امام رضا علیه السلام وحديث سلسله الذهب
در کتاب تاریخ نیشابور آمده است:
در سفر حضرت رضا علیه السلام به خراسان کجاوه ی امام وارد نیشابور شد و در حال عبور از بازار بود که دو نفر از راویان احادیث به نامهای ابوذرعه) و (محمد بن اسلم طوسی جلو آمدند و به امام عرض کردند:
ای امام و فرزند امامان ای سلاله پاک فاطمه زهرا و ای چکیده پرثمر نبوت به حق پدران گرامیت صورت مبارک و پرنور خود را به ما بنمایان و حدیثی از جد بزرگوارت را برای ما بفرما
امام دستور داد کجاوه را متوقف کنند. سپس سایبان را کنار زد و چشم مسلمانان به جمال نورانیش منور شد.
مردم همه روی پا ایستادند صدای گریه از هر سو بلند شد و اشک شوق از دیده ها فرو ریخت
گروهی خود را به خاک می افکندند عده ای افسار مرکبش را بوسه می زدند یا گردن میکشیدند تا صورت مبارک امام را ببینند.
ازدحام و غوغا تا ظهر طول کشید و مردم همچون سیل اشک می ریختند تا سرانجام بزرگان قوم فریاد زدند
ای مردم گوش فرا دهید و فرزند رسول خدا را آزار ندهید که این کار آزار رسول خداست.
مردم ساکت شدند و بیست و چهار هزار قلم و دوات آماده شد تا حدیث امام را بنویسند. این حدیث شریف بعدها به حديث سلسلة الذهب) (سلسله ی طلا) معروف شد؛ چون راویان آن حدیث همه از معصومین (رسول خدا و ائمه ) و جبرئیل علیهم السلام هستند.
بوزرعه و محمد بن اسلم نیز مأمور شدند تا حدیث را برای افرادی که صدای امام را نمیشنیدند با صدای بلند تکرار
کنند.
امام رضا علیه السلام این چنین آغاز کرد
پدرم موسی بن جعفر الکاظم برای من روایت کرد از قول پدرش جعفر بن محمد الصادق از قول پدرش محمد بن الباقر از قول پدرش علی بن الحسین زین العابدین از قول پدرش حسین بن علی که در سرزمین کربلا شهید شد از قول پدرش امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب که در کوفه شهید شد از قول برادر و پسر عمویش محمد رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم از قول جبرئیل، که خداوند فرمود:
كلمه لا اله الا الله حصنى فمن قالها دخل حصنى و من دخل حصني امن من عذابي
کلمه توحيد (لا اله الا الله دژ و حصار محکم من است. هر کس آن را بگوید داخل حصار من شده و هر کس داخل قلعه و حصار من شود از عذاب من در امان است.
سپس حضرت رضا علیه السلام فرمود:
آری خداوند راست فرمود و جبرئیل و رسول خدا و ائمه اظهار عليهم السلام همه راست گفته اند. در این هنگام کجاوه امام به راه افتاد. چه بسا مامورین مأمون، کجاوه را حرکت دادند.
ولی امام اشاره کرد کجاوه را نگه دارند و ندا داد
بشرطها و انا من شروطها
اما در صورتی که به شرطهای آن عمل شود و من یکی از آن شرط ها هستم.)
توضیح اینکه : فرمایش امام به این معنی است که توحید در صورتی مقبول درگاه خداوند است که همراه با پذیرش ولایت اهل بیت باشد.
منابع :
بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۱۲۶، ح ۳ از کشف الغمه، ج 3 ، ص ۱۴۴- ۱۴۵
بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۱۲۳، ح ۴ از عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص