باعث تقویت بدن است، حلال شده است.»

خداوند متعال به تغذیه ی بندگان خویش آن قدر اهمیت می دهد که بانان امر میفرماید به غذای خویش توجه کند؛ آن جا که می فرماید:

فلينظر الانسان الى طعامه ( عبس (۸۰) آیه ۲۴) پس باید انسان به غذای خویش (نیک) بنگرد و به آن توجه نموده و اهمیت بدهد)».

حتی در مواردی با لسان امر بندگان خود را به استفاده از غذاهای پاکیزه و حلال فرا می خواند و می فرماید

يا ايها الذين آمنوا اكلوا من طيبات ما رزقناكم و اشكر ولله» " ای اهل ایمان از روزی حلال و پاکیزه ای که ما نصیب شما کرده ایم بخورید و شکر خدا را جای آرید.

وكلوا مما رزقكم الله حلالاً طيباً واتقوا الله» ؛ و هر چیز حلال و پاکیزه ای که خدا روزی شما کرده از آن بخورید و تقوای از خدا پیشه سازید

يا ايها الرسل كلوا من الطيبات و اعملوا صالحاً»(مؤمنون (۲۳) آیه ی ۵۱) ؛ ای پیامبران از غذاهای پاکیزه و حلال تناول کنید و به نیکوکاری و اعمال صالح بپردازید.»

با تأمل در این آیات به نکات بسیار زیبا و جالبی پی می بریم. در این آیات می فرماید:

بخورید... و شکر کنید بخورید... و تقوا پیشه سازید، بخورید.... و کارهای شایسته انجام دهید شکر کردن تقوا و عمل صالح انجام دادن بر خوردن، تغذیه ی صحیح و حلال مترتب شده است، زیرا تغذیه لازمه ی زندگی و باعث قوام بدن است.(الحياة، ج ۳، ص ۲۲۱ و ۲۲۲)

خواص انجیر

امام رضا : انجیر بوی بدن دهان را میبرد دهان و استخوان ها را استحکام می بخشد، مو بر می رویاند درد را می برد و با وجود آن، دیگر به دارویی نیاز نیست.

انجیر میوه ای مقوی و شیرین است که در قرآن به آن قسم خورده شده است. نام عربی آن "تین و نام انگلیسی آن "FIG" می باشد.

درخت انجیر بومی آسیای غربی و کشورهای مدیترانه است و از آنجا به عربستان سوریه و فلسطین اشغالی برده شده است.

انجیر درختی است با برگهای زرد و پنجه ای و به رنگ سبز خاکستری که بلندی آن تا شش متر میرسد و به دلیل عدم مقاومت در مقابل سرمای شدید در مناطق معتدله و گرمسیر کشت می شود. درخت انجیر معمولا از سال چهارم شروع به میوه دادن میکند و تا سن بیست سالگی میوه می دهد.

ارزش غذایی انجیر

انجیر، قند زیادی دارد ۵۰ درصد انجیر خشک را قند تشکیل می دهد. همچنین منبع خوبی از پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و ویتامین های A,B,C است.

انجیر منبع غنی فیبر غذایی میباشد لیگنین یک نوع فیبر غذایی غیر محلول است که به مقدار زیاد در انجیر وجود دارد و نقش عمده ای در جلوگیری و رفع یبوست دارد.

انجير منبع غنی فیبر غذایی و نیز منبع خوبی از پتاسیم، منیزیم کلسیم، فسفر و ویتامین های A,B,C است.

سایر خواص غذایی انجیر عبارتند از

۱ - از انجیر می توان در رژیم غذایی مدیترانه ای استفاده کرد.

۲ - انجیر سدیم و چربی ندارد و مانند سایر میوه ها بدون کلسترول است.

۳ - ۴۰ گرم انجیر تازه یا یک چهارم لیوان از خورد شده ی آن، معادل یک واحد میوه است.

۴ - ۱٫۵ عدد انجیر خشک معادل یک واحد میوه یا ۱۵ گرم کربوهیدرات است که کربوهیدرات آن از گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است.

۵ - انجیر، فیبر غذایی بالایی دارد و هر واحد آن ۲۰ درصد نیاز روزانه را تأمین میکند که بیش از هر نوع میوه تازه یا خشک می باشد.

۶ - انجیر بیش از سایر میوه ها املاح دارد ۴۰ گرم انجیر تازه دارای ۲۴۴ میلی گرم پتاسیم (۷) درصد نیاز روزانه ۵۳ میلی گرم کلسیم (۶) درصد نیاز روزانه و ۱٫۲ میلی گرم آهن (۶) درصد نیاز روزانه) می باشد.

خواص درمانی انجیر

انجیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.

انجیر تعرق بدن را زیاد میکند.

ادرار آور است. اگر ترشح ادرار کم باشد، خوردن انجیر باعث ازدیاد آن می شود.

حرارت بدن را کاهش میدهد.

چاق کننده است و برای آنهایی که میخواهند وزن اضافه کنند بسیار مفید است. بدین منظور میتوان آن را با شیر مخلوط کرد و در بین غذاها خورد.

انجیر تازه یا خشک یبوست را بر طرف میکند و یکی از

بهترین میوه ها برای تمیز کردن روده بزرگ و رفع یبوست است.

در قدیم برای از بین بردن یبوست از شربت انجیر استفاده می کردند.

برای درمان ناراحتی های سینه حدود ۲۰ گرم از خرما، عناب انجیر خشک و مویز را با هم مخلوط کرده و آسیاب میکنند. سپس این پودر را با یک لیتر آب می جوشانند تا حجم آن به نصف برسد. از این جوشانده میتوان به مقدار سه فنجان در روز مصرف نمود.

جوشانده انجیر خشک درمان کننده التهاب مجاری دستگاه تنفسی، كليه ذات الريه ذات الجنب ،سرخک، مخملک و آبله می باشد.

جوشانده غلیظ انجیر خشک برای رفع سرما خوردگی بسیار مفید است و غرغره کردن آن گلو درد را بر طرف میکند.

برای بر طرف کردن سیاه سرفه برونشیت وذات الریه از قهوه ی انجیر" استفاده کنید برای درست کردن این قهوه انجیر خشک را ابتدا بو میدهند و سپس آنرا آسیاب میکنند تا به صورت پودر در آید.

انجیر دستگاه هاضمه را تقویت میکند.

انجیر برای درمان سوء هاضمه مفید است.

سوپ انجیر بسیار مقوی است و برای افزایش شیر در زنان شیر ده مفید است. برای تهیه سوپ انجیر نرسیده را با گوشت بپزید.

برای برطرف کرد ورم گلو ۵۰ گرم انجیر زرد را در ۵۰۰ گرم شیر ریخته و مدت ۱۵ دقیقه بگذارید بماند سپس آن را غرغره کنید و مقداری از آن نیز بنوشید میتوانید آن را با عسل هم شیرین کنید.

انجیر خشک جوشیده شده در شیر برای درمان آنژین، ورم لثه و ورم مخاط دهان مفید است.

یکی از داروهای بسیار مؤثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل مخلوط شیر بز و انجیر سیاه میباشد. این مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج کرده و درد را از بین می برد.

انجیر، به خصوص انجیر خشک خیسانده در آب یا شیر موثرترین درمان برای رفع یبوست است.

انجیر را میتوان همراه با میوه های دیگر مصرف کرد. انجیر با میوه های اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت سازگار نیست.

انجیر برای آنهایی که که قند خونشان پایین می آید و یک دفعه احساس ضعف میکنند مناسب است زیرا قند آن به سرعت در روده کوچک جذب میشود.

انجیر تقویت کننده کبد است.

برای بر طرف کردن ورم بناگوش و دملها، ضمادی از انجیر خشک با آرد جو و گندم درست کنید و روی ورم دمل بگذارید.

دم کرده انجیر با شنبلیله برای سینه درد مفید است.

