معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > امامت > امامان معصوم > امام علی (عليه السلام) > فضايل امام علی
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > امامت > امامان معصوم > امام علی (عليه السلام) > پيشگويی شهادت امام (عليه السلام)

اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: من برخاستم و گفتم: ای رسول خدا! با فضيلت ترين کار در اين ماه چيست؟ حضرت رسول صلّی الله عليه و آله فرمودند: ای ابا الحسن! بهترين اعمال در اين ماه، پرهيز از محرّمات الهی است، و سپس گريه کردند. عرض کردم: ای رسول الله! چرا گريه می‌کنيد؟ حضرت رسول صلّی الله عليه و آله فرمودند: ای علی! به خاطر آن عملی که در اين ماه نسبت به تو انجام خواهد شد گريه می‌کنم، گويا تو را می‌بينم که مشغول نماز هستی و بدبخت ترين افراد بشر(در گذشته و آينده)، برادر کسی که ناقه ثمود را از پا درآورد، ضربه ای بر فرق سرت فرود می‌آورد و محاسنت را با خون خضاب می‌کند. اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: عرض کردم: ای رسول خدا! در اين حال دينم سالم است؟ پيامبر صلّی الله عليه و آله فرمودند: بله دينت سالم است. سپس فرمودند: ای علی! هر کس تو را به قتل رساند مرا به قتل رسانده است، و هر کس از تو بغض داشته باشد، از من بغض دارد، و هر کس به تو ناسزا گويد، به من ناسزا گفته است، زيرا تو از من و مانند خودم هستی، روح تو از روح من و گِل تو از گِل من است؛ خداوند تبارک و تعالی من و تو را آفريد و من و تو را برگزيد و مرا برای نبوّت انتخاب کرد و تو را برای امامت؛ پس هر کس امامت تو را انکار کند، پيامبری مرا انکار کرده است. ای علی! تو جانشين من و پدر نوه‌های من و داماد من هستی؛ تو در زمان حيات من و بعد از مرگ من، جانشين من بر امّتم هستی؛ امر تو، امر من و نهی تو، نهی من است؛ قسم به کسی که مرا به پيامبری برگزيد و مرا بهترين آفريده‌ها قرار داد، تو حجّت خدا بر مردم و امانت دار اسرار او و جانشين او بر بندگانش هستی.

حسن بن علی بن فضال می‌گويد: امام رضا عليه السّلام از پدران بزرگوارشان عليهم السّلام از اميرالمؤمنين عليه السّلام نقل فرمودند که روزی پيامبر اکرم صلّی الله عليه و آله سخنرانی کردند و فرمودند: ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما رو کرده است، ماهی که نزد خدا از تمام ماه‌ها برتر است و روزهايش بهترين روزها و شب هايش بهترين شب‌ها و ساعاتش بهترين ساعات است و در آن ماه به مهمانی خدا دعوت شده ايد و اهل کرامت خدا می‌باشيد، نفس هايتان در اين ماه تسبيح و خوابتان عبادت است و اعمالتان در اين ماه مورد قبول و دعايتان مستجاب است؛ پس با نیّت‌های درست و قلب‌های پاک از خدا بخواهيد که شما را به روزه گرفتن و تلاوت آيات قرآن موفّق نمايد، زيرا بدبخت کسی است که در اين ماه بزرگ، از آمرزش خداوند محروم شود؛ با گرسنگی و تشنگی در اين ماه، گرسنگی و تشنگی قيامت را به ياد آوريد؛ به فقراء صدقه بدهيد، بزرگان خود را احترام کنيد، به اطفال خود مهربانی کنيد، با خويشان خود ارتباط برقرار کنيد، زبان هايتان و چشم هايتان را از نگاه کردن به حرام حفظ کنيد، و گوش هايتان را از شنيدن حرام ببنديد، به يتيمان مهربانی کنيد تا بر يتيمان شما مهربانی کنند، از گناهانتان به درگاه خداوند توبه کنيد و در اوقات نماز دست به دعا برداريد، زيرا آن اوقات بهترين ساعات است، و خداوند در آن ساعات با نظر رحمت به بندگان خود می‌نگرد؛ هر گاه با او مناجات کنند، جواب می‌دهد، هرگاه او را صدا کنند پاسخ می‌دهد و هرگاه از او درخواستی کنند، دعايشان را مستجاب می‌گرداند. ای مردم! جان‌های شما در گرو اعمال شماست، با استغفار آن‌ها را آزاد کنيد، پشت هايتان از گناهان سنگين شده است، آن‌ها را با سجده‌های طولانی سبک کنيد، و بدانيد که خداوند متعال به عزّت خويش قسم خورده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را در قيامت، که همه برای خداوند جهانيان بر می‌خيزند، عذاب نکند و با آتش نترساند. ای مردم! هر کس در اين ماه، يک روزه دار مؤمن را افطاری دهد، خداوند، ثواب آزاد سازی يک برده را به او می‌دهد و گناهان گذشته‌اش را می‌بخشد. مردم گفتند: ای رسول خدا! همه ما نمی‌توانيم اين کار را انجام دهيم. حضرت رسول صلّی الله عليه و آله فرمودند: آتش را از خود دور کنيد حتی با تکّه ای از يک خرما يا يک جرعه آب (که افطاری می‌دهيد). ای مردم! هر کس در