مناظره با جاثلیق رهبر مسیحیان

حسین بن محمد نوفلی میگوید

هنگامی که مأمون امام رضا (ع) را به جلسه گفتگو با صاحبان ادیان دعوت نمود. ما راضی به شرکت آن حضرت نبودیم، ولی حضرت با کمال میل پذیرفت با مداد روز بعد فضل بن سهل آمد و به امام رضا (ع) گفت قربانت گردم پسر عمویت منتظر شماست و همه علما و مدعوین آمده اند. کی تشریف می آورید؟! امام فرمود: شما زودتر بروید و من هم به خواست خدا خواهم آمد.

سپس امام رضا (ع) وضو گرفته و مقداری سویق (نوعی غذای مقوی) میل فرمود و قدری نیز به ما داد. آنگاه همگی خارج شده و نزد مأمون رفتیم مجلس مملو از جمعیت بود مجلسی با شکوه و بی نظیر که با حضور شخص مأمون، دانشمندان ادیان و دانشوران ملل گوناگون از اقصا نقاط جهان رجال و اعیان کشور جلوه خاصی داشت.

 پس از معارفه و سخنان مقدماتی جاثلیق بزرگ دانشمند جهان مسیحیت در عصر مأمون گفت و گوی خویش را با امام رضا (ع) با طرح شبهه ای در مورد دین اسلام آغاز کرد وی گفت شما و همه مسلمین و نیز تمام ما نصاری (۲. نصاری جمع نصرانی و به معنی مسیحی و عیسوی مذهب گفته می شود و منسوب به شهر ناصره موطن حضرت عیسی (ع) بوده است.) نبوت حضرت عیسی و کتاب انجیل را قبول داریم ولی نبوت پیغمبر شما مشکوک است. او را تنها شما قبول دارید. بنابراین نبوت حضرت عیسی قطعی و مسلم و غیر قابل انکار است و نبوت حضرت محمد غیر قطعی و مشکوک است. (۱. عيون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۳۱۸ با اختصار مجموعه آثار کنگره جهانی حضرت رضا (ع)، ص ۳۲۸)

بدون شک عالم نصرانی عصاره تمام مطالعات و تحقیقات دوره عمر خود را در این سؤال خلاصه کرده بود و به نظرش قاطع ترین حجتی بود که در برابر مسلمین اقامه کرده و کوچکترین ایرادی را بر استدلال خویش وارد نمی دانست. شاید هم در آن زمان کسی به غیر از امام رضا (ع) نمی توانست این شبهه قوی را که ظاهری فریبنده نیز داشت جواب گوید.

امام رضا (ع) ضمن چند جمله کوتاه استدلال او را از پایه سست نموده و وی را مبهوت ساخت به طوری که جاثلیق موضوع بحث را به ناحیه دیگر کشاند.

امام رضا (ع) گفت: ما مسلمانان حضرت عیسی و کتاب انجیلی را قبول داریم که امتش را به آمدن پیغمبر آخر الزمان بشارت داده است و . حواریون عیسی به آن اعتراف نموده اند....

یعنی اگر تو حضرت عیسی و انجیل بدون بشارت به پیغمبر آخر الزمان را میخواهی به گردن ما بگذاری ما قبول نداریم و اگر عیسی و انجیل با بشارت میگویی که ما قبول داریم باید به تو بگویم چرا مخالفت پیغمبر و کتاب خود میکنی و به دستورات پیامبری که آنها بشارت داده اند گردن نمی نهی

اصلاً اگر صحت نبوت پیامبر آخر الزمان و قرآن مجید ثابت نباشد نبوت حضرت عیسی و کتابش ثابت نمیشود زیرا که انجیل بعد از حضرت عیسی مدتی مفقود بود نصاری نزد علماء آن زمان رفتند و گفتند: عیسی کشته شد و انجیل مفقود گشت شما که دانشمندان ما هستید از انجیل چه خبر دارید؟ آنها گفتند انجیل در سینه ما موجود است و سپس چهار تن به نامهای آلوقا و مرقابوس و یوحنا و متی که از شاگردان طبقه دوم عیسی بودند نشستند و این انجیلها را با اختلافاتی که مشاهده می شود نوشتند.

 آیا این مطلب را می دانستی؟ جاثلیق گفت این مطلب را تا به حال نمی دانستم و از برکت آگاهی شما نسبت به انجیل، امروز برایم روشن شد. قلبم گواهی می دهد که گفته هایت حق است. (۱. عيون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۳۳۰)

امام رضا (ع) در همان مناظره برای اعتراف گرفتن از عالم مسیحی از مجادله احسن بهره گرفته و به جاثلیق فرمود ای مسیحی به خدا قسم ما به «عیسی» که به محمد ایمان داشت ایمان داریم و نسبت به عیسای شما ایرادی نداریم به جز ضعف و ناتوانی و کمی نماز و روزه اش

 جائلیق از این سخن بر آشفت و گفت به خدا قسم علم خود را ضایع کردی و خود را تضعیف نمودی گمان کردم تو عالم ترین فرد در میان مسلمانان هستی حضرت فرمود مگر چه طور شده است که این چنین بر آشفتی؟! او گفت میگویی عیسی کم روزه میگرفت و کم نماز میخواند و حال آنکه عیسی حتی یک روز را بدون روزه سپری نکرد و حتی یک شب را بدون عبادت نخوابید او همیشه روزها روزه بود و شبها شب زنده دار

امام رضا (ع) فرمود برای تقرب به چه کسی روزه میگرفت و نماز می خواند؟! در اینجا بود که جاثلیق رهبر مسیحیان از سخن گفتن بازمانده و ساکت شد.

امام رضا (ع) در ادامه مناظره گفت ای پیشوای مسیحیان می خواهم از تو سؤالی بپرسم؟ جاثلیق گفت بپرس اگر جوابش را بدانم پاسخ خواهم گفت. امام هشتم پرسید چرا منکر هستی که عیسی به اجازه خدا مرده ها را زنده میکرد؟ جاثلیق گفت برای این که کسی که مرده ها را زنده کند و نابینا و اشخاص مبتلا به بیماریهای درمان ناپذیر را شفا دهد خداست و شایسته پرستش میباشد.

امام رضا فرمود: يسع نیز کارهایی نظیر کارهای عیسی انجام می داد، بر روی آب راه میرفت مرده زنده میکرد نابینا و مبتلا به پیسی را شفا می داد ولی امتش او را خدا ندانسته و کسی او را نپرستید؛ «حزقیل» پیامبر نیز مثل عیسی بن مریم مرده زنده کرد سی و پنج هزار نفر را بعد از گذشت مدتها از مرگشان زنده نمود. (۱. عيون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۳۲۲، با اختصار.)

ص109