نشانه افراد پست
سُئِلَ الرِّضا(ع) عَنِ السُّفْلَةِ فَقَالَ: مَنْ كَانَ لَهُ شَيْءٌ يُلْهِبِهِ عَنِ اللَّهِ : (۲. تحف العقول، ص ۴۴۲)
از امام رضا (ع) سوال شد پست ترین انسان کیست؟
فرمود: آن که در وجودش مانعی هست که او را از یاد خدا باز می دارد. (۳. همان)
مراحل معرفت
إِنَّ الْإِيمَانَ مِنَ الْإِسْلامِ بِدَرَجَةٍ، وَ التَّقْوى أَفْضَلُ مِنْ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ لَمْ يُعْطَ بَنُوا آدَمَ أَفْضَلَ مِنَ الْيَقِينِ؛
ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان است و به فرزند آدم چیزی بالاتر از یقین داده نشده است. (۴.همان)
سلاح پیامبران
عَلَيْكُمْ بِسِلاحِ الْأَنْبِيَاءِ فَقِيلَ: وَمَا سِلَاحِ الْأَنْبِيَاءِ؟ قَالَ: الدُّعَاءُ؛
حضرت رضا (ع) همیشه به اصحاب خود میفرمود: بر شما باد اسلحه پیامبران گفته شد اسلحه پیامبران چیست؟ فرمود: دعا. (۵. مكارم الاخلاق،ص ۲۷۰)
فوائد سکوت
إِنَّ مِنْ عَلاماتِ الْفِقْهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ، وَ الصَّمْتُ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِكْمَةِ إِنَّ الصَّمْتَ يَكْسِبُ الْمُحَبَةَ، إِنَّهُ دَليلٌ عَلَى كُلِّ خَيْرٍ:
از نشانه های دین فهمی حلم و علم است و خاموشی دری از درهای حکمت است خاموشی و سکوت دوستی آور و راهنمای هر کار خیری است. (۱. مستدرک الوسائل، ج ۹، ص ۱۶)
راه نجات در زمان فتنه
يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَكُونُ الْعَافِيةُ عَشْرَةَ أَجْزَاء: تَسْعَةٌ مِنْهَا فِي اعْتِزَالِ النَّاسِ وَ وَاحِدَةٌ فِي الصَّمْتِ
زمانی بر مردم خواهد آمد که در آن عافیت ده جزء است که نه جزء در کناره گیری از مردم و یک جزء آن در خاموشی است. (۲. وسائل الشيعه، ج ۱۲، ص ۱۸۵ )
بدترین مردم
إِنَّ شَرَّ النَّاسِ مَنْ مَنَعَ رِفْدَهُ وَأَكَلَ وَحْدَهُ وَ جَلَدَ عَبْدَهُ:
به راستی که بدترین مردم کسی است که یاری اش را از مردم باز دارد، تنها بخورد زیر دستش را بیازارد. (۳. بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۳۴۱)
حکمت های چهارگانه
لَيْسَ لِبَحْيِلٍ رَاحَةٌ، وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ وَ لَا لِمُلُوبٍ وَفَاءٌ وَ لَا لِكَذُوبٍ مُرُوَّةٌ
بخیل را آسایش نیست و حسود را خوشی و لذتی نیست و زمامداران ستمگر را وفایی نیست و دروغگو را مروت و مردانگی نیست. (۴. تحف العقول، ص ۴۵۰)
چهار رکن ایمان
الإِيمَانُ أَرْبَعَةُ أَرْكَانِ: التَّوَكُلُّ عَلَى اللهِ، وَ الرِّضا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَالتَسْلِيمِ لِأَمْرِ اللَّهِ، وَ التَّفْوِيضُ إِلَى اللهِ؛
ایمان چهار رکن دارد
۱- توکل بر خدا
2-رضا به قضای خدا
۳- تسلیم به امر خدا
4- واگذاشتن کار به خدا (۱. قرب الاسناد، ص۱۵۵. تحف العقول، ص ۴۴۵)
بندگان برگزیده
سُئِلَ عليه السلام عَنْ خَيَارِ الْعِبَادِ؟ فَقَالَ (ع):
الَّذِينَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا، وَ إِذَا أَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا وَ إِذَا أُعْطُوا شَكَرُوا، وَإِذَا ابْتَلُوا صَبَرُوا، وَإِذَا غَضَبُوا عَفَوا
از امام رضا (ع) درباره ویژگیهای بهترین بندگان سوال شد.
فرمود آنان که هر گاه نیکی کنند خوشحال شوند و هر گاه بدی کنند آمرزش خواهند و هر گاه عطا شوند شکر گزارند و هر گاه بلا بینند صبر کنند و هر گاه خشمگین شوند عفو پیشه کنند. (۲. فقه الرضا (ع)، ص ۳۵۴)
دست تقدیر
إذا أَرَادَ اللَّهُ أَمْرَاً سَلَبَ الْعِبَادَ عُقُولُهُمْ فَأَنْفَذَ أَمْرَهُ وَتَمَّتْ إِرَادَتُهُ
هرگاه خداوند امری را اراده کند عقل بندگان از کار می افتد در آن هنگام امر خدا اجرا شده و اراده اش انجام می پذیرد. (۳. همان، ص ۳۳۶)
شیوه برخورد با چهار گروه
اصْحَبِ السُّطَانَ بِالْحَذَرِ، وِ الصَّدِيقَ بِالتَّواضعِ وَ الْعَدُوَّ بِالتَّحَرُّزِ وَ الْعَامَّةَ بالبشر:
با سلطان و زمامدار با ترس با دوست با فروتنی و ادب با دشمن با احتیاط و با عموم مردم با روی خوش و سیمانی گشاده برخورد نما! (۴. همان، ص ۳۵۶)
شایسته اعتماد
خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلا تَرْجُوهُ لِشَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ: مَنْ لَمْ تَعْرِفِ الْوَثَاقَةَ فِي أُرُومَتِهِ وَ الْكَرَمَ فِي طِبَاعِهِ، وَ الرَّضَانَةَ فِي خُلْقِهِ، وَ النَّبْلَ فِي نَفْسِهِ وَ الْمَخَافَةَ لِرَبِّهِ
پنج چیز است که در هر کس نباشد امید چیزی از دنیا و آخرت به او نداشته باش
۱- کسی که در نهادش اعتماد نبینی
۲- کسی که در سرشتش کرم نیابی
3-کسی که در آفرینش او صلابت و استواری نبینی
۴- کسی که در نفسش نجابت و فضیلت نباشد.
۵ - کسی که از خدایش ترسناک نباشد. (۱. تحف العقول، ص ۴۴۶)
شرایط دوستی آل محمد
لا تَدْعُوا الْعَمَلَ الصَّالِحَ وَ الْاِجْتِهَادَ فِي الْعِبَادَةِ اِتِّكَالاً عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ (ص) لا تَدْعُوا حُبَّ آلِ مُحَمَّدٍ (ص) وَالتَّسْلِيمَ لِأَمْرِهِمْ إِتَّكَالاً عَلَى الْعِبَادَةِ فَإِنَّهُ لَا يُقْبَلُ أَحَدُهُمَا دُونَ الْآخَرَ؛
مبادا اعمال نیک و تلاش در راه کسب کمالات را به اتکای دوستی آل محمد (ص) رها کنید مبادا دوستی آل محمد (ص) را به اتکای اعمال صالح از دست بدهید زیرا هیچ کدام از این دو به تنهایی پذیرفته نمی شود. (۲. فقه الرضا(ع)، ص ۳۳۸)
ص96