«هشت» روایت از امام هشتم درباره ثواب زیارت آن حضرت

روایت اول :

شیخ صدوقه به سند خود از حضرت امام رضا روایت کرده است که فرمود:

من زارني على بعد داري، أتيته يوم القيامة في ثلاث مواطن حتى أخلصه من أهوالها : إذا تطايرت الكتب يميناً وشمالاً، وعند الصراط ، ۲ وعند الميزان... (عيون اخبار الرضا : ۲۵۸٫۲، وسائل الشيعة : ٢٣٣٫١٠.)

هر کس مرا با دور بودن مزارم زیارت کند روز قیامت در سه جایگاه به دیدار او می روم و از سختی ها و وحشت ها او را می رهانم (یکی) هنگامی که پرونده ها را به دست راست یا چپ آنان میدهند، (دوم) هنگامی که میخواهند از صراط عبور کنند، (سوم) در کنار میزان و هنگام سنجش اعمال.

روایت دوم

شخصی از اهل خراسان به حضرت امام رضا عرض کرد: ای فرزند رسول خدا؛ در خواب ، رسول خدا را زیارت کردم؛ گویا به من فرمود:

چه حالی خواهید داشت هنگامی که پاره تن من در سرزمین شما دفن شود . امانت من به شما سپرده شود و ستاره من در زمین شما پنهان گردد ؟

حضرت امام رضا فرمود:

أنا المدفون في أرضكم، وأنا بضعة نبيكم، فأنا الوديعة والنجم. ألا ومن زارني وهو يعرف ما أوجب الله تبارك وتعالى من حقي وطاعتي فأنا وآبائي شفعاؤه يوم القيامة، ومن كنا شفعانه نجى ولو كان عليه مثل وزر الثقلين الجن والإنس .

منم آن دفن شونده در سرزمین شما و پاره تن پیامبرتان ، و منم آن امانت و آن ستاره

آگاه باشید که هر کس مرا زیارت کند در حالی که حقی را که خدا برای من واجب نموده بشناسد و به طاعت من ملتزم باشد من و پدرانم شفیعان او در روز قیامت خواهیم بود و هر کس ما شفیع او باشیم اهل نجات و رستگاری خواهد بود؛ گرچه گناهانی مانند گناهان جن و انس بر عهده او باشد.

سپس فرمود : پدرم از جدم و او از پدرانش روایت کرده است که رسول خدا ﷺ فرمود : کسی که مرا در خواب زیارت کند در واقع مرا زیارت کرده است؛ زیرا هرگز شیطان به صورت من یا یکی از اوصیاء و جانشینان من و یا به صورت یکی شیعیان ایشان هرگز ظاهر نمیگردد و بدون تردید رؤیای صادقه جزئی از هفتاد جزء از نبوت است . (عیون اخبار الرضاء : ۲۶۰٫۲ ، بحار الأنوار : ۳۲٫۱۰۲، وسائل الشيعة : ۴۳۶٫۱۰)

روایت سوم:

على بن حسن بن فضال از پدرش روایت کرده است که گفت : از حضرت علی بن موسى الرضا شنیدم که فرمود:

أنا مقتول ومسموم ومدفون بأرض غربة، أعلم ذلك بعهد عهده إلي أبي. عن أبيه، عن آبائه، عن علي بن أبي طالب ، عن رسول الله . ألا فمن زارني في غربتي كنت أنا وآبائي شفعاءه يوم القيامة، ومن كنا شفعانه نجى ولو كان عليه مثل وزر الثقلين ... (عیون اخبار الرضا ب : ۲۶۶٫۲، بحار الأنوار : ۳۴٫۱۰۲)

من کشته و مسموم میشوم و در سرزمین غربت دفن می گردم و آن را می دانم به عهدی که پدرم از پدرش از پدرانش از علی بن ابی طالب ، از رسول خدا به من سپرده است.

آگاه باشید و بدانید که هر کس مرا در غربتم زیارت کند من و پدرانم شفیع او در روز قیامت خواهیم بود و هر کس ما شفیع او باشیم نجات یابد ؛ گرچه مانند گناه جن و انس بر او باشد.

روایت چهارم

اباصلت هروی گفت: نزد حضرت امام رضا بودم گروهی از اهل قم شرفیاب شدند و سلام کردند و امام به آنها پاسخ داد و نزدیک خود نشانید و به آنها فرمود:

مرحباً بكم وأهلاً فأنتم شيعتنا حقاً ، وسيأتي عليكم يوم تزوروني فيه تربتي بطوس .

ألا فمن زارني وهو على غسل خرج من ذنوبه كيوم ولدته أمه (عيون اخبار الرضا : ۲۶۴٫۲، وسائل الشيعة : ۴۴۶٫۱۰)

مرحبا، خوش آمدید شما به راستی از شیعیان ما هستید و روزی می رسد که شما در آن روز قبر مرا در طوس زیارت می کنید.

بدانید هر کس در حالی که غسل کرده باشد مرا زیارت کند از گناهانش خارج شود مانند روزی که مادرش او را به دنیا آورده است.

روایت پنجم

بزنطی روایت کرده است : حضرت علی بن موسی الرضا در نامه مبارکش که آن را قرائت کردم مرقوم فرموده بودند :

أبلغ شيعتي أن زيارتي تعدل عند الله ألف حجة.

به شیعیانم ابلاغ کن که زیارت من نزد خدا پاداشی معادل هزار حج دارد.

بزنطی گوید: به حضرت جواد الأئمه عرض كردم : ثواب هزار حج دارد؟

فرمود:

بلکه بخدا قسم ثواب هزار هزار یعنی یک میلیون حج دارد برای کسی که با معرفت به حق آن حضرت ، او را زیارت کند . (وسائل الشيعة : ۴۴۴٫۱۰، بحار الأنوار : ۳۳٫۱۰۲.)

روایت ششم :

عبد السلام بن صالح گوید از حضرت امام رضا شنیدم که فرمود:

إني سأقتل بالسم مظلوماً وأقبر إلى جنب هارون الرشيد ويجعل الله عز وجل تربتي مختلف شيعتي وأهل محبتي، فمن زارني في غربتي وجبت له زيارتي يوم القيامة .

والذي أكرم محمداً بالنبوة واصطفاه على جميع الخليقة لا يصلي أحد منكم عند قبري إلا استحق المغفرة من الله عز وجل يوم يلقاه .

والذي أكرمنا بعد محمد بالإمامة، وخصنا بالوصية، إن زوار قبري أكرم الوفود على الله عزّ وجلّ يوم القيامة ، وما من مؤمن يزورني فتصيب وجهه قطرة من الماء إلا حرم الله جسده على النار .(وسائل الشيعة : ۲۳۹٫۱۰، بحار الأنوار : ۳۶٫۱۰۲)

همانا من به زودی با زهر جفا مظلومانه کشته میشوم و در کنار قبر هارون دفن می شوم و خداوند مرقد مرا محل رفت و آمد شیعیان و دوستانم قرار می دهد، هر کس مرا در غربت زیارت کند بر من واجب میشود که او را در قیامت زیارت کنم. سوگند به آنکه محمد را به نبوت گرامی داشته و او را بر همه آفریدگان برگزیده هیچ یک از شما کنار قبر من نماز نمیگزارد مگر آنکه سزاوار آمرزش پروردگار میشود روزی که او را ملاقات کند.

 و سوگند به آنکه بعد از حضرت محمد ﷺ ما را به امامت گرامی داشته و به وصایت مخصوص گردانیده که زائرین قبر من گرامی ترین کسانی هستند که روز قیامت بر خداوند تبارک و تعالی وارد میشوند و هیچ مؤمنی نیست که مرا زیارت کند در حالی که قطره آبی بر چهره او اصابت کرده باشد مگر آنکه خداوند جسم او را بر آتش دوزخ حرام گرداند.

روایت هفتم:

عبد السلام بن صالح هروی از حضرت امام رضا روایت کرده است که آن حضرت داخل جایگاهی شد در سرای حمید بن قحطبه که قبر هارون بود، سپس فرمود:

هذه تربتي وفيها أدفن، وسيجعل الله هذا المكان مختلف شيعتي وأهل محبتي ، والله لا يزورني منهم زائر ، ولا يسلّم علي منهم مسلم إلا وجب له غفران الله ورحمته بشفاعتنا أهل البيت .

اینجا محل قبر من است و در اینجا دفن میشوم و خداوند به زودی این مکان را محل رفت و آمد شیعیان و دوستانم قرار میدهد و به خدا سوگند ؛ زائری از آنان مرا زیارت نکند و سلام کننده ای از آنان بر من سلام نکند مگر آن که برای او آمرزش خداوند و رحمت او به شفاعت ما اهل بیت واجب گردد.

سپس رو به قبله ایستاد و چند رکعت نماز بجای آورد و دعاهایی خواند و چون فارغ گشت، سجده ای طولانی نمود که شمردم پانصد تسبیح در آن گفت و سپس بازگشت . (وسائل الشيعة : ۴۳۹٫۱۰ و ۱۰۷۳٫۴، بحار الأنوار : ۱۹۸٫۸۶)

روایت هشتم :

یاسر خادم گوید: حضرت علی بن موسی الرضا الله فرمودند :

لا تشد الرحال إلى شيء من القبور إلا إلى قبورنا. ألا وإني مقتول بالسم ظلماً ومدفون في موضع غربة، فمن شد رحله إلى زيارتي استجيب دعاؤه وغفر له ذنوبه .. ( وسائل الشيعة : ۴۴۱٫۱۰، بحار الأنوار : ۳۶٫۱۰۲)

بار سفر مبندید به سوی قبری از قبرها مگر قبور ما بدانید که من مظلومانه با زهر جفا کشته میشوم و در محل غربت مدفون میگردم هر کس برای زیارت من بار سفر بندد دعایش مستجاب و گناهانش آمرزیده شود.

در روایاتی که درباره ثواب زیارت حضرت امام رضا و یا سایر اهل بیت - نقل شده از نظر مقدار و کیفیت ثواب تفاوتهایی دیده میشود. برای حل شدن اختلافی که از این نظر در روایات وجود دارد به این نکته توجه نمایید:

 همان گونه که گفتیم مردم از سراسر عالم به زیارت حضرت على بن موسى الرضا می شتابند که از نظر فرهنگ و آداب ظاهری و نیز جهات روحی و معنوی تفاوت های فراوانی با یکدیگر دارند و این در چگونگی زیارت افراد تأثیر بسیاری دارد.

 بدیهی است همانگونه که در کیفیت زیارت زوار تفاوتهای زیادی وجود دارد در ثواب آنها نیز باید تفاوتهای فراوان وجود داشته باشد. بدیهی است هر کس از نظر اخلاق ، رفتار و عقیده به حضرت امام رضا نزدیکتر باشد، از ثواب بیشتری برخوردار است . 

بنابراین، اختلاف در روایاتی که بیان کننده مقدار ثواب زائرین وجود دارد، به خاطر تفاوتی است که زائرین گرامی در مراحل روحی و چگونگی زیارتی که انجام می دهند، دارند .