از عقاید منحرف خود توبه کنید

صفوان :گفت یک روز برای محمد بن خالد از حضرت رضا اجازه ملاقات خواستم و به آن حضرت گفتم که وی قبلاً به امامت و و ولایت شما اعتقادی نداشته ولی اکنون در نظر دارد با ملاقات و گفت و گوی با شما از عقیده باطل خود دست بردارد و به امامت شما ایمان آورد.

حضرت فوری اجازه ملاقات داد و فرمود: او را نزد من بیاورید.

محمد بن خالد خدمت امام آمد و عرض کرد: ای زاده رسول خدا جانم به فدایت من غفلت نموده و به سبب این عقیده نادرست - عدم ایمان و اعتقاد به امامت و ولایت شما - از حد و حدود خود تجاوز نموده به نفس خود ستم کردم اکنون از آن چه گفته ام استغفار میکنم. امیدوارم که عذر و تقصیر مرا بپذیری و از آن چه از جانب من شنیده ای گذشت نمایی.

حضرت فرمود عذر تو را میپذیرم و از کارهای گذشته تو چشم پوشی میکنم؛ زیرا اگر از لغزشهای تو چشم پوشی نکنم و نگذرم گفته های بعضی از یاران و پیروان ما باطل و گفته های بعضی از مخالفین ما تصدیق و تأیید میشود. از طرفی خداوند تبارک و تعالی به پیغمبر اکرم ﷺ فرموده است

«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَأَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ».

تو با نرمش و مهربانی که خداوند به تو عنایت فرمود با خلق خدا به مهربانی و خوش خوبی معاشرت میکنی و اگر تند خوی و سخت دل بودی، مردم از اطراف تو پراکنده میشدند پس اگر مردم درباره تو از روی نادانی و ناآگاهی بد کردند تو از آنان درگذر و برای آنها طلب آمرزش نما و به خاطر دل جویی در امور زندگی با آنها مشورت کن .»(1) ۱. آل عمران، ۱۵۸ . )

این سیره عملی و اخلاقی رسول خدا الله ، روش و منش نیکی است که به ما خاندان اهل بیت به ارث رسیده است و با مردم این گونه رفتار می کنیم.

بعد محمد بن خالد از حضرت درباره پدرش امام موسی بن جعفر الله سؤال کرد.

امام رضا فرمود: پدرم - موسی بن جعفر - از دنیا رفت.

پس از این سخن امام رضا برای محمد بن خالد طلب آمرزش و مغفرت نمود. »(2) ۲. مسند الرضا عليه ، ج ۱، ص ۳۸ ؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۲۲۷؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۳۲۳؛ بحار، ج ۴۹ ، ص ۲۷۵ . )

مخالفت و بدگویی محمد بن خالد از امام رضا و سؤال او درباره - حیات و ممات - موسی بن جعفر ، نشان از این موضوع است که چه بسا محمد بن خالد به سبب اشاعه اکاذیب فرقه واقفیه در میان مردم فریب عقاید باطل و نادرست آنان را خورده از طریق حق - امامت و ولایت - منحرف شده باشد.

امام رضا به یکی از یاران خود به نام ابراهیم بن ابی محمود فرمود

« ای ابراهیم بن ابی محمود هرگاه دیدی مردم به طرف راست و چپ می روند و هر دسته و گروه و جناحی به راهی میرود، تو از راه ما منحرف نشو و با طریقه ما ملازم باش و از سنت و سیره ما پیروی کن تا گمراه نشوی؛ زیرا هر کس از ما دست بر ندارد و ملازم ما باشد ما با او هستیم و از او جدا نمی شویم هر کس از ما دوری کند، ما از او جدا می شویم». (1) ١. بحار، ج ٢٦ ، ص ۲۳۹ ؛ عيون الاخبار، ج ۱، ص ۳۰۴ .)

در روایت دیگری از فضل بن شاذان از امام رضا نقل شده که فرمود:

در اوضاع و احوال مردم هیچ طایفه و ملتی را که از حیات ملی و اجتماعی برخوردار است نمی یابیم که به زندگی درست ادامه داده و پایدار باشند، مگر این که در اداره امور دین و دنیای آنان رهبر و سرپرستی مداخله داشته و مشکلاتشان را حل و فصل نموده ضروریات مادی و معنوی زندگی آنان از ناحیه او تأمین شده باشد. (2) ۲. بحار، ج ۲۳، ص ۳۲ ؛ عيون الاخبار، ج ۲، ص ۱۰۱ ؛ مسند الرضا ل ، ج ۱، ص ۱۱۰ ، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۹۵ . )