مناظره با عمران صائبی
امام با هر بذ اکبر که عالم زرتشتیان بود سخنی کوتاه گفت و او نیز از جواب عاجز شد.
سپس فرمود:
هر کس سؤالی دارد بپرسد.
عمران صائبی که از علمای زبر دست بود گفت:
من با افراد زیادی در کوفه و بصره بحث کرده ام ولی کسی نتوانسته به من ثابت کند که این جهان خدای واحدی دارد. شما برای من ثابت کنید.
امام با او به مباحثه پرداخت و آن قدر درباره وجود خداوند و صفاتش صحبت کردند که سرانجام عمران گفت:
شهادت می دهم که الله همان گونه است که شما وصف کردید و او را یگانه شمردید و شهادت می دهم که محمد بنده اوست که به دین حق و هدایت از جانب او مبعوث شد.
سپس خود را به خاک انداخت و سجده کرد و مسلمان شد. سایر حضار که دیدند ،عمران با اینکه در مباحثه بسیار قوی بود. مسلمان شده جرأت نکردند چیزی بگویند و همگی از مجلس خارج شدند.
عمران پس از مسلمان شدن
حسن بن محمد نوفلی در ادامه ی روایت می گوید:
آن شب امام علیه السلام عمران را برای شام دعوت کرد.
سپس یک دست لباس و یک مرکب با ده هزار درهم به عمران هدیه کرد و او را سرپرست صدقات بلخ قرار داد مأمون هم ده هزار درهم و فضل بن سهل نیز پول زیادی به او بخشیدند.
از آن پس عمران در دفاع از اسلام با علمای ادیان دیگر بحث می کرد و آنها را شکست می داد.
منابع : بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۱۷۳، ج ۱۲ .
از عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۱۵۴-۱۷۸ .
اخبار و آثار حضرت امام رضا علیه السلام ص ۶۰۰ تا ۶۱۴