برای رفع ورم طحال انجیر را به مدت ۹ روز در سرکه خیس کنید و هر روز پنج عدد از آن را با سرکه بخورید.

انجیر ضد سرطان است.

انجیر در معالجه بیماریهای پوستی مؤثر است.

مربا و کمپوت انجیر برای درمان یبوست یا ۴ انجیر تازه را چهار قطعه کرد و در نیم لیتر شیر جوشانید تا بپزد و

آن را با ۱۲ عدد کشمش صبح ناشتا بخورند.

هضم انجیر آسان است و مصرف آن برای بچه ها و اشخاصی که از بستر بیماری برخاسته اند و دوره نقاهت را میگذارنند بسیار مفید است.

انجیر به علت دارا بودن دانه های ریز باعث تقویت معده و روده می شود ولی برای کبد ضعیف زیان آور است.

سرشار بودن انجیر از پتاسیم تامین کننده سلامتی کودکان ضعیف و کم خون و بی اشتها است.

اگر انجیر و عسل را به طور مساوی با هم مخلوط نمایید و بخورید جهت زخم معده بسیار مفید است.

انجیر به علت داشتن پتاسیم درجه قلیائیت بدن را بالا برده و در دفع اوره و چربی خون بسیار موثر است.

شربت انجیر تسکین دهنده دردهای گلو و سرفه است.

انجیر خشک خیسانده شده در شیر بسیار خوشمزه و برای درمان یبوست شدید بسیار مفید است. همچنین خوردن انجیر خشک خیسانده در روغن زیتون در صبح ناشتا برای رفع یبوست موثر است.

نظر پیامبر و امامان در مورد خواص انجیر

رسول گرامی اسلام ﷺ خواص ذیل را برای انجیر بر شمرده اند. و مسلمانان را به خوردن آن ترغیب کرده اند

انجیر میوه ای بهشتی است که بواسیر را قطع میکند.

انجیر نقرس را معالجه میکند.

انجیر قوای جنسی را زیاد میکند و رطوبت و سردی را که موجب ضعف نیروی آمیزش است بر طرف مینماید.

حضرت علی می فرمایند انجیر برای باد قولنج مفید است. در روز از آن زیاد بخورید ولی در شب کم بخورید.

در حدیثی از امام محمد باقر آمده است که فرمود:

بر کبد "حزقیل" پیامبر زخمی ظاهر شد که او را آزار می داد. خداوند به او وحی کرد که شیره انجیر را بگیر و بر سینه خود بمال وی نیز این کار را انجام داد و بهبود یافت.

در حدیثی از امام رضا چنین آمده است که انجیر بوی بد دهان را می برد؛ استخوان را محکم میسازد؛ باعث رویش مو می شود؛ درد را بر طرف میکند و با وجود انجیر دیگر به دارو احتیاج نیست.

خواص انجیر و شراب خرما

امام رضا : انجیر و شراب خرما که اهلش میخورند - چون با هم جمع شوند، نقرس و پیسی به وجود می آورند.

مضرات

انجیر برای کبدهای ضعیف مناسب نیست و آنهایی که کبد ضعیف دارند باید انجیر را با گرد و بخورند.

زیاده روی در مصرف انجیر باعث نفخ شکم و اسهال می شود. و برای چشم نیز مضر است.

انجیر برای مبتلایان به بیماری قند مضر است.

انجیر برای مبتلایان به اختلال معده و روده مضر است.

زیاده روی در خوردن انجیر برای معده و چشم زیان آور است و خنثی کننده زیان آن کرفس است.

برای تهیه پوره انجیر ۲۴۰ گرم انجیر را با یک سوم لیوان آب یا آب میوه در مخلوط کن بریزید و با هم مخلوط کنید. پوره انجیر میتواند به عنوان یک جایگزین مناسب برای چربی و یک شیرین کننده در سفره غذایی شما استفاده شود.( سایت تبیان پخش تغذیه و سلامت تیره ولدخانی)

خربزه

امام رضا روزگاران به ما خربزه ای پیشکش داد از زیورهای زمین و از سرای سلامت خربزه میوه ای شیرین لذیذ و گوارا است که انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان است.

