معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > اعتقادات > نبوت > پيامبران و انبيای قبل از رسول خدا صلی الله > سليمان بن داوود (عليه السلام)
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > قرآن > تفسير آيات و سُوَر > تفسير سوره حمد

محمد بن سیّار از پدرانش نقل می‌کند: امام حسن عسکری عليه السّلام از پدران بزرگوار خود عليهم السّلام از اميرمؤمنان عليه السّلام نقل فرمودند: (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) آيه ای از سوره حمد است، سوره حمد هفت آيه است که با (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) کامل می‌شود، از رسول اکر صلّی الله عليه و آله شنيدم که می‌فرمود: خداوند عزّوجلّ به من فرمود: ای محمّد! (ما به تو، هفت آيه از مثانی و قرآن عظيم را داديم) (سوره مبارکه حجر، آيه 87) و اوّل با سوره حمد بر من منّت فرمود و آن را در ازاء قرآن عظيم قرار داد، و فاتحه الکتاب شريف ترين چيزی است که در گنج‌های عرش وجود دارد، و خداوند عزّوجلّ آن را مخصوص محمّد صلّی الله عليه و آله قرار داد و او را شرافت داد، و هيچ يک از پيامبران – جز سليمان عليه السّلام- را با او در اين فضيلت شريک نکرد، زيرا به سليمان عليه السّلام آيه (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) را عطا فرمود، خداوند از قول بلقيس چنين حکايت می‌کند: (نامه با ارزشی از سليمان برايم فرستاده شده است، که عبارت است از: بسم الله الرّحمن الرّحيم). (سوره مبارکه نمل، آيات 29 و 30) و هر کس آن را با اعتقاد به دوستی محمّد و خاندان پاکش بخواند و مطيع فرمان آنان بوده، به ظاهر و باطنشان ايمان داشته باشد، خداوند برابر هر حرف آن حسنه ای به او می‌دهد که برای او از دنيا و تمام خيرات و اموالش برتر است، و هر کس به صوت قاری که آن را می‌خواند گوش دهد، مانند اجر قاری را خواهد داشت. پس تا می‌توانيد از اين خيری که به شما عرضه شده است بيشتر استفاده کنيد که غنيمت است، و مبادا وقت را از دست بدهيد و قلوب شما در حسرت بماند.

محمد بن سیّار از پدرانش نقل می‌کند: امام حسن عسکری عليه السّلام از پدران بزرگوار خود عليهم السّلام از اميرمؤمنان عليه السّلام نقل فرمودند: (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) آيه ای از سوره حمد است، سوره حمد هفت آيه است که با (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) کامل می‌شود، از رسول اکر صلّی الله عليه و آله شنيدم که می‌فرمود: خداوند عزّوجلّ به من فرمود: ای محمّد! (ما به تو، هفت آيه از مثانی و قرآن عظيم را داديم) (سوره مبارکه حجر، آيه 87) و اوّل با سوره حمد بر من منّت فرمود و آن را در ازاء قرآن عظيم قرار داد، و فاتحه الکتاب شريف ترين چيزی است که در گنج‌های عرش وجود دارد، و خداوند عزّوجلّ آن را مخصوص محمّد صلّی الله عليه و آله قرار داد و او را شرافت داد، و هيچ يک از پيامبران – جز سليمان عليه السّلام- را با او در اين فضيلت شريک نکرد، زيرا به سليمان عليه السّلام آيه (بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ) را عطا فرمود، خداوند از قول بلقيس چنين حکايت می‌کند: (نامه با ارزشی از سليمان برايم فرستاده شده است، که عبارت است از: بسم الله الرّحمن الرّحيم). (سوره مبارکه نمل، آيات 29 و 30) و هر کس آن را با اعتقاد به دوستی محمّد و خاندان پاکش بخواند و مطيع فرمان آنان بوده، به ظاهر و باطنشان ايمان داشته باشد، خداوند برابر هر حرف آن حسنه ای به او می‌دهد که برای او از دنيا و تمام خيرات و اموالش برتر است، و هر کس به صوت قاری که آن را می‌خواند گوش دهد، مانند اجر قاری را خواهد داشت. پس تا می‌توانيد از اين خيری که به شما عرضه شده است بيشتر استفاده کنيد که غنيمت است، و مبادا وقت را از دست بدهيد و قلوب شما در حسرت بماند.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ الْمُفَسِّرُ الْمَعْرُوفُ بِأَبِی الْحَسَنِ الْجُرْجَانِیِّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا یُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ وَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَیَّارٍ عَنْ أَبَوَیْهِمَا عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ الرِّضَا عَلِیِّ بْنِ مُوسَی عَنْ أَبِيهِ مُوسَی بْنِ‏ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَخِيهِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع‏ إِنَ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- آیَةٌ مِنْ فَاتِحَةِ الْکِتَابِ وَ هِیَ سَبْعُ آیَاتٍ تَمَامُهَا بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِی یَا مُحَمَّدُ وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ‏ فَأَفْرَدَ الِامْتِنَانَ عَلَیَّ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ وَ جَعَلَهَا بِإِزَاءِ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ وَ إِنَّ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ أَشْرَفُ مَا فِی کُنُوزِ الْعَرْشِ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ مُحَمَّداً ص وَ شَرَّفَهُ بِهَا وَ لَمْ یُشْرِکْ مَعَهُ فِيهَا أَحَداً مِنْ أَنْبِیَائِهِ مَا خَلَا سُلَیْمَانَ ع فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنْهَا بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ یَحْکِی عَنْ بِلْقِيسَ حِينَ قَالَتْ‏ أُلْقِیَ إِلَیَّ کِتابٌ کَرِيمٌ إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ أَلَا فَمَنْ قَرَأَهَا مُعْتَقِداً لِمُوَالاةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِينَ مُنْقَاداً لِأَمْرِهَا مُؤْمِناً بِظَاهِرِهِمَا وَ بَاطِنِهِمَا أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِکُلِّ حَرْفٍ مِنْهَا حَسَنَةً کُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا أَفْضَلُ لَهُ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِيهَا مِنْ أَصْنَافِ أَمْوَالِهَا وَ خَیْرَاتِهَا وَ مَنِ اسْتَمَعَ إِلَی قَارِئٍ یَقْرَؤُهَا کَانَ لَهُ بِقَدْرِ مَا لِلْقَارِی فَلْیَسْتَکْثِرْ أَحَدُکُمْ مِنْ هَذَا الْخَیْرِ الْمُعَرَّضِ لَکُمْ فَإِنَّهُ غَنِيمَةٌ لَا یَذْهَبَنَّ أَوَانُهُ فَتَبْقَی قُلُوبُکُمْ فِی الْحَسْرَةِ

جوان ، کارشناسان و صاحبنظران

کتاب معارفی