اين ماه، خوش اخلاق باشد، در روزی که قدم‌ها روی صراط، لرزان است، او از آنجا به سلامت خواهد گذشت؛ و هر کس در اين ماه بر برده هايش آسان بگيرد، خداوند در حسابرسی بر او آسان خواهد گرفت؛ و هر کس در اين ماه به ديگران بدی نکند، در روزی که به ملاقات خدا می‌رود، خداوند غضبش را از او دور می‌کند؛ و هر کس در اين ماه، يتيمی را اکرام کند، در روزی که به ملاقات خداوند می‌رود، خداوند نيز او را اکرام خواهد کرد؛ و هر کس در اين ماه صله رحم کند، در روزی که خداوند را ملاقات می‌کند، به رحمت خدا متصل می‌شود؛ و هر کس در اين ماه قطع رحم کند، خداوند رحمتش را از او قطع خواهد کرد؛ و هر کس در اين ماه يک نماز مستحبّی بخواند، قطعاً خداوند آتش را از او دور می‌کند؛ و هر کس در اين ماه واجبی را انجام دهد، خداوند ثواب انجام هفتاد فريضه در ماه‌های ديگر را به او می‌دهد، و هر کس در اين ماه بر من (محمد صلّی الله عليه و آله) بسيار صلوات فرستد، ترازوی عمل در روزی که ترازوها سبک است، سنگين خواهد بود؛ و هر کس در اين ماه آيه ای از قرآن بخواند، به او پاداش ختم قرآن در ماه‌های ديگر داده می‌شود. ای مردم! درهای بهشت د راين ماه باز است، از خداوند بخواهيد که آن‌ها را بر شما نبندد. درهای جهنّم بر شما بسته است، از خداوند بخواهيد که آن‌ها را بر شما باز نکند. و شياطين در اين ماه دربند هستند، از خداوند بخواهيد که آنان را بر شما مسلّط نکنند. اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: من برخاستم و گفتم: ای رسول خدا! با فضيلت ترين کار در اين ماه چيست؟ حضرت رسول صلّی الله عليه و آله فرمودند: ای ابا الحسن! بهترين اعمال در اين ماه، پرهيز از محرّمات الهی است، و سپس گريه کردند. عرض کردم: ای رسول الله! چرا گريه می‌کنيد؟ حضرت رسول صلّی الله عليه و آله فرمودند: ای علی! به خاطر آن عملی که در اين ماه نسبت به تو انجام خواهد شد گريه می‌کنم، گويا تو را می‌بينم که مشغول نماز هستی و بدبخت ترين افراد بشر(در گذشته و آينده)، برادر کسی که ناقه ثمود را از پا درآورد، ضربه ای بر فرق سرت فرود می‌آورد و محاسنت را با خون خضاب می‌کند. اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: عرض کردم: ای رسول خدا! در اين حال دينم سالم است؟ پيامبر صلّی الله عليه و آله فرمودند: بله دينت سالم است. سپس فرمودند: ای علی! هر کس تو را به قتل رساند مرا به قتل رسانده است، و هر کس از تو بغض داشته باشد، از من بغض دارد، و هر کس به تو ناسزا گويد، به من ناسزا گفته است، زيرا تو از من و مانند خودم هستی، روح تو از روح من و گِل تو از گِل من است؛ خداوند تبارک و تعالی من و تو را آفريد و من و تو را برگزيد و مرا برای نبوّت انتخاب کرد و تو را برای امامت؛ پس هر کس امامت تو را انکار کند، پيامبری مرا انکار کرده است. ای علی! تو جانشين من و پدر نوه‌های من و داماد من هستی؛ تو در زمان حيات من و بعد از مرگ من، جانشين من بر امّتم هستی؛ امر تو، امر من و نهی تو، نهی من است؛ قسم به کسی که مرا به پيامبری برگزيد و مرا بهترين آفريده‌ها قرار داد، تو حجّت خدا بر مردم و امانت دار اسرار او و جانشين او بر بندگانش هستی.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَکْرِ بْنِ النَّقَّاشِ وَ أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْمُعَاذِیُّ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ الْمُکَتِّبُ قَالُوا حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ الْهَمْدَانِیُّ مَوْلَی بَنِی هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا ع عَنْ أَبِيهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ الْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ زَیْنِ الْعَابِدِينَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِيهِ سَیِّدِ الشُّهَدَاءِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ سَیِّدِ الْوَصِیِّينَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ‏ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص خَطَبَنَا ذَاتَ یَوْمٍ فَقَالَ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ وَ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِيمِ وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِيهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَی فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِينِکُمْ وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا یَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَی أَیْتَامِ النَّاسِ کَمَا یُتَحَنَّنُ عَلَی أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ ارْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلَوَاتِکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ یَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَی عِبَادِهِ یُجِيبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ یُلَبِّيهِمْ‏ إِذَا نَادَوْهُ وَ یَسْتَجِيبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لَا یُعَذِّبَ الْمُصَلِّينَ وَ السَّاجِدِينَ وَ أَنْ لَا یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ‏ أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا الشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِهِ فَقِيلَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ لَیْسَ کُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَی ذَلِکَ فَقَالَ ص اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَی الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذَا الشَّهْرِ عَمَّا مَلَکَتْ یَمِينُهُ خَفَّفَ اللَّهُ عَلَیْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ کَفَّ فِيهِ شَرَّهُ کفف [کَفَ‏] اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ أَکْرَمَ فِيهِ یَتِيماً أَکْرَمَهُ اللَّهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِيهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِيهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِيهِ بِصَلَاةٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّی فِيهِ فَرْضاً کَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّی سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِ وَ مَنْ أَکْثَرَ فِيهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِيزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِينُ وَ مَنْ تَلَا فِيهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُغَلِّقَهَا عَلَیْکُمْ وَ أَبْوَابَ النِّيرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُفَتِّحَهَا عَلَیْکُمْ وَ الشَّیَاطِينَ‏ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا یُسَلِّطَهَا عَلَیْکُمْ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ فَقَالَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ بَکَی فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا یُبْکِيکَ فَقَالَ یَا عَلِیُّ أَبْکِی لِمَا یُسْتَحَلُّ مِنْکَ فِی هَذَا الشَّهْرِ کَأَنِّی بِکَ وَ أَنْتَ تُصَلِّی لِرَبِّکَ وَ قَدِ انْبَعَثَ أَشْقَی الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ شَقِيقُ عَاقِرِ نَاقَةِ ثَمُودَ فَضَرَبَکَ ضَرْبَةً عَلَی قَرْنِکَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْیَتَکَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ ذَلِکَ فِی سَلَامَةٍ مِنْ دِينِی فَقَالَ ص فِی سَلَامَةٍ مِنْ دِينِکَ ثُمَّ قَالَ یَا عَلِیُّ مَنْ قَتَلَکَ فَقَدْ قَتَلَنِی وَ مَنْ أَبْغَضَکَ فَقَدْ أَبْغَضَنِی وَ مَنْ سَبَّکَ فَقَدْ سَبَّنِی لِأَنَّکَ مِنِّی کَنَفْسِی رُوحُکَ مِنْ رُوحِی وَ طِينَتُکَ مِنْ طِينَتِی إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَنِی وَ إِیَّاکَ وَ اصْطَفَانِی وَ إِیَّاکَ وَ اخْتَارَنِی لِلنُّبُوَّةِ وَ اخْتَارَکَ لِلْإِمَامَةِ فَمَنْ أَنْکَرَ إِمَامَتَکَ فَقَدْ أَنْکَرَ نُبُوَّتِی یَا عَلِیُّ أَنْتَ وَصِیِّی وَ أَبُو وُلْدِی وَ زَوْجُ ابْنَتِی وَ خَلِيفَتِی عَلَی أُمَّتِی فِی حَیَاتِی وَ بَعْدَ مَوْتِی أَمْرُکَ أَمْرِی وَ نَهْیُکَ نَهْیِی أُقْسِمُ بِالَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّةِ وَ جَعَلَنِی خَیْرَ الْبَرِیَّةِ إِنَّکَ لَحُجَّةُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ أَمِينُهُ عَلَی سِرِّهِ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَی عِبَادِهِ‏

نوجوان ، جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کارگاه آموزشی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب معارفی