رسول گرامی اسلام در بیان خواص خربزه فرموده اند: خربزه از زینتهای زمین است آب آن از رحمت الهی و شیرینی آن از بهشت است. همچنین میفرمایند خوردن خربزه پیش از غذا بدن را می شوید و بیماری را از بدن ریشه کن میکند.

از امام علی نقل شده است خوردن خربزه، مثانه را پاک و سنگ مثانه را آب میکند و ادرار را افزایش میدهد . ایشان می فرمایند:

خربزه ده خاصیت دارد

۱ - خوردنی است.

۲ - آشامیدنی است، چون آبدار است.

۳ - میوه است.

۴ - گل است زیرا بویی مطبوع دارد.

۵ - شیرینی است زیرا دارای قند زیاد است.

۶ - روده ها و معده را شستشو می دهد.

۷ - معده و روده را پاکیزه میکند.

۸ - سبزی است.

۹ - دوای درد است.

قسمتهایی از این میوه که در تغذیه و پزشکی استفاده می شود عبارتند از گوشت، تخم و پوست میوه

خواص درمانی خربزه

۱ - خربزه دارای ویتامین A است از این رو در ترمیم و تجدید سلول های بدن نقش دارد.

۲ - خربره با داشتن خاصیت ادار آور بودن در بیماری های سنگ کلیه و مثانه مفید است؛ در این بیماریها باید نمک و فلفل کمتر خورده شود.

۳ - خربزه سرشار از ویتامینهای C.B.A و سلولز است.

۴ - خربزه به علت دارا بودن خاصیت ملین برای معالجه یبوست تجویز می شود.

۵ - اگر گوشت خربزه را له کنید و به صورت مرهم روی سوختگی های سطحی پوست بدن بگذارید آن را معالجه خواهد کرد.

۶ - تخم خربزه برای سرفه حاد درد سینه و حلق و تبهای شدید مفید است.

۷ - خربزه باعث افزایش شیر در زنان شیر ده میشود.

- مغز تخم خربزه ی بوداده طبیعت گرم دارد.

- مغز تخم خربزه ی بو داده دارای خاصیت ادرار آور نرم کنده و افزایش دهنده میل جنسی است.

۱۰ - خربزه برای اشخاص مبتلا به سل ریوی و کم خونی مفید است.

۱۱ - خربزه، رنگ چهره را روشن میکند و بیماری استسقاء (احساس تشنگی دائمی را درمان می نماید.

۱۲ - خربزه به هضم غذا کمک میکند و رودل را برطرف می نماید.

۱۳ - خوردن ۸ گرم دم کرده ی پوست خشک شده ی خربزه، سنگ مثانه را دفع میکند.

احتیاط لازم در مصرف خربزه

۱ - مصرف زیاد خربزه باعث نفخ میشود در نتیجه در ناحیه معده و روده ایجاد درد می نماید.

۲ - باید خربزه را بعد از غذا مصرف نمود زیرا در غیر این صورت تولید اسهال و ورم روده میکند.

- خوردن خربزه کال در کسانی که معده ضعیف دارند، تولید اسهال میکند همچنین خلط را می افزاید و برای سینه درد و سرماخوردگی مضر است.

چغندر

راوی می گوید: امام رضا الله به من فرمود با سبزی میانه ات چگونه است؟ عرض کردم من همه آنها را دوست دارم. فرمود: در هنگام میل چغندر بخور زیرا آن در کنار فردوس روئیده است در آن شفای مریض ها است. استخوآنها را محکم میکند، گوشت را می رویاند.

فایده چقندر

در فواید چغندر عقل را استحکام میبخشد و خون را تصفیه می کند. 

آشامیدن آب سرد پس از خوردن شیرینی

امام رضا : آشامیدن آب سرد پس از خوردن چیز گرم و پس از شیرینی دندانها را از بین میبرد.

امام رضا : مبادا مرد هنگامی که میان سال می شود، خوردن چیزی را در هر شب واگذارد زیرا این کار سبب خواب آرام تر و بوی خوش تر دهان است.

امام رضا : مقدار بایسته در خوراک آن است که چون هشت ساعت از روز میگذرد یک بار غذا بخوری یا در دو روز سه وعده غذا میل کنی بدین ترتیب که در پگاه نخستین روز ناشتایی بخوری سپس در همان روز شام بخوری و سپس چون روز دیگر فرارسید، پس از گذشت هشت ساعت از آغاز ،روز یک وعده دیگر بخوری و در آن روز تو را به شام نیازی نیست این غذا باید به اندازه باشد و نه بر آن افزوده و نه از آن کاسته شود.

نان جو

غذای انبیاء و تأکید خداوند بر آن

امام رضا درباره برتری نان جو چنین فرموده اند

برتری نان جو بر گندم همانند برتری ما بر دیگر مردمان است . پیامبری نیست که برای خورنده نان جو دعا نکرده و برای او برکت نخواسته باشد و هیچ درونی نیست که جو بدان در آمده و همه دردها از آن بیرون نرفته باشد. آن خوراک پیامبران و غذای نیکان است.

خداوند متعال جز این را نخواسته است که خوراک پیامبران خویش را جو قرار دهد.

امام رضا چیزی سودمندتر از نان برنج، به درون مسلول در نمی آید.

بهترین سبزی از نظر امام رضا

امام رضا : درباره سبزیها بهترین آنها کاسنی و کاهو است.

توصیه و سفارشات حضرت امام رضا برای سلامت تن و روان 

حالات طبیعی انسان در ادوار عمر

بدان خداوند عالم حالات آدمی را که بر آنها ساخته شده و به آن احوار متصرف در حیات و زندگانی است چهار بخش قرار داده است.

حالت اول

از پانزده سالگی تا بیست و پنج سالگی که جوانی و خوبی و طراوت او در این دوره از عمر است و در این مدت خون در مزاج او بر سایر اخلاط غالب است.

 دوم

حالت دوم از بیست و پنج سالگی است با به سی و پنج سالگی، در این قسمت از عمر غلبه با صفرا است که به نهایت شدت و قوت می رسد. بر همین حالت به سر میبرد تا این دوره سپری شده به حالت سوم برسد.

حالت سوم

این حالت از سی و پنج سالگی شروع می شود و به شصت سالگی ختم میگردد. در این دوره از عمر سایر اخلاط مغلوب سوداء است. این دوره روزگار حکمت و پند و اندرز و معرفت و عبرت و انتظام امور زندگی و صحت نظر در عواقب امور و دور اندیشی است.

حالت چهارم

پس آن گاه داخل در حالت چهارم میشود. در این سن بلغم بر سایر اخلاط غلبه پیدا میکند و این حالتی است که به چیزی تغییر نمی کند مگر پیری و ناتوانی تلخی ،زندگی کم شدن نیرو فساد و بی نظمی نشانه این حالت آن است که حافظه کم و فراموشی زیاد می شود و شخص چیزها و کسانی را که به آن مربوط بوده نمی شناسد. در حضور مردم چرت می زند هنگام خواب بیدار می ماند و موقع بیداری خوابش میبرد روش و عادت دیرین خود را از دست می دهد، آب جلوه او خشک میشود از قدرت روئیدن ناخن و موی او کاسته میگردد. بلغم سرد و خشک است سردی و خشکی همان معنای مرگ و فنای اجسام میباشد جسم بر اثر غلبه قوه بلغمیه نیروی خود را از دست می دهد و نابود میگردد.

خوردن تخم مرغ و ماهی و ضرر آن

امام رضا باید از این بپرهیزی که تخم مرغ و ماهی را همزمان در معده گرد آوری؛ چرا که هر گاه این دو با یکدیگر آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان درد به وجود می آورند.