راهنمایی حضرت امام رضا درباره شناخت افراد

متأسفانه این گونه افراد ممکن است در ظاهر به صورت دوست و.... در میان مردم جا باز کنند و در باطن نقشه های دشمن را پیاده کنند به این جهت، حضرت امام رضا به همگان سخت هشدار داده اند که همه باید افراد را درست بشناسند و گول ظاهر فریبنده افراد را نخورند به این دو روایت توجه کنید:

 ۱ - حضرت امام رضا از امام سجاد الله روایت کرده اند که فرمود:

اگر شخصی را دیدید که باوقار و خوشرفتار است، در گفتارش به عبادت و پارسائی تظاهر میکند و در حرکاتش فروتنی مینماید تانی کنید ، مبادا شما را بفریبد ، چه بسا کسی که در برابر دنیا و ارتکاب محرمات ناتوان است به خاطر ضعف نیت و پستی و ترسش ، پس دین را دامی برای دنیا قرار میدهد و همواره مردم را با ظاهر آراسته میفریند ، اگر قدرت بر حرامی پیدا کند به آن هجوم می آورد .

و اگر دیدید که او از حرام خودداری میکند باز هم تأنی کنید ، مبادا شما را بفریبد ؛ چرا که خواسته ها و تمایلات خلق متفاوت است ؛ چه بسا کسی که از مال حرام هر چند زیاد باشد دوری میکند ولی خود را به کارهای زشت دیگر وا می دارد ، اگر زشت را هم بیاید به حرام سراغ او می رود و اگر دریافتید که از آن هم دوری میکند باز تانی کنید ، مبادا شما را بفریبد تا میزان عقلش را بنگرید ، چه بسیار کسانی هستند که می توانند همه آن بدیها را ترک کنند اما به عقل متین و استوار رجوع نمیکنند ، لذا آنچه را به خاطر جهل و نادانی اش تباه میسازد بیشتر است از آنچه با عقلش آن را اصلاح می کند.

حال اگر عقلش را متین یافتید باز تانی کنید مبادا شما را بفریبد تا بنگرید : آیا به همراهی هواهایش برخلاف عقلش عمل میکند یا به همراهی عقلش بر خلاف هواهایش عمل میکند و اینکه علاقه اش به ریاستهای باطل چگونه است ؟ و آیا نسبت به آن بی اعتنا هست یا نه؟ چرا که در میان مردم کسانی هستد که خسر الدنيا والآخرتند؛ یعنی دنیا و آخرت هر دو را بر باد میدهند ، دنیا را بخاطر دنیا رها میکنند و می پندارند که لذت ریاست باطل بیش از لذت اموال و نعمتهای مباح و حلال است، لذا همه آنها را رها میکنند به خاطر رسیدن به ریاست باطل .

وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادِ . (سوره بقره، آیه ۲۰۶)

و زمانی که به آنها گفته شود از خدا بترسید غرور و لجاجت آنها را به گناه کشاند ، برای آنها آتش دوزخ کافی است و به جایگاهی است».

پس او همچون شتری که جلو خود را نبیند - یعنی بدون بصیرت - گام بر می دارد و او را اولین باطل به سوی دورترین هدفهای زیانکاری میکشاند و بعد از آنکه طلب کرد آنچه را که قدرت بر آن ندارد پروردگارش او را در طغیانش کشاند، پس او آنچه را خدا حرام ساخته حلال دارد و آنچه را خداوند حلال ساخته حرام دارد و باکی ندارد به آنچه از دینش از دست رود در صورتی که ریاستش که به خاطر آن ، شقی و بدبخت گردیده سالم بماند .

آنها همان کسانی هستند که خدا بر ایشان غضب کرده و مورد لعن خویش قرار داده و بر ایشان عذاب خوارکننده ای آماده ساخته است. ولی مرد مرد کامل و مرد خوب کسی است که هوا و خواسته هایش را تابع امر خدا گردانیده و توانش را در راه خدا بذل نماید، خواری به همراه حق را نزدیکتر به عزت جاوید و همیشگی ببیند از عزت در باطل ، و بداند ضرر و زیان کم دنیا و سختی اندکی را که تحمل میکند او را به نعمت پایدار در سرای جاودان و فناناپذیر میرساند ، ولی سرور و شادمانی فراوان دنیا که بر اثر پیروی هواهای نفسانی بدست آورده او را به عذاب پیوسته ای که هرگز زایل نمیگردد میکشاند. این است مرد واقعی و مرد خوب ، به او بپیوندید و به روش او اقتدا کنید و به وسیله او به سوی پروردگارتان توسل جویید؛ زیرا که دعای او رد نمی گردد و نسبت به خواسته اش ناکام و ناامید نمی شود (جامع أحاديث الشيعة : ۳۱۱٫۷)

دوستان منافق

۲ - حسن بن علی خزاز گوید از حضرت امام رضا شنیدم که فرمود:

در میان کسانی که مودت و دوستی ما اهل بیت را به خود می بندند کسانی هستند که فتنه انگیزی آنان برای شیعیان ما از دجال بیشتر است .

عرض کردم با چه وسیله و از چه راهی ؟

فرمود: با ارادت نشان دادن و دوستی کردن با دشمنان ما و دشمنی کردن با دوستان ما زیرا هرگاه چنین شود حق و باطل آمیخته میگردد و امر مشتبه می شود در نتیجه مؤمن از منافق شناخته نمی شود. (وسائل الشيعة : ۴۴۱٫۱۱)