معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > مفاهيم ويژه دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > علم > سوء استفاده از علم و دانش
معارف دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > مفاهيم ويژه دينی در کلام امام رضا (عليه السلام) > علم > تعامل با عالمان اهل سنت > نکوهش عالمان اهل سنت

راوی می گويد: گفتم: يابن رسول الله! از امام صادق عليه السّلام برای ما روايتی نقل شده است که آن حضرت فرمودند: هر کس مطلبی را بياموزد تا با افراد نادان بحث و جدل کند يا با علماء فخرفروشی کند و جماعتی از مردم را به سوی خود متوجّه کند، چنين شخصی اهل جهنّم است. امام رضا عليه السّلام فرمودند: جدّم درست فرمودند، آيا می دانی افراد نادان چه کسانی هستند؟ گفتم: خير، يابن رسول الله. حضرت فرمودند: آنان داستان پردازان اهل سنّت هستند. آيا می دانی علما چه کسانی هستند؟ گفتم: خير، يابن رسول الله! حضرت فرمودند: آنان علما آل محمّد صلّی الله عليه و آله هستند که خداوند اطاعت و دوستی با آن ها را واجب کرده است. سپس فرمودند: آيا می دانی منظور آن حضرت از اينکه فرموده اند« تا مردم را به سوی خود متوجّه کند» چه بوده است؟ گفتم: خير. حضرت عليه السّلام فرمود: به خدا قسم، منظور آن حضرت، ادّعای ناحق به امامت است، و هرکس چنين کند، اهل جهنّم خواهد بود.

عبدالسّلام بن صالح هروی می گويد: از امام رضا عليه السّلام شنيدم که می فرمود: خداوند رحمت کند کسی را که امر ما را زنده کند. گفتم: چگونه امر شما را زنده کند؟ حضرت رضا عليه السّلام فرمودند: علوم ما را ياد بگيرد و به مردم بياموزد؛ زيرا اگر به خوبی گفتار ما را به مردم بياموزد، از ما پيروی می کردند. راوی می گويد: گفتم: يابن رسول الله! از امام صادق عليه السّلام برای ما روايتی نقل شده است که آن حضرت فرمودند: هر کس مطلبی را بياموزد تا با افراد نادان بحث و جدل کند يا با علماء فخرفروشی کند و جماعتی از مردم را به سوی خود متوجّه کند، چنين شخصی اهل جهنّم است. امام رضا عليه السّلام فرمودند: جدّم درست فرمودند، آيا می دانی افراد نادان چه کسانی هستند؟ گفتم: خير، يابن رسول الله. حضرت فرمودند: آنان داستان پردازان اهل سنّت هستند. آيا می دانی علما چه کسانی هستند؟ گفتم: خير، يابن رسول الله! حضرت فرمودند: آنان علما آل محمّد صلّی الله عليه و آله هستند که خداوند اطاعت و دوستی با آن ها را واجب کرده است. سپس فرمودند: آيا می دانی منظور آن حضرت از اينکه فرموده اند« تا مردم را به سوی خود متوجّه کند» چه بوده است؟ گفتم: خير. حضرت عليه السّلام فرمود: به خدا قسم، منظور آن حضرت، ادّعای ناحق به امامت است، و هرکس چنين کند، اهل جهنّم خواهد بود.

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُبْدُوسٍ النَّیْسَابُورِیُّ الْعَطَّارُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَیْبَةَ النَّیْسَابُورِیُّ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِیِّ قَالَ‏ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا ع یَقُولُ رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا فَقُلْتُ لَهُ وَ کَیْفَ یُحْیِی أَمْرَکُمْ قَالَ یَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ یُعَلِّمُهَا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ کَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا قَالَ قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَدْ رُوِیَ لَنَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ مَنْ تَعَلَّمَ عِلْماً لِیُمَارِیَ بِهِ السُّفَهَاءَ أَوْ یُبَاهِیَ بِهِ الْعُلَمَاءَ أَوْ لِیُقْبِلَ بِوُجُوهِ النَّاسِ إِلَیْهِ فَهُوَ فِی النَّارِ فَقَالَ ع صَدَقَ جَدِّی ع أَ فَتَدْرِی مَنِ السُّفَهَاءُ فَقُلْتُ لَا یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ ع هُمْ قُصَّاصُ مُخَالِفِينَا أَ وَ تَدْرِی مَنِ الْعُلَمَاءُ فَقُلْتُ لَا یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ هُمْ عُلَمَاءُ آلِ مُحَمَّدٍ ع الَّذِينَ فَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَهُمْ وَ أَوْجَبَ مَوَدَّتَهُمْ ثُمَّ قَالَ أَ وَ تَدْرِی مَا مَعْنَی قَوْلِهِ أَوْ لِیُقْبِلَ بِوُجُوهِ النَّاسِ إِلَیْهِ فَقُلْتُ لَا فَقَالَ ع یَعْنِی وَ اللَّهِ بِذَلِکَ ادِّعَاءَ الْإِمَامَةِ بِغَیْرِ حَقِّهَا وَ مَنْ فَعَلَ ذَلِکَ فَهُوَ فِی النَّارِ

جوان ، کارشناسان و صاحبنظران

سخنرانی ، کتاب معارفی