رهنمودهای ازدواج
(الف) شرایط خواستگاری
امام رضا (ع) برای دوستاران و شیعیان خود در مشکلات و بحرانهای زندگی رهنمودهای راهگشائی داشت حسین بن بشار واسطی میگوید به حضرت رضا (ع) نامه ای نوشتم و اظهار داشتم که یکی از بستگانم از دخترم خواستگاری نموده است او جوانی تند خو و بد اخلاق است آیا با او وصلت کردن را صلاح میدانید؟ حضرت در پاسخ فرمود:
لا تُزَوِّجْهُ إِنْ كَانَ سَيتُى الْخُلْقِ؛
اگر بد اخلاق است با او وصلت نکن». (۲. مكارم الاخلاق، ص ۲۰۳)
ب همسر شایسته
همچنین آن بزرگوار برای جوانان در مورد انتخاب همسر رهنمودهایی ارائه میفرمود: صفوان بن یحیی می گوید: امام رضا (ع) در مورد انتخاب همسر صالح و ره آورد مثبت این انتخاب چنین فرمود:
هیچ بهره ای برای یک مرد در این دنیا بهتر از همسر صالح سراغ ندارم هنگامی که او را میبیند شادمان شود و هرگاه از نظر او غائب شد ناموس و اموال او را پاس بدارد یعنی خود را از دید نامحرمان و اموال شوهرش را از گزند حوادث محافظت نماید. (۱. کافی، ج ۵، ص ۳۲۷)
ج) آرایش زن و مرد
حسن بن جهم میگوید حضرت امام رضا (ع) را دیدم که خضاب کرده بود و ظاهری آراسته داشت عرض کردم: خضاب کرده اید؟! فرمود: بله مرتب بودن و آراستگی ظاهر یک مرد موجب پاسداری از عفت همسرش میگردد. اگر ظاهر یک مرد نامرتب و ژولیده باشد همسرش ممکن است عفت و ناموس خود را از دست بدهد. سپس فرمود: آیا تو دوست داری همسرت را نامرتب و ژولیده ببینی؟! گفتم نه. فرمود همسرت نیز مانند توست دلش میخواهد شوهری آراسته، منظم و پاکیزه داشته باشد. (۲. وسال الشيعه، ج ۱۴، ص ۱۸۳)
امام در سخن دیگری فرمود: زنان بنی اسرائیل بدان جهت از طریق عفت خارج شدند و ناموس خود را به حراج گذاشتند که مردان آنان به مرتب بودن و زیبائی و آرایش ظاهری اهمیت نمی دادند. (۳. بحار الانوار، ج ۷۶، ص ۱۰۲)
